Giáo án toán bài 5: Phép nhân và phép chia số tự nhiên

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

+ GV cho HS phát biểu về khái niệm nhân hai số tự nhiên.

+ GV phân tích khái niệm, nêu thêm ví dụ và cho HS áp dụng để tính toán:

5 . 4 = 5 + 5 + 5 + 5 = 20

16. 3 = 16 + 16 + 16 = 48

+ GV cho HS đọc phần chú ý và phân tích.

+ GV yêu cầu HS áp dụng làm Ví dụ 1.

(GV gợi ý cách trình bày phép đặt tính nhân -> chữa và phân tích kĩ cách làm)

+ GV yêu cầu HS làm Luyện tập 1

(GV lưu ý lại cho HS cách trình bày, khắc phục những sai sót của HS)

+ HS áp dụng kiến thức làm Vận dụng 1 (Giải quyết bài toán thực tiễn).

( GV có thể tổ chức HĐ nhóm. Chia lớp thành 2 hoặc 4 nhóm). Có thể sử dụng Plickers, mã làm bài.

+ GV tổ chức lớp thành 3 nhóm. Mỗi nhóm thực hiện một HĐ trong các HĐ sau và cử đại diện lên trình bày.

HĐ1: Cho a = 12 và b = 5. Tính a.b ; b.a và so sánh kết quả.

HĐ2: Tìm số tự nhiên c sao cho ( 3 . 2) . 5 = 3. ( 2 . 5 )

HĐ3: Tính và so sánh

 3 . (2 + 5) = 3 . 2 + 3 . 5

+ GV đặt câu hỏi: Các kết quả cho thấy phép nhân có những tính chất nào?

=> GV khái quát ( quy nạp ) tới ba tính chất của phép nhân.

+ GV lưu ý cho HS trong phần Chú ý.

+ GV cho HS hoàn thành kết quả tính toán sau ra nháp:

2 × 5 = …

4 ×  25 = …

8 × 125 = …

=> Rút ra nhận xét khi tính các tích có chứa các cặp thừa số như thế ta nên nhóm chúng lại với nhau.

 + GV yêu cầu HS hoàn thành Ví dụ 2 vào phiếu BT. ( Có thể thêm các câu 10 × 25 = …; 32 × 25 = …; …)

+ GV yêu cầu HS làm Luyện tập 2 để củng cố kĩ năng tính nhẩm.

+ HS áp dụng kiến thức làm Vận dụng 2.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

 + HS theo dõi SGK, chú ý nghe, hiểu và hoàn thành các yêu cầu.

+ GV: quan sát và trợ giúp HS.  

 - Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

 +HS: Theo dõi, lắng nghe, phát biểu, lên bảng, hoàn thành vở.

+ Các nhóm nhận xét, bổ sung cho nhau.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm và gọi 1 học sinh nhắc lại.

1. Phép cộng số tự nhiên

a. Nhân hai số tự nhiên

+ Phép nhân hai số tự nhiên a và b cho ta một số tự nhiên gọi là tích của a và b, kí hiệu a × b hoặc a.b

KH:  a .b =  a + a + ... + a ( b là só hạng)

VD: 5 . 4