Giáo án ôn tập Ngữ văn 6 Chân trời sáng tạo bài 6: Văn bản"Chiếc lá cuối cùng"

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS làm việc theo cặp, tìm hiểu thông tin về tác giả, tác phẩm.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS báo cáo kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

NV2:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 3 nhóm, yêu cầu thảo luận:

+ Nhóm 1: Tìm hiểu hoàn cảnh sống và diễn biến tâm trạng của nhân vật Giôn-xi.

+ Nhóm 2: Tìm hiểu tâm trạng và hành động của Xiu.

+ Nhóm 3: Vì sao cụ Bơ-men lại vẽ chiếc lá cuối cùng? Chiếc lá cuối cùng có phải là một kiệt tác không? Vì sao?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

NV3:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, tổng kết về nội dung và nghệ thuật văn bản.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- O. Hen-ri (1862-1910).

- Là nhà văn nổi tiếng của Mĩ, chuyên viết truyện ngắn.

- Tinh thần nhân đạo cao cả được thể hiện một cách cảm động là điểm nổi bật trong tác phẩm của ông.

2. Tác phẩm

- Văn bản này là phần cuối của truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng”.

- Thể loại: Truyện ngắn

- Phương thức: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.

- Bố cục: 3 phần.

II. Kiến thức trọng tâm

1. Nhân vật Giôn – xi

* Hoàn cảnh sống

- Là một nữ hoạ sĩ trẻ, nghèo.

- Bị bệnh sưng phổi nặng.

 Nghèo túng, bệnh tật.

* Diễn biến tâm trạng:

- Lúc đầu:

+ Có ý nghĩ: chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng thì cô sẽ lìa đời  Ngớ ngẩn, đáng thương.

+ Tâm trạng: chán nản, tuyệt vọng, buông xuôi, thờ ơ với sự sống của chính bản thân mình.

- Sau đó:

+ Ngạc nhiên nằm nhìn chiếc lá hồi lâu.

+ Tự thấy mình là một con bé hư, muốn chết là một tội.

+ Đòi ăn uống, soi gương, muốn vẽ vịnh Na – plơ.

 Nhu cầu sống đã trở lại, yêu bạn, yêu nghề, vượt qua được cái chết.

+ Chiếc lá cuối cùng đã đem lại sự hồi sinh cho Giôn - xi, cô đã chiến thắng bệnh tật, vượt qua được cái chết.

 NT: Đảo ng­ược tình huống lần thứ nhất.

 Nghị lực và tình yêu cuộc sống sẽ giúp con người chiến thắng được bệnh tật, khó khăn.

2. Tình thương yêu của Xiu

* Tâm trạng:

- Xiu lo sợ khi nhìn vài chiếc là thường xuân còn bám lại trên tường.       

- Lo sợ mất Giôn - xi.

* Hành động:

- Nấu cháo, pha sữa, mời bác sĩ.

- An ủi, động viên chăm sóc Giôn xi tận tình.

 Xiu là hiện thân của tình yêu thương, đức hi sinh, nhân hậu, tình bạn đẹp, gắn bó, thủy chung.

 Tình yêu thương của Xiu làm đẹp thêm bức tranh tình người bao la kì diệu của câu chuyện.

3. Cụ Bơ men và kiệt tác cuối cùng

* Cuộc đời:

- Là một họa sĩ già, nghèo.

- Kiếm sống bằng nghề ngồi làm mẫu vẽ.

- Cụ mơ ước vẽ một kiệt tác nhưng chưa thực hiện được.

* Cụ Bơ - men vẽ chiếc lá

- NT: Thủ pháp giấu kín sự việc.

 tạo sự bất ngờ cho Giôn - xi và gây hứng thú, bất ngờ cho người đọc.

- Vẽ chiếc lá âm thầm bí mật trong đêm mưa gió dữ dội để cứu Giôn - xi.

- Cụ đã chết vì bệnh sưng phổi.

- Đảo ng­ược tình huống lần thứ hai.

 Cụ là ng­ười nhân hậu, có tình thương yêu bao la và sự hi sinh cao cả.

* Chiếc lá cuối cùng là một kiệt tác:

- Sinh động, giống nh­ư thật.

- Tạo ra sức mạnh, khơi dậy sự sống trong tâm hồn con ngư­ời.

- Đư­ợc vẽ bằng cả tấm lòng nhân hậu, bằng trái tim yêu thương và sự hi sinh cao cả.

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật

- NT khắc họa nhân vật.

- Xây dựng tình tiết hấp dẫn, sắp xếp chặt chẽ, khéo léo.

- Kết cấu đảo ngược tình huống 2 lần.

2. Nội dung

- Ca ngợi tình yêu thương cao cả giữa con người, nhất là của những con người nghèo khổ.

- Khẳng định giá trị nghệ thuật chân chính là nghệ thuật vì sự sống của con người.

- Thể hiện quan niệm của tác giả về mục đích của sáng tạo nghệ thuật.

Khoanh vào đáp án đúng:

Câu 1: Tác giả O-hen-ri là người nước nào?

Câu 2: Vì sao tác giả đặt tên truyện là “Chiếc lá cuối cùng”?

A. Vì hình ảnh chiếc lá rất đẹp.

B. Vì chiếc lá là một chi tiết nghệ thuật đặc sắc.

C. Vì chiếc lá là chi tiết nghệ thuật thể hiện rõ nhất chủ đề tác phẩm.

D. Tất cả đều đúng.

Câu 3: Các nhân vật chính trong tác phẩm Chiếc lá cuối cùng làm nghề gì?

