Giáo án Công nghệ 12 Lâm nghiệp - Thủy sản Kết nối bài 27: Khai thác nguồn lợi thủy sản

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm (4 HS/nhóm), đọc thông tin trong mục I SGK tr.138 - 139 và giao nhiệm vụ cụ thể:

+ Nhóm chẵn: Tìm hiểu ý nghĩa của khai thác nguồn lợi thuỷ sản. 

+ Nhóm lẻ: Tìm hiểu nhiệm vụ của khai thác nguồn lợi thuỷ sản.

- GV mở rộng kiến thức, trình chiếu cho HS xem video về khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thuỷ sản bền vững.

https://www.youtube.com/watch?v=uSVmfKQk37Q

Bước 2: HS tiếp nhận nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghiên cứu mục I và thực hiện nhiệm vụ của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận.

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung đáp án (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, kết luận.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới. 

I. Ý nghĩa, nhiệm vụ của khai thác nguồn lợi thuỷ sản

1. Ý nghĩa

- Tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động.

- Đáp ứng nguồn thực phẩm cho nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

- Cung cấp nguồn nguyên liệu, góp phần thúc đẩy các ngành công nghệ chế biến phát triển.

- Giúp ngư dân bám biển, vừa phát triển kinh tế biển, vừa gắn với bảo vệ chủ quyền biển đảo. 

2. Nhiệm vụ

- Tuân thủ đúng các quy định về vùng khai thác, biện pháp khai thác, ngư cụ khai thác, kích cỡ loài thuỷ sản khai thác,…

- Bảo đảm an toàn cho người, tàu cá và an toàn thực phẩm đối với sản phẩm khai thác; chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống thiên tai; phải cứu nạn khi gặp người, tàu bị nạn.

- Có nghĩa vụ tham gia cứu hộ, bảo vệ chủ quyền, an ninh, trật tự trên vùng khai thác; tố giác hành vi vi phạm pháp luật về thuỷ sản. Phải treo cờ Tổ quốc trên tài cá khi thực hiện hoạt động khai thác. 

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc theo 4 nhóm, đọc thông tin trong mục II SGK tr.139 - 142 và giao nhiệm vụ cụ thể:

+ Nhóm 1: Tìm hiểu phương pháp lưới kéo.

+ Nhóm 2: Tìm hiểu phương pháp lưới rê.

+ Nhóm 3: Tìm hiểu phương pháp lưới vây.

+ Nhóm 4: Tìm hiểu phương pháp câu.

- GV yêu cầu các nhóm tiếp tục thảo luận để trả lời câu hỏi trong các hộp Khám phá:

+ Vì sao việc căn cứ vào tình trạng thuỷ sản lúc bắt (còn sống, đã chết, độ tươi) lại có thể xác định được vị trí thả lưới thích hợp cho lần sau?

+ So sánh nguyên lí hoạt động của lưới kéo và lưới rê.

- GV mở rộng kiến thức, yêu cầu HS đọc và trả lời câu hỏi Kết nối năng lực: 

(1) Vì sao sử dụng nguồn sáng nhân tạo lại có tác dụng tập trung đàn thuỷ sản đến vị trí thuận lợi cho việc vây bắt?

(2) Tìm hiểu và mô tả kĩ thuật câu một loài thuỷ sản phổ biến.

(3) Tìm hiểu thêm một số phương pháp khai thác nguồn lợi thuỷ sản khác đang được áp dụng ở Việt Nam. Nêu ưu và nhược điểm của từng phương pháp đó. 

Bước 2: HS tiếp nhận nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghiên cứu mục II và thực hiện nhiệm vụ của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận.

- GV mời 3 - 4 nhóm trả lời câu hỏi mở rộng:

(1) sử dụng nguồn sáng nhân tạo lại có tác dụng tập trung đàn thuỷ sản đến vị trí thuận lợi cho việc vây bắt vì:

+ Thu hút tập tính kiếm ăn của thuỷ sản.

+ Tạo ra điểm tập trung.

+ Kích thích phản ứng di chuyển.

+ Tăng hiệu quả vây bắt.

(2) Câu cá rô phi:

………………

II. Một số phương pháp khai thác nguồn lợi thuỷ sản phổ biến

1. Lưới kéo

- Khái niệm: 

+ Là phương pháp khai thác thuỷ sản chủ động, hoạt động theo nguyên lí: lọc nước, bắt thuỷ sản. 

+ Thuỷ sản (cá, tôm,…) bị lùa vào lưới bởi sự di chuyển của lưới khi kéo và bị giữ lại ở đụt lưới.

- Các bước cơ bản là:

+ Bước 1: Chuẩn bị.

• Chuẩn bị ở bờ:
• Chuẩn bị ở ngư trường:

+ Bước 2: Thả lưới.

+ Bước 3: Dắt lưới (hay kéo lưới).

+ Bước 4: Thu lưới và bắt thuỷ sản. 

2. Lưới rê

- Khái niệm: là phương pháp khai thác thuỷ sản thụ động, hoạt động theo nguyên lí: lưới được thả chặn ngang đường di chuyển của thuỷ sản, thuỷ sản trên đường di chuyển sẽ bị vướng vào lưới và bị giữ lại. 

- Các bước thực hiện:

+ Bước 1: Chuẩn bị.

• Chuẩn bị ở bờ.
• Chuẩn bị ở ngư trường.

+ Bước 2: Thả lưới.

+ Bước 3: Ngâm lưới.

+ Bước 4: Thu lưới và bắt thuỷ sản. 

3. Lưới vây

- Khái niệm: là phương pháp khai thác thuỷ sản chủ động, hoạt động theo nguyên lí: lọc nước bắt thuỷ sản.

- Các bước thực hiện:

+ Bước 1: Chuẩn bị.

+ Bước 2: Thăm dò thuỷ sản.

+ Bước 3: Thả lưới.

+ Bước 4: Thu lưới và bắt thuỷ sản.

4. Câu

- Khái niệm: là phương pháp khai thác thuỷ sản có tính chọn lọc cao, không tàn phá nguồn lợi thuỷ sản và môi trường; ngư cụ khai thác đơn giản, chi phí thấp…

- Hình thức: câu có mồi và cây không có mồi.

- Các bước thực hiện: 

+ Chuẩn bị.

+ Thả câu.

+ Ngâm câu.

+ Thu câu (thu dây câu) và bắt thuỷ sản.