Giáo án và PPT Toán 8 chân trời Bài 3: Hàm số bậc nhất y = ax + b (a ≠ 0)

CHƯƠNG 5. HÀM SỐ VÀ ĐỒ THỊ.

BÀI 3: HÀM SỐ BẬC NHẤT Y = AX + B (A≠0) (3 tiết)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV chiếu Slide tình huống khởi động, đặt vấn đề qua bài toán mở đầu và yêu cầu HS thực hiện yêu cầu của hoạt động:

"Có một cái bể đã chứa sẵn 5m³ nước. Người ta bắt đầu mở một vòi nước cho chảy vào bể, mỗi giờ chảy được 2m³. Hãy tính:

a) Lượng nước chảy vào bể sau 1 giờ.

b) Lượng nước chảy vào bể sau x giờ

c) Lượng nước y có trong bể sau x giờ.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Hàm số bậc nhất

- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm đôi thảo luận thực hiện yêu cầu của HĐKP1

- Qua HĐKP1, GV dẫn dắt, giới thiệu khái niệm Hàm số bậc nhất như trong khung kiến thức trọng tâm:

"Trong thực tế chúng ta thường gặp các mô hình dẫn đến những hàm số có dạng như: y = 2x+5; y = -x + 4; y = 5x;...

Những hàm số này được gọi là hàm số bậc nhất. Vậy hàm số bậc nhất có dạng như thế nào?"

 GV chiếu Slide kết luận về hàm số bậc nhất.( GV mời một vài HS đọc khung kiến thức trọng tâm.)

- GV phân tích đề bài Ví dụ 1, gợi mở giúp HS tư duy nhận dạng được các hàm số bậc nhất.

- HS thực hành áp dụng khái niệm hàm số bậc nhất hoàn thành Thực hành 1 vào vở cá nhân. (HS có thể trao đổi cặp đôi để kiểm tra chéo đáp án).

- HS thực hành vận dụng kiến thức trao đổi, thực hiện hoàn thành bài toán thực tế Vận dụng 1

Sản phẩm dự kiến:

HĐKP1:

Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức với a, b là các số cho trước và .

Kết luận: 

Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức với a, b là các số cho trước và .

Ví dụ 1: (SGK – tr16)

Thực hành 1:

Các hàm số bậc nhất là:

với và

với và

với và

với và

với và

Vận dụng 1:

Chiều dài sau khi tăng mét là:

Chiều rộng sau khi tăng mét là:

Chu vi hình chữ nhật sau khi chiều dài và chiều rộng tăng là: 

Suy ra y là một hàm số bậc nhất theo biến số x với và

Hoạt động 2: Bảng giá trị của hàm số bậc nhất

- GV tổ chức cho HS làm việc theo nhóm đôi hoàn thành HĐKP2 vào phiếu nhóm.

- GV dẫn dắt, thuyết trình, giới thiệu cách lập bảng giá trị của hàm số bậc nhất.

- HS áp dụng cách lập bảng giá trị hàm số bậc nhất hoàn thành Ví dụ 2.

- GV lưu ý cho HS lỗi sai hay mắc phải và cho HS hoàn thành nhanh bài Thực hành 2.

- GV cho HS vận dụng kiến thức đọc yêu cầu và hoàn thành bài tập Vận dụng 2 theo nhóm 4.

Sản phẩm dự kiến:

HĐKP2.

Kết luận:

Để lập bảng giá trị của hàm số bậc nhất y = ax + b ta lần lượt cho x nhận các giá trị ,…( ,…tăng dần) và tính các giá trị tương ứng của y rồi ghi vào bảng có dạng sau:

Ví dụ 2. (SGK-tr17)

Thực hành 2.

Khi x tăng thì y tăng

Khi x tăng thì y giảm

Vận dụng 2:

a) Quãng đường đi được sau x giờ là : (km)

Vậy sau x giờ, xe khách cách bưu điện thành phố là : (km)

b) Vì y có dạng và nên y là hàm số bậc nhất theo biến số x

c) 

Ý nghĩa: Bảng giá trị cho biết khoảng cách từ xe khách đến bưu điện thành phố Nha Trang ở thời điểm trước khi khởi hành và 1; 2; 3 giờ sau khi khởi hành.

+ Tại điểm khởi hành, xe khách cách bưu điện thành phố Nha Trang 6 km.

+ Sau khi đi được 1 giờ xe khách cách bưu điện thành phố Nha Trang 46 km.

+ Sau khi đi được 2 giờ xe khách cách bưu điện thành phố Nha Trang 86 km.

+ Sau khi đi được 3 giờ xe khách cách bưu điện thành phố Nha Trang 126 km.

……

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1. Chọn đáp án đúng nhất. Hàm số y = ax + b là hàm số bậc nhất khi:

A. a = 0

B. a < 0

C. a > 0 

D. a ≠ 0

Câu 2. Hàm số nào dưới đây là hàm số bậc nhất?

A. y = 2x + 1

B. y = 0x + 3 

C. y = 2x² + x + 1

D. y =  + 4

Câu 3. Trong các hàm số y = 5; y = +1; y = x³ + 2x + 1; y = + 2; y = 3x có bao nhiêu hàm số là hàm số bậc nhất?

A. 3

B. 2

C. 4

D. 1

Câu 4. Tìm m để hàm số y =  x + 2m – 3 là hàm số bậc nhất.

A. m ≠ −1

B. m > −1

C. m  ≠ {−1; 2}

D. m ≠ 2

Câu 5. Với giá trị nào của a và b thì đồ thị hàm số

y = ax +b đi qua các điểm A (-2; 1) và B (1; -2)

A. a = -2 và b = -1

B. a = 2 và b = 1

C. a = 1 và b = 1

D. a = -1 và b = -1

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Gọi C và r lần lượt là chu vi và bán kính của một đường tròn. Hãy chứng tỏ C là một hàm số bậc nhất theo biến số r. Tìm hệ số a, b của hàm số này.

Câu 2: Một người đi bộ trên đường thẳng với tốc độ v (km/h). Gọi s (km) là quãng đường đi được trong t (giờ).

a) Lập công thức tính s theo t.

b) Vẽ đồ thị của hàm số s theo biến số t khi v = 4.