Giáo án Kinh tế pháp luật 12 Cánh diều bài 8: Quyền, nghĩa vụ của công dân về kinh doanh và nộp thuế

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

* Khai thác trường hợp, tình huống SGK tr.57, 58

- GV chia lớp thành 6 nhóm (2 nhóm thực hiện 1 nhiệm vụ).

- GV yêu cầu các nhóm đọc trường hợp, tình huống trong SGK tr.57, 58 để trả lời câu hỏi:

+ Nhóm 1, 2: Đọc trường hợp và trả lời câu hỏi: Ở trường hợp trên, anh Tuấn đã thực hiện quyền và nghĩa vụ của người kinh doanh như thế nào?

+ Nhóm 3, 4: Đọc tình huống 1 và trả lời câu hỏi: Nhân vật trong tình huống 1 đã thực hiện nghĩa vụ về kinh doanh như thế nào? Nêu việc thực hiện từng nghĩa vụ cụ thể.

+ Nhóm 5, 6: Đọc tình huống 2 và trả lời câu hỏi: Nhân vật trong tình huống 2 đã thực hiện nghĩa vụ về kinh doanh như thế nào? Nêu việc thực hiện từng nghĩa vụ cụ thể.

* Quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh

- GV trình chiếu cho HS xem video về quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh:

https://www.youtube.com/watch?v=aCjBtUTUNoA (0:21 – 5:53)

https://www.youtube.com/watch?v=zCJmEC2B7Z8 

(0:55 – 4:20)

- GV yêu cầu HS rút ra kết luận về quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo cặp sau đó trao đổi, thảo luận với nhóm để trả lời câu hỏi.

- HS rút ra kết luận về quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận.

+ Trường hợp. Anh Tuấn đã thực hiện đầy đủ quyền, nghĩa vụ của người kinh doanh: Kê khai đầy đủ nội dung hồ sơ đăng kí doanh nghiệp; ghi chép đầy đủ vào sổ kế toán và báo cáo tài chính của công ty; nộp thuế đầy đủ vào ngân sách nhà nước.

+ Tình huống 1. Ông C đã không thực hiện đúng nghĩa vụ của người kinh doanh:

• Khi làm hồ sơ đăng kí thành lập doanh nghiệp đã không kê khai một số mặt hàng kinh doanh là đồ dùng gia đình, nhưng cửa hàng vẫn bán những mặt hàng này.

• Không kê khai đầy đủ các mặt hàng hóa tính thuế như cửa hàng đã bán hằng ngày.

+ Tình huống 2. Hộ kinh doanh của bà M đã không thực hiện đúng nghĩa vụ của người kinh doanh, biểu hiện không trung thực trong kinh doanh:

• Khi đăng kí kinh doanh, bà M chỉ có giấy phép kinh doanh mặt hàng rượu nội, bia và nước giải khát các loại.

• Khi bán hàng, bà M lại bán thêm rượu ngoại và các loại trà, thuốc lá là những mặt hàng hộ kinh doanh của bà M chưa kê khai đăng kí khi nộp hồ sơ đăng kí kinh doanh.

- GV mời HS nêu quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh

- Công dân có các quyền về kinh doanh: 

+ Tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm. 

+ Chủ động lựa chọn hình thức tổ chức kinh doanh, có quyền lựa chọn quy mô kinh doanh phù hợp với điều kiện và khả năng của mình. 

+ Chủ động lựa chọn ngành, nghề và địa bàn kinh doanh.

+ Tự chủ kinh doanh, được tự mình lựa chọn và quyết định hình thức góp vốn, cách thức huy động vốn, tìm kiếm thị trường, khách hàng và kí kết hợp đồng;...

- Công dân có các nghĩa vụ về kinh doanh: 

+ Tuân thủ quy định của pháp luật về kinh doanh; 

+ Phải kinh doanh đúng ngành, nghề ghi trong giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh và chỉ được kinh doanh những ngành, nghề mà pháp luật không cấm; 

+ Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động và người tiêu dùng; 

+ Kê khai đúng và nộp thuế đầy đủ, đúng hạn; 

+ Thực hiện pháp luật về bảo vệ tài nguyên môi trường; tuân thủ đầy đủ các quy định về quốc phòng, an ninh và trật tự, an toàn xã hội.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

* Khai thác trường hợp SGK tr.60

- GV chia lớp thành 4 nhóm (2 nhóm thực hiện 1 nhiệm vụ).

- GV yêu cầu các nhóm đọc trường hợp, tình huống SGK tr.60 để thảo luận, thực hiện nhiệm vụ:

+ Nhóm 1, 2: Trong trường hợp trên, anh An đã được hưởng quyền nào của người nộp thuế và đã thực hiện nghĩa vụ của người nộp thuế như thế nào?

+ Nhóm 3, 4: Trong tình huống, ông V đã vi phạm nghĩa vụ nào của người kinh doanh?

