HS nhận biết được đặc điểm của từ tượng hình, từ tượng thanh
HS phân tích được tác dụng của từ tượng hình, từ tượng thanh trong ngữ cảnh.
HS biết sử dụng từ tượng hình từ tượng thanh đúng và hiệu quả trong các hoạt động viết nói và nghe

Năng lực
Năng lực chung

- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác...

Năng lực đặc thù

- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến bài thực hành.

- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận, hoàn thành các bài tập từ tượng hình, từ tượng thanh

- Năng lực tiếp thu tri thức tiếng việt để hoàn thành các bài tập, vận dụng thực tiễn.

Phẩm chất:

- Thái độ học tập nghiêm túc, chăm chỉ.

THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Chuẩn bị của giáo viên:

- Giáo án;

- Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;

- Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;

- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;

Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 8, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng HS thực hiện nhiệm vụ học tập học tập của mình từ đó khắc sâu kiến thức nội dung bài học từ tượng hình, từ tượng thanh
Nội dung: GV đặt những câu hỏi gợi mở vấn đề cho HS.
Sản phẩm: Tìm một câu văn sử dụng từ tượng hình và 1 câu văn từ tượng thanh
Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS: Em hãy tìm một câu văn hoặc câu thơ có sử dụng từ tượng hình và một câu sử dụng từ tượng thanh

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe GV nêu yêu cầu, suy nghĩ hoàn thành bài tập.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS trả lời

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, khen ngợi các HS đã làm đúng, nhắc nhở HS làm chưa đúng.

GV hướng dẫn:

+ Câu thơ sử dụng từ tượng thanh:

“Sáng sớm lạnh trong lòng Hà Nội

Những phố dài xao xác hơi may”

+ Câu sử dụng từ tượng hình:

“Trong làn nắng ửng, khói mơ tan

Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng”

- Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới: Từ tượng thanh và từ tượng hình xuất hiện khá nhiều trong giao tiếp. Việc sử dụng từ tượng thanh và tượng hình có vai trò quan trọng trong việc tăng hiệu quả diễn đạt. Trong bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về khái niệm từ tượng hình, từ tượng thanh đặc điểm cũng như cách sử dụng.

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Củng cố kiến thức đã học

Mục tiêu: Nắm được kiến thức về từ tượng hình, từ tượng thanh
Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến bài học.
Sản phẩm học tập: HS trả lời các kiến thức về từ tượng hình, từ tượng thanh
Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã học, nhớ lại và trả lời:

+Thế nào là từ tượng hình và từ tượng thanh?

+ Tác dụng của việc sử dụng từ tượng hình và từ tượng thanh là gì?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe câu hỏi, trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe và nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức è Ghi lên bảng.

- GV bổ sung:

I. Khái niệm cũng như tác dụng của từ tượng thanh và từ tượng hình

- Khái niệm

+ Từ tượng hình: Từ tượng hình là từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật. Trên thực tế, phần lớn từ tượng hình là từ láy. Tuy nhiên, vẫn có một số từ tượng hình không phải từ láy, ví dụ: chỏng quèo

+ Từ tượng thanh: Từ tượng thanh là từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên, của con người. Trong đó, "tượng" tức là mô phỏng và "thanh" là âm thanh. Phần lớn từ tượng thanh là từ láy

- Tác dụng

+ Từ tượng hình và từ tượng thanh có khả năng gợi được hình ảnh, âm thanh rất cụ thể, sinh động, đa dạng, nhiều màu sắc. Do đó, chúng có giá trị miêu tả và giá trị biểu cảm rất cao.
+ Khi được sử dụng trong văn miêu tả và văn tự sự, từ tượng hình và từ tượng thanh có thể góp phần làm cho cảnh vật, con người hiện ra tự nhiên, sống động với nhiều cử, chỉ, dáng vẻ và âm thanh khác nhau.

+ Từ tượng hình và từ tượng thanh là lớp từ có vai trò quan trọng trong việc góp phần tạo nên giá trị nghệ thuật của tác phẩm văn chương. Tuy nhiên, khi sử dụng từ tượng hình và từ tượng thanh thì cũng cần lưu ý rằng không nên quá lạm dụng 2 loại từ này, phải sử dụng đúng hoàn cảnh, đúng mục đích thì từ tượng hình và từ tượng thanh mới phát huy được đúng công dụng của chúng. Nếu lạm dụng từ tượng hình và từ tượng thanh thì sẽ gây nên tình trạng phản tác dụng.