Giáo án ôn tập Ngữ văn 6 Chân trời sáng tạo bài 5: Văn bản "Lao xao ngày hè"

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS nêu lại kiến thức về tác giả và tác phẩm.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc lại SGK, vở, suy nghĩ để trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

NV2:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, nêu thể loại, ngôi kể, PTBĐ và bố cục của VB.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV gọi một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

NV3:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 3 nhóm, yêu cầu các nhóm tìm hiểu:

+ Nhóm 1: Khung cảnh vườn quê vào buổi sáng chớm hè.

+ Nhóm 2: Thế giới loài chim trong bức tranh phong cảnh thiên nhiên lúc giao mùa.

+ Nhóm 3: Cảnh sinh hoạt buổi chiều và tối ở làng quê.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

NV4:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, tổng kết nội dung và nghệ thuật của văn bản.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- Nguyễn Duy Khán (1934 – 1993), Bắc Ninh.

- Ông là nhà văn, nhà báo, phóng viên chiến trường trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ.

2. Tác phẩm

- VB được trích từ hồi kí tự truyện “Tuổi thơ im lặng”.

II. Kiến thức trọng tâm

1. Đọc, tìm hiểu chú thích

- Thể loại: hồi kí.

- Ngôi kể: ngôi thứ nhất, qua cảm nhận của nhân vật “tôi”.

- Phương thức biểu đạt: Tự sự , miêu tả.

2. Bố cục: 3 phần

- P1: từ đầu đến “Râm ran”: Buổi sáng chớm hè ở làng quê.

- P2: tiếp theo đến “bãi húng dũi”: Thế giới loài vật

- P3: còn lại: Cảnh sinh hoạt ở làng quê.

3. Phân tích

3.1. Khung cảnh vườn quê vào buổi sáng chớm hè

* Khung cảnh: vườn quê vào buổi sáng chớm hè.

* Hình ảnh:

- Cây cối um tùm

- Cả làng thơm

- Hoa lan nở trắng xoá

- Hoa móng rồng thơm như mùi mít chín

- Hoa giẻ từng chùm

- Ong vàng, ong vò vẽ...

- Bướm hiền lành bỏ chỗ lao xao

* Âm thanh của cây cối, muôn vật, đất trời, âm thanh của con người: lao xao, râm ran.

* Nghệ thuật:

+ Quan sát tỉ mỉ, tinh tế.

+ Từ ngữ gợi tả, hình ảnh đặc sắc.

+ Nghệ thuật: Nhân hóa, so sánh, hoán dụ

 Cảnh thiên nhiên đẹp như một bức tranh sinh động, tràn đầy sức sống.

3.2. Thế giới loài chim trong bức tranh phong cảnh thiên nhiên của làng quê lúc giao mùa

- Có rất nhiều loài chim.

- Các loài chim hiền mang vui đến cho trời đất.

- Nhóm các loài chim xấu, chim ác.

- Các loài chim hiện lên sinh động với những nét độc đáo riêng.

- Tình cảm yêu mến, sự hiểu biết về các loài chim...

- Các loài vật: tiếng gà, tiếng vịt tạo nên âm thanh sinh hoạt gần gũi làng quê.

3.3. Cảnh sinh hoạt buổi chiều và tối ở làng quê

- Hoạt động: tắm suối, ăn cơm tối giữa sân, giải chiếu ngủ bên hiên nhà.

- Tâm trạng: vui vẻ, đầm ấm, mãn nguyện với hạnh phúc đơn sơ.

 Niềm xao xuyến bâng khuâng khó tả, nhớ tiếc niềm vui hiện có hiếm hoi, mong ước thiết tha: mọi mùa hè đểu chan chứa niềm vui lao xao như thế.

III. Tổng kết

1. Nội dung – Ý nghĩa

- Một bức tranh thiên nhiên sinh động, tràn đầy sức sống. Bộc lộ tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước.

2. Nghệ thuật

- Quan sát tinh tế, lựa chọn chi tiết tiêu biểu, vốn  hiểu biết phong phú, miêu tả tự nhiên, sinh động và hấp dẫn. Sử dụng nhiều yếu tố dân gian như đồng dao, thành ngữ.

- Lời văn giàu hình ảnh.

- Sử dụng các phép tu từ so sánh, nhân hóa; từ ngữ chắt lọc tinh tế.

ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 1

Câu 1: Nhận xét nào đúng khi nói về đoạn trích?

A. Đoạn văn này miêu tả trực tiếp các loài chim theo cách nhìn và cảm nhận của người lớn.

B. Đây là lời kể của một em bé ở làng quê về các loài chim vì câu chuyện có nói đến chuyện lũ trẻ con xem đàn Chèo bẻo cứu bạn.

C. Đây là hồi kí của nhà văn về thời niên thiếu của mình ở làng quê.

D. Tất cả đều đúng.

Câu 2: Tác giả Duy Khán đã từng là:

Câu 3: Văn bản Lao xao ngày hè viết theo phương thức biểu đạt nào?

Câu 4: Văn bản Lao xao ngày hè trích trong tác phẩm Tuổi thơ im lặng xuất bản năm 1987 của nhà văn Duy Khán đúng hay sai?

Câu 5: Đoạn trích Lao xao thuộc thể loại nào?

Câu 6: Nội dung chính của đoạn trích đề cập đến loài vật nào?

Câu 7: Trong đoạn trích đầu tiên, tác giả đã miêu tả cuộc đánh nhau giữa:

Câu 8: Trong đoạn trích, những con chèo bẻo được tác giả gọi là gì?

A. Là những quái vật của bầu trời xanh.

B. Những mũi tên đen, mang hình đuôi cá.

C. Những mũi tên đen, mang hình viên đạn.

D. Những chiến sĩ bảo vệ bầu trời.

Câu 9: Trong đoạn trích thứ hai, tác giả đã miêu tả cuộc đánh nhau giữa:

Câu 10: Chim cắt sử dụng loại vũ khí nào khi đánh nhau?

A. Dùng chân đá và cào đối thủ

B. Vừa dùng mỏ, dùng chân, vừa dùng cánh đánh đối thủ

C. Dùng cánh xĩa đối thủ

D. Dùng mỏ cắn và xé thịt đối thủ

Câu 11: Đoạn trích Lao xao thể hiện điều gì ở tác giả?

A. Thái độ trân trọng đối với những giá trị hết sức bình dị mà cao quý của cuộc sống.

B. Sự quan sát tinh tường, vốn hiểu biết phong phú và tình cảm yêu mến cảnh sắc quê hương.

C. Vốn hiểu biết phong phú về cảnh vật làng quê và lòng yêu mến quê hương, đất nước, con người làng quê.

D. Sự cảm thông sâu sắc và chia sẻ những thiếu thốn đối với lớp trẻ lớn lên ở làng quê.

Câu 12: Phần 1 của văn bản Lao xao ngày hè kể và tả về các loài chim đúng hay sai?

Câu 13: Các chi tiết tác giả sử dụng như Bồ các là bác chim ri. Chim ri là dì sáo sậu. Sáo sậu là cậu sáo đen. Sáo đen là em tu hú. Tu hú là chú bồ các... thuộc thể loại văn học dân gian nào?

Câu 14: Các chi tiết tác giả sử dụng như Bồ các là bác chim ri. Chim ri là dì sáo sậu. Sáo sậu là cậu sáo đen. Sáo đen là em tu hú. Tu hú là chú bồ các... thuộc thể loại văn học dân gian nào?

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

C

D

D

A

A

D

D

B

B

C

B

B

B

A