Giáo án ôn tập Ngữ văn 6 Chân trời sáng tạo bài 6: Văn bản "Tuổi thơ tôi"

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS làm việc theo bàn, nêu những nét chính về tác giả, tác phẩm, thể loại, ngôi kể, nhân vật chính của văn bản.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS báo cáo kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, chốt kiến thức.

NV2:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu thảo luận, phân tích:

+ Nhóm 1: Phân tích hành động và thái độ của nhân vật Lợi trong cuộc sống hàng ngày và khi có con dế lửa.

+ Nhóm 2: Phân tích hành động và tâm trạng của nhân vật Lợi khi con dế lửa bị chết.

+ Nhóm 3: Phân tích hình ảnh các bạn trong lớp của Lợi.

+ Nhóm 4: Phân tích hình ảnh thầy Phu.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

NV3:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, tổng kết về nội dung và nghệ thuật của văn bản.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- Nguyễn Nhật Ánh (1955), quê: Quảng Nam.

- Ông là nhà văn có nhiều tác phẩm dành cho trẻ thơ được yêu quý.

2. Tác phẩm

- VB được trích từ Sương khói quê nhà.

II. Kiến thức trọng tâm

1. Đọc, tìm hiểu chú thích

- Thể loại: truyện ngắn

- Ngôi kể: ngôi thứ nhất, qua cảm nhận của nhân vật “tôi”.

- Nhân vật chính: Lợi.

2. Bố cục: 2 phần

- P1: từ đầu đến "cảnh này": Giới thiệu về kỉ niệm tuổi thơ của nhân vật “tôi”

- P2: tiếp theo  đừng giận thầy nghe con: Kỉ niệm về thằng Lợi và các bạn trong lớp

- P3: còn lại: cảm nhận của tác giả trong hiện tại.

3. Phân tích

3.1. Nhân vật Lợi

a. Trong cuộc sống hàng ngày

- Lợi là đứa ích kỉ, khôn lỏi, luôn tìm cách thu lợi cho mình.

b. Khi Lợi có con dế lửa

- Rất quý con dế, không đổi con dế bằng bất cứ giá nào.

 coi con dế là báu vật.

c. Khi con dế lửa bị chết

- Trò đùa của Bảo đã khiến thầy Phu tịch thu con dế lửa.

- Thầy Phu vô tình khiến con dế bị đè bẹp bởi chiếc cặp to.

 Lợi khóc rưng rức.

- Đám tang được cử hành trang trọng:

+ Lợi đặt dế vào hộp các tông, chôn dưới gốc cây.

+ Nhân vật “tôi” đào hố chôn dế thật sâu và vuông vức.

+ Cả nhóm lấp đầy đất lên mộ chú dế.

+ Lợi cắm lên mộ dế những nhánh cỏ tươi.

+ Thầy Phu đặt lên mộ dế một vòng hoa.

 Lợi yêu quý chú dế và cảm thấy đau khổ, mất mát khi chú dế đã chết.

- Nhận xét: Lợi là một cậu bé tình cảm, chân thành.

3.2. Các bạn học và thầy Phu

a. Các bạn trong lớp

- Khi dế lửa còn sống: các bạn tìm mọi cách để đổi được con dế bằng vật chất nhưng không được

 tức tối, ganh ghét với Lợi.

- Các bạn tìm cách làm Lợi bị bẽ mặt, bằng một trò nghịch ngợm trong lớp, hộp dế của Lợi bị thu.

 hả hê, vui sướng

- Khi con dế chết: cảm thấy ân hận, vô tình đã làm Lợi bị tổn thương.

 Tác giả đã diễn tả tâm lí nhân vật đặc sắc, phù hợp với lứa tuổi trẻ thơ.

b. Thầy Phu

- Khi phát hiện tiếng ồn trong lớp: thầy nghiêm nghị, tịch thu hộp dế.

- Khi biết vô tình làm con dế của Lợi chết: áy náy, xin lỗi học trò vì hành động vô ý của mình.

 một người thầy tình cảm, sẵn sàng nhận lỗi sai trước học trò.

 sự cảm thông, thấu hiểu của các nhân vật.

III. Tổng kết

1. Nội dung – Ý nghĩa

- Truyện kể về trò đùa của các bạn trong lớp với Lợi đã dẫn đến cái chết của con dế lửa. Qua đó, mọi người đã thay đổi cách nhìn với Lợi.

- Truyện khẳng định ý nghĩa của sự cảm thông, thấu hiểu và tha thứ trong cuộc sống của chúng ta.

2. Nghệ thuật

- Quan sát tinh tế, lựa chọn chi tiết tiêu biểu, vốn  hiểu biết phong phú, phù hợp tâm lí trẻ thơ.

- Lời văn giàu hình ảnh.

Khoanh vào đáp án đúng

Câu 1. Tác giả của văn bản Tuổi thơ tôi là...

Câu 2. Văn bản Tuổi thơ tôi được trích trong tác phẩm...

Câu 3. Nhân vật chính trong văn bản Tuổi thơ tôi là ai?

Câu 4. Bạn Lợi có tính cách như thế nào?

A. Ích kỷ, khôn lỏi, luôn tìm cách thu lợi cho mình.

B. Tình cảm, chân thành.

C. Ngốc nghếch, để các bạn bắt mất dế.

D. Cả A và B đều đúng.

Câu 5. Vì sao các bạn không ưa Lợi?

A. Vì Lợi có tính ích kỷ, khôn lỏi, luôn tìm cách thu lợi cho mình.

B. Vì ai gạ mấy Lợi cũng không chịu đổi con dế lửa.

C. Vì con dế lửa của Lợi luôn thắng trong các cuộc thi dế.

D. Cả A và B đều đúng.

Câu 6. Thầy Phu có định trả lại hộp diêm cho Lợi không?

Câu 7. Lợi có phản ứng như thế nào khi thấy con dế của mình bị chết?

A. Khóc rưng rức, chôn dế dưới gốc cây.

B. Giận dữ, đi tìm con dế lửa khác để trả thù Bảo.

C. Bỏ đi, không nói năng gì.

D. Không chơi với các bạn nữa.

Câu 8. Các bạn cảm thấy thế nào sau khi nhìn thấy phản ứng của Lợi?

A. Ân hận vì vô tình đã làm dế lửa chết.

B. Hả hê vì Lợi bị bẽ mặt.

C. Tức tối, ganh ghét vì Lợi được thầy Phu quan tâm.

D. Ân hận vì vô tình đã làm dế lửa chết và làm tổn thương Lợi.

Câu 9. Theo em, vì sao tác giả đặt tên nhân vật là “Lợi”?

A. Vì một phần tính cách của nhân vật là luôn tìm cách thu lợi cho mình.

B. Vì tác giả muốn hướng người đọc phải chú ý đến lợi ích của bản thân.

C. Vì tác giả muốn dùng cái tên để nói lên tính cách của nhân vật, dù có phần ích kỉ, thu lợi cho mình nhưng cũng rất tình cảm, chân thành.

Câu 10. Đâu là thông điệp của truyện Tuổi thơ tôi?

A. Lên án thói ích kỷ, vụ lợi của con người.

B. Sự cảm thông, thấu hiểu, tha thứ trong cuộc sống.

C. Không dùng cách trả đũa để cảm thấy hả hê.

C. Yêu quý thiên nhiên.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

B

C

A

D

D

A

A

D

C

B