Giáo án ôn tập Ngữ văn 6 Kết nối tri thức bài 2: Văn bản "Mây và sóng"

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Tổng quan về tác giả, tác phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành các nhóm, cho HS đọc thầm lại văn bản và đặt câu hỏi:

+ Tác giả của văn bản “Mây và sóng” là ai? Hãy nêu một số nét về tác giả.

+ Văn bản thuộc thể loại gì? Bố cục chia làm mấy phần, đó là những phần nào? PTBĐ?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS trả lời câu hỏi, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét, trao đổi.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án.

NV2: Nhắc lại kiến thức trọng tâm của VB

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 4 nhóm, giao nhiệm vụ thảo luận:

+ Nhóm 1: Lời mời gọi của những người “trên mây” và “trong sóng”.

+ Nhóm 2: Lời từ chối của em bé

+ Nhóm 3: Tìm các chi tiết thể hiện tình cảm em bé dành cho mẹ

+ Nhóm 4: Tìm các chi tiết thể hiện tình cảm của mẹ dành cho em bé.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ các nhóm khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án.

NV3: Tổng kết về nội dung và nghệ thuật

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, trả lời các câu hỏi:

+ Trình tự tường thuật các sự việc trong hai phần của bài thơ có gì đặc biệt?

+ Bài thơ có thể thơ là gì?

+ Hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ mang ý nghĩa tả thực hay ẩn dụ?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- GV mời một số HS trả lời câu hỏi, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, chốt kiến thức.

I. TÌM HIỂU CHUNG VỀ VB

1. Tác giả

- Rabindranath Tagore (1861 – 1941), Ấn Độ.

- Là danh nhân văn hóa, nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ. Thơ Tagore chan chứa tình yêu đất nước, con người, cuộc sống,...

2. Tác phẩm

- Mây và sóng được in trong tập Trăng non.

- Người kể chuyện: em bé.

- PTBĐ: biểu cảm kết hợp tự sự, miêu tả.

- Thể loại: thơ văn xuôi (thơ tự do).

- Bố cục: 2 phần

+ Phần 1: Từ đầu... và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm: câu chuyện của em bé với những người “trên mây”.

+ Phần 2: Tiếp theo... hết: câu chuyện của em bé với những người “trong sóng”.

II. NHẮC LẠI KIẾN THỨC TRỌNG TÂM CỦA VB

1. Lời mời gọi của những người “trên mây” và “trong sóng”

- Thế giới của những người sống “trên mây”, “trong sóng”: Xa xôi, cao rộng, rực rỡ sắc màu, chứa đựng biết bao điều bí ẩn;

- Cách đến với họ:

+ Đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời;

+ Đến bờ biển cả, nhắm nghiền mắt lại.

 Lời mời gọi của những người sống “trên mây”, “trong sóng” chính là tiếng gọi của thế giới diệu kỳ, lung linh huyền ảo đầy hấp dẫn.

 Gợi lên trong em bé những khát khao được khám phá, ngao du ở những xứ sở xa xôi.

2. Lời từ chối của em bé

- Sự lưỡng lự ở những câu hỏi đầu tiên.

 Em bé vừa có những khao khát khám phá thế giới bên ngoài, vừa muốn ở nhà với mẹ.

- Lời từ chối của em bé  Sức níu giữ của tình mẫu tử. Tình yêu thương của mẹ đã thắng lời mời gọi đầy hấp dẫn của những người “trên mây” và “trong sóng”. Với em bé, được ở bên mẹ, làm mẹ vui và được mẹ yêu thương, che chở là niềm hạnh phúc không gì sánh được.

2.3. Trò chơi của em bé

- Con là mây, mẹ là trăng, con lấy hai tay trùm lên người mẹ;

- Con là sóng, mẹ là bờ biển, con sẽ lăn, lăn, lăn và vỗ vào gối mẹ.