* Quyền và nghĩa vụ nộp thuế của công dân

- GV trình chiếu cho HS xem video về quyền và nghĩa vụ của công dân về nộp thuế:

* Video về quyền và nghĩa vụ nộp thuế của kinh doanh thương mại điện tử:

https://www.youtube.com/watch?v=WVy3TN_d6dY (0:11 - 6:00)

* Video về xử phạt cá nhân vì tội trốn thuế:

https://www.youtube.com/watch?v=fwmrTd6AtrA 

- GV yêu cầu HS rút ra kết luận về quyền và nghĩa vụ nộp thuế của công dân.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo cặp sau đó trao đổi, thảo luận với nhóm để trả lời câu hỏi.

- HS rút ra kết luận về quyền và nghĩa vụ của công dân về nộp thuế theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận.

* Trường hợp. 

+ Anh An đã hưởng quyền của người nộp thuế: được cơ quan thuế cung cấp đầy đủ thông tin, tài liệu liên quan đến quyền và nghĩa vụ nộp thuế.

+ Anh An đã thực hiện đúng và đầy đủ nghĩa vụ của người nộp thuế, cụ thể: Nghiêm chỉnh chấp hành chế độ kế toán, thống kê, ghi chép đầy đủ, kịp thời, chính xác số tiền thuế phải nộp, đóng thuế đầy đủ và đúng hạn.

* Tình huống. Ông V đã vi phạm nghĩa vụ nộp thuế của người kinh doanh: Kê khai thuế không chính xác, trung thực, đầy đủ hoạt động bán hàng hằng ngày mà phát sinh nghĩa vụ thuế, với mục đích để giảm doanh số bán hàng và đã giảm số tiền thuế phải nộp.

- GV mời HS nêu quyền và nghĩa vụ của công dân về nộp thuế.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Quyền và nghĩa vụ của công dân về nộp thuế.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

2. Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ nộp thuế của công dân

- Nộp thuế là quyền và nghĩa vụ của mọi công dân.

- Người nộp thuế có quyền:

+ Được cung cấp thông tin, tài liệu để thực hiện quyền lợi, nghĩa vụ về thuế;

+ Được giữ bí mật về thuế, trừ những thông tin phải cung cấp cho cơ quan thuế;

+ Được hưởng ưu đãi về thuế, hoàn thuế theo quy định của pháp luật về thuế và các quyền khác theo quy định của pháp luật.

- Người nộp thuế có nghĩa vụ:

+ Kê khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp hồ sơ thuế, tiền thuế đầy đủ, đúng hạn;

+ Chấp hành các quyết định của cơ quan quản lí nhà nước về kiểm tra, thanh tra thuế;

+ Thực hiện đầy đủ các quy định khác của pháp luật về thuế.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

* Khai thác tình huống 1, 2 SGK tr.61

- GV chia lớp thành 4 nhóm (2 nhóm thực hiện 1 nhiệm vụ).

- GV yêu cầu các nhóm đọc trường hợp, tình huống SGK tr.61 để thảo luận, thực hiện nhiệm vụ:

+ Nhóm 1, 2: Trong tình huống 1, anh Quang đã thực hiện quyền và nghĩa vụ về kinh doanh như thế nào? Vì sao anh Quang đã làm như vậy?

+ Nhóm 3, 4: Trong tình huống 2, ông D đã vi phạm nghĩa vụ nào của người kinh doanh? Vi phạm như thế nào?

* Thực hiện pháp luật về kinh doanh và nộp thuế

- GV trình chiếu cho HS xem video về thực hiện pháp luật về kinh doanh và nộp thuế:

* Video về xử phạt doanh nghiệp xả thải gây ô nhiễm môi trường:

 https://www.youtube.com/watch?v=0IqoObTJfj8 

* Video về một doanh nghiệp bị xử phạt vì đăng bán “chung cư ảo” ở Cần Thơ

https://www.youtube.com/watch?v=S7I8J6IaDcI 

* Video về khởi tố giám đốc doanh nghiệp trốn thuế hơn 2,7 tỷ đồng:

https://www.youtube.com/watch?v=BDgo5IDxkSk 

- GV yêu cầu HS rút ra kết luận về nội dung công dân thực hiện quyền và nghĩa vụ về kinh doanh và nộp thuế.

……………………….

3. Trao đổi, thảo luận về thực hiện pháp luật về kinh doanh, nộp thuế 

- Công dân có nghĩa vụ tuân thủ các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ trong kinh doanh và nộp thuế bằng những hành vi cụ thể, phù hợp.

- Hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh và nộp thuế: 

+ Là hành vi trái pháp luật, gây thiệt hại về vật chất, tinh thần và sức khoẻ của người tiêu dùng; 

+ Làm ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội; 

+ Gây khó khăn cho hoạt động quản lí kinh tế – xã hội của Nhà nước; 

+ Làm thất thu cho ngân sách và thiệt hại kinh tế của đất nước.

- Người có hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân trong kinh doanh: tuỳ theo tính chất và mức độ vi phạm có thể bị xử lí vi phạm hành chính, truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.