Câu 4: Đối với Giôn-xi, chiếc lá cuối cùng rụng hay không rụng có ý nghĩa như thế nào?

A. Nếu chiếc lá ấy rụng thì cô sẽ không tiếp tục vẽ nữa.

B. Nếu chiếc lá ấy rụng thì cô sẽ rất đau khổ.

C. Cô không còn muốn quan tâm đến chiếc lá cuối cùng nữa.

D. Chiếc lá rụng hay không sẽ quyết định số phận của cô.

Câu 5: Cụ Bơ-men đã nghĩ gì khi này ra ý định vẽ chiếc lá thường xanh?

A. Cụ muốn trả lại niềm tin yêu cuộc sống cho cô hoạ sĩ trẻ Giôn-xi.

B. Cụ nghĩ Giôn-xi cần phải sống vì cô gái trẻ

C. Cụ muốn để lại một kiệt tác cho đời.

D. Cụ nghĩ mình đã già, sẽ chết nên hi sinh để cứu Giôn-xi

Câu 6: Câu văn "Chị Xiu thân yêu ơi, một ngày nào đó em hi vọng sẽ được vẽ vịnh Na-plơ" giúp em hiểu gì về Giôn-xi.

A. Giôn-xi rất thích vẽ vịnh Na-plơ.

B. Giôn-xi chưa bao giờ vẽ vịnh Na-plơ

C. Trong con người Giôn-xi đang có sự hồi sinh.

D. Giôn-xi đang có bắt chuyện và làm vui lòng Xiu.

Câu 7: Qua câu chuyện Chiếc lá cuối cùng, em hiểu thế nào là một tác phẩm nghệ thuật được coi là kiệt tác?

A. Tác phẩm đó phải có ích cho cuộc sống.

B. Tác phẩm đó phải rất đẹp

C. Tác phẩm đó phải đồ sộ.

D. Tác phẩm đó phải rất độc đáo.

Câu 8: Trong tác phẩm Chiếc lá cuối cùng, Giôn-xi đã được cứu sống nhờ vào điều gì?

A. Nhờ có thuốc, sự chăm sóc của Xiu và chủ yếu là nhờ chiếc lá không rụng.

B. Chỉ nhờ may mắn và nhờ ở sức trẻ của chính bản thân người nữ hoạ sĩ.

C. Bác sĩ đã kịp thời cho cô uống loại thuốc tốt, đắt tiền.

D. Xiu đã chăm sóc rất chu đáo.

Câu 9: Từ nào nói đúng nhất cảm xúc và tâm trạng của nhân vật được thể hiện trong câu văn “Nhưng, ô kìa!” trong tác phẩm Chiếc lá cuối cùng?

Câu 10: Chủ đề của đoạn trích được học của văn bản "Chiếc lá cuối cùng" là:

A. Phản ánh cuộc sống nghèo khổ của những người nghệ sĩ Mỹ.

B. Ngợi ca tình cảm yêu thương giữa con người với con người.

C. Nêu lên những quan niệm sâu sắc về nghệ thuật.

D. Tất cả đều đúng.

Câu 11: Nhận xét nào nói đúng nhất về con người cụ Bơ-men?

A. Là người thương yêu và lo lắng cho số phận của Giôn-xi

B. Là một người sống lặng lẽ, âm thầm.

C. Là một người rất cao thượng, biết quên mình vì người khác.

D. Tất cả đều đúng

Câu 12: Cái chết của cụ Bơ-men có ý nghĩa như thế nào đối với nghệ thuât?

A. Cụ Bơ-men đã chết nhưng chiếc lá thường xuân sẽ sống mãi trong lòng bạn đọc.

B. Cụ đã chọ lấy cái chết để Giôn-xi được sống.

C. Đó là hành động cao cả và đẹp đẽ.

D. Nó đã chứng tỏ rằng, nghệ thuật không chỉ là cái đẹp thuần tuý, nghệ thuật trước hết vì cuộc sống, vì hạnh phúc của con người.

Câu 13: Qua câu chuyện, em hiểu thế nào về một tác phẩm được coi là kiệt tác?

A. Tác phẩm đó phải rất đẹp.

B. Tác phẩm đó phải rất độc đáo.

C. Tác phẩm đó phải đẹp và có ích cho cuộc sống.

D. Tác phẩm đó phải đồ sộ

Câu 14: Ý nào nói đúng nét đặc sắc nhất về mặt nghệ thuật của truyện Chiếc lá cuối cùng?

A. Miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế và sâu sắc.

B. Sử dụng nhiều phương thức biểu đạt khác nhau.

C. Đảo ngược tình huống truyện.

D. Sử dụng nhiều biện pháp tu từ.

Câu 15: Ý nào sau đây không đúng về nội dung của tác phẩm là

A. Truyện ca ngợi tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ.

B. Phê phán sự bất công và khoảng cách giàu nghèo trong xã hội nước Mĩ.

C. Tôn vinh giá trị, sức mạnh của nghệ thuật chân chính mang đến niềm vui và hạnh phúc cho con người.

D. Là câu chuyện về tình bạn, tình người đáng trân trọng.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

D

D

C

D

A

C

A

A

A

D

D

D

C

C

C