 Tình cảm mẹ con sâu sắc:

a. Tình cảm em bé dành cho mẹ

- Luôn muốn ở bên mẹ, vui chơi cùng mẹ;

- Sáng tạo ra những trò chơi thú vị để mẹ có thể chơi cùng;

- Trò chơi vừa thỏa ước mong làm mây, làm sóng tinh nghịch, bay cao, lan xa phiêu du khắp chốn; lại vừa được quấn quýt bên mẹ - như mây quấn quýt bên vầng trăng, như sóng vui đùa bên bờ biển.

b. Tình cảm mẹ dành cho em bé

- Mẹ luôn muốn ở bên để chăm sóc, chở che, vỗ về: mẹ mình đang đợi ở nhà, buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà;

- Mẹ giống như ánh trăng dịu hiền soi sáng từng bước con đi, bờ biển bao dung ôm ấp, vỗ về;

- Không ai biết mẹ con ta ở chốn nào  Tình mẫu tử hòa quyện, lan tỏa, thâm nhập khắp vũ trụ mênh mông.

 Cả bài thơ là tương quan của tình mẫu tử với thiên nhiên, vũ trụ  Ca ngợi, tôn vinh tình mẫu tử bao la, thiêng liêng và vĩnh cửu.

III. TỔNG KẾT

1. Nghệ thuật

- Thơ văn xuôi, có lời kể xen đối thoại;

- Sử dụng phép lặp, nhưng có sự biến hóa và phát triển;

- Xây dựng hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng.

2. Nội dung

Bài thơ thể hiện tình yêu thiết tha của em bé đối với mẹ, ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt. Qua đó, ta cũng thấy được tình cảm yêu mến thiết tha với trẻ em của nhà thơ, với thiên nhiên, cuộc đời bình dị.

ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 1

Khoanh tròn đáp án đúng trước mỗi câu hỏi sau đây:

Câu 1. Tác giả của bài thơ Mây và sóng là...

Câu 2. Đâu là lí do để bài thơ Mây và sóng là bài thơ văn xuôi?

A. Bài thơ có nhiều hình ảnh đẹp, biện pháp tu từ

B. Bài thơ có người kể chuyện, có nhân vật

C. Bài thơ không có vần

D. Bài thơ không có luật thơ, có cấu trúc câu giống như câu văn xuôi

Câu 3. Cụm từ “mây và sóng” trong bài thơ Mây và sóng chỉ...

A. thiên nhiên hấp dẫn, kì thú

B. những thú vui hấp dẫn của cuộc đời

C. vừa chỉ thiên nhiên hấp dẫn kì thú vừa chỉ những thú vui hấp dẫn của cuộc đời

Câu 4. Đâu là nhận định đúng nhất về lí do em bé trong bài thơ Mây và sóng từ chối đi chơi.

A. Trò chơi trên mây và dưới nưới không hấp dẫn.

B. Em bé không thể lên được mây và xuống được nước.

C. Em bé yêu mẹ, không muốn để mẹ ở nhà một mình.

D. Em bé không thích đi chơi, chỉ thích ở nhà với mẹ.

1

2

3

4

A

D

C

C

ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 2

1. Ghi lại thông tin của bài thơ Mây và sóng vào chỗ (...).

Tác giả: ..................................................................................................................

Thể thơ (số tiếng mỗi dòng, số câu, vần): ..............................................................

Nhân vật trong bài thơ: ..........................................................................................

Người kể chuyện: ...................................................................................................

Bố cục của bài thơ: ................................................................................................

Nội dung của bài thơ: .............................................................................................

2. Đánh số thứ tự để sắp xếp trật tự các sự việc được thuật lại trong phần 1 của bài thơ Mây và sóng.

3. Hãy viết lại câu chuyện Mây và sóng bằng hình thức một truyện kể trong khoảng 10 câu. Qua đó, hãy cho biết truyện em viết khác bài thơ Mây và sóng ở chỗ nào?

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................