Giáo án ôn tập Ngữ văn 6 Chân trời sáng tạo bài 2: Văn bản "Chuyện cổ nước mình"

Tấm Cám

Cây khế

Thạch Sanh

Sự tích trầu cau

Đẽo cày giữa đường

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Tìm hiểu chung

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS đọc thầm lại kiến thức trong SGK, nêu hiểu biết về tác giả, tác phẩm.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS báo cáo kết quả.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

NV2: Nhắc lại kiến thức trọng tâm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu các nhóm thảo luận:

+ Nhóm 1+2: Tình cảm của tác giả với những chuyện cổ nước nhà.

+ Nhóm 3+4: Ý nghĩa từ những câu chuyện cổ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, chốt kiến thức.

NV3:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, tổng kết về nội dung và nghệ thuật văn bản.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, chốt kiến thức.

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tác giả

- Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942 – 1988).

- Quê quán: La Khê – Hà Đông – Hà Tây, nay là Hà Nội.

- Truyện và thơ viết cho thiếu nhi của bà tràn đầy tình yêu thương, trìu mến, có hình thức giản dị, ngôn ngữ trong trẻo, phù hợp với cách cảm, cách nghĩ của trẻ em.

- Những tác phẩm truyện và thơ viết cho thiếu nhi tiêu biểu: Lời ru mặt đất, Bầu trời trong quả trứng, Bến tàu trong thành phố,...

2. Tác phẩm

a. Xuất xứ:  Chuyện cổ tích về loài người là bài thơ được rút ra từ tập thơ Lời ru trên mặt đất, NXB Tác phẩm mới, Hà Nội, 1978, tr. 49 – 52.

b. Nhân vật:

-  Nhân vật: Trẻ con, mẹ, bà, bố, thầy giáo....

- Nhân vật chính: trẻ em.

c. Sự việc: Sự ra đời của trẻ con, sự ra đời của thiên nhiên, sự ra đời của gia đình, sự ra đời của xã hội.

d. PTBĐ: biểu cảm kết hợp tự sự và miêu tả.

e.  Bố cục: 2 phần

+ Phần 1: Khổ 1: Thế giới trước khi trẻ con ra đời.

+ Phần 2: Thế giới sau khi trẻ con ra đời.

ü Khổ 2: Những thay đổi về thiên nhiên đầu tiên khi trẻ con sinh ra.

ü Khổ 3: Sự xuất hiện của mẹ để cho trẻ tình yêu và lời ru.

ü Khổ 4: Sự xuất hiện của bà để kể cho trẻ nghe những câu chuyện cổ.

ü Khổ 5: Sự xuất hiện của bố và tình yêu thương của bố để cho trẻ có nhận thức về thế giới.

Khổ 6: Sự xuất hiện của trường lớp và thầy giáo để cho trẻ được đi học và có kiến thức.

II. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Tình cảm của tác giả với những chuyện cổ nước nhà

- Lí do:

+ Thấm đượm lòng nhân hậu

+ Những phẩm chất quý báu của cha ông: công bằng, thông minh, đa tinh, đa mang

+ Những lời răn dạy quý báu của cha ông: nhân hậu, ở hiền, chăm làm, tự tin

 Khẳng định giá trị của kho tàng chuyện cổ nước ta.

è Tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả với những câu chuyện cổ của cha ông truyền lại.

2. Ý nghĩa từ những câu chuyện cổ

- Mỗi câu chuyện là những bài học ẩn ý, kín đáo, sâu sắc mà cha ông gửi gắm.

 Kho tàng chuyện cổ của nước nhà có giá trị vô cùng quý báu và sẽ còn tồn tại mãi với thời gian.

III. Tổng kết

1. Nội dung – Ý nghĩa:

- Bài thơ ca ngợi những câu chuyện cổ nước ta vừa nhân hậu, thông minh vừa chứa đựng kinh nghiệm quý báu của cha ông.

2. Nghệ thuật

- Thể thơ lục bát, ngôn ngữ giản dị mà ẩn ý, sâu sắc.

-  Nghệ thuật tu từ so sánh.

ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 1

Khoanh tròn đáp án đúng trước mỗi câu hỏi sau đây:

Câu 1. Tác giả bài thơ Chuyện cổ tích về loài người là:

Câu 2. Mẹ sinh ra vì trẻ cần điều gì?

Câu 3. Bà kể cho trẻ điều gì?

Câu 4. Bố cho trẻ điều gì?

Câu 5. Bài thơ Chuyện cổ tích về loài người có phương thức biểu đạt là…

Câu 6. Các nhân vật xuất hiện trong bài thơ là:

1

2

3

4

5

6

C

A

B

C

D

D