Giáo án Công nghệ 12 Lâm nghiệp - Thủy sản Kết nối bài 14: Sinh sản của cá và tôm

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát hình ảnh trứng của cá, tôm. 

- GV yêu cầu HS dựa vào hình, kết hợp nghiên cứu thông tin mục I trong SGK, thảo luận nhóm đôi và trả lời câu hỏi: Nhận xét kích thước, số lượng trứng của cá, tôm.

- GV yêu cầu HS hoàn thành câu hỏi Khám phá SGK trang 69: Giải thích vì sao mùa sinh sản chủ yếu của cá ở miền Bắc và miền Nam nước ta lại khác nhau.

- GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm đôi, thực hiện yêu cầu ở mục Khám phá SGK trang 70: Vì sao sức sinh sản của cá cao hơn so với đa số các loài động vật có xương sống khác?

- GV tổ chức cho HS liên hệ thực tế thông qua hoàn thành câu hỏi mục Kết nối: Tìm hiểu tuổi thành thục sinh dục và mùa sinh sản của một số loài tôm nuôi phổ biến ở nước ta. Theo em việc xác định mùa sinh sản có ý nghĩa gì đối với sản xuất?

- GV yêu cầu HS tổng kết lại kiến thức đã tìm hiểu ở mục I thông qua hoàn thành phiếu học tập 1.

 Bước 2: HS tiếp nhận nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghiên cứu mục I, quan sát hình và thảo luận theo nhóm.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời:

* Trả lời câu hỏi của GV: Trứng cá, tôm có kích thước nhỏ, số lượng lớn.

* Trả lời câu hỏi Khám phá SGK trang 69: Do vào thời điểm đó, nguồn thức ăn thường dồi dào hơn vì có nhiều sinh vật phù du, côn trùng, các động vật nhỏ khác sinh sản.

* Trả lời câu hỏi Khám phá SGK trang 70: Sức sinh sản của cá cao hơn so với đa số các loài động vật có xương khác vì: 

+ Trứng cá nhỏ hơn so với trứng của các loài động vật có xương khác, do đó cần ít năng lượng hơn để sản xuất.

+ Đẻ trứng trong môi trường nước, nơi tinh trùng có thể dễ dàng tiếp cận và thụ tinh cho trứng.

+ Cá không chăm sóc con non sau khi sinh, do đó cá con phải tự tìm kiếm thức ăn và tự vệ.

+ Tuổi thọ ngắn hơn so với các loài động vật có xương khác, do đó chúng cần sinh sản nhiều hơn để duy trì nòi giống.

+ Sống trong môi trường nước, nơi có nhiều thức ăn và ít kẻ thù hơn so với môi trường trên cạn.

* Trả lời câu hỏi mục Kết nối:

+ Tuổi thành thục sinh dục và mùa sinh sản của tôm (DKSP).

+ Ý nghĩa của việc xác định mùa sinh sản đối với sản xuất: Giúp cho việc chọn thời điểm thả giống phù hợp, dễ quản lí, thu hoạch và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

* Trả lời Phiếu học tập 1 (DKSP).

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung đáp án (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, kết luận về đặc điểm sinh sản của cá, tôm.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới. 

I. Đặc điểm sinh sản của cá, tôm

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV nêu vấn đề, giới thiệu về các giai đoạn phát triển của cá: trứng được thụ tinh → cá bột → cá hương → cá giống → cá thương phẩm. Mỗi giai đoạn cá cần có chế độ cho ăn, chăm sóc khác nhau.

- GV yêu cầu HS nhắc lại các bước, phương pháp cải tạo ao đã được học.

- GV hướng dẫn HS đọc nội dung II.1a trong SGK, thảo luận cặp đôi trình bày quá trình ương nuôi cá bột lên cá hương theo các câu hỏi gợi ý:

+ Trước khi ương nuôi cá bột cần chuẩn bị ao nuôi như thế nào?

+ Cá được lựa chọn làm giống cần đạt tiêu chuẩn gì (về kích cỡ)?

+ Nên thả cá vào thời điểm nào trong ngày và thời vụ nào?

+ Sau khi thả cần chăm sóc và quản lí như thế nào?

+ Khi nào thì thu hoạch cá hương để chuyển sang ương cá giống? Cần làm gì trước khi thu hoạch cá hương?

- GV hướng dẫn HS đọc nội dung II.1b trong SGK, dựa vào nội dung đã hoàn thành ở nhiệm vụ 1 để hoàn thành phiếu học tập số 2.      

- GV lưu ý: Giai đoạn này cá nhỏ nên sau khi cho nước vào ao từ 5 – 7 ngày thì tiến hành thả cá, tránh để thời gian dài hơn sẽ tạo điều kiện cho các loài động vật khác sinh sôi trong ao hoặc từ ngoài vào sẽ ăn cá bột, có thể gây hao hụt lớn số lượng cá trong ao; không nên thả cá sớm hơn 5 ngày vì giai đoạn này là giai đoạn gây nuôi động vật phù du trong ao làm thức ăn cho cá bột.

- GV yêu cầu HS liên hệ thực tế, trả lời các câu hỏi mục Kết nối:

+ Tìm hiểu vì sao thời vụ ương cá giống ở miền Bắc và miền Nam lại khác nhau.

+ Vì sao trước khi thu hoạch cần ngừng cho cá ăn 1 đến 2 ngày?

- GV tổ chức cho HS xem thêm video về kĩ thuật ương cá giống cá bột (13:41-17:40), cá hương (17:53-24:39).

Bước 2: HS tiếp nhận nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin trong mục II.1 để hoàn thành yêu cầu của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời câu hỏi:

* Trả lời câu hỏi của GV:

+ Các bước cải tạo ao trước khi nuôi: Lắng lọc → Diệt tạp, khử khuẩn → Khử hóa chất → Bón phân gây màu.

+ Xử lí ao sau khi thu hoạch thủy sản: Sử dụng hệ vi sinh vật; hệ động, thực vật.

* Trả lời phiếu học tập 2 (DKSP).

* Trả lời câu hỏi mục Kết nối:

+ Vì khí hậu và mùa sinh sản của cá ở hai miền khác nhau.

+ Để hạn chế tối đa chất thải của cá trong quá trình vận chuyển, nếu cá ăn no, khi vận chuyển sẽ dễ bị sình/chướng bụng.

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, kết luận về kĩ thuật ương nuôi cá giống.

- GV chuyển sang nội dung mới. 

II. Kĩ thuật ương, nuôi cá, tôm giống

1. Kĩ thuật ương nuôi cá giống

Phiếu học tập 2 đính kèm phía dưới Hoạt động 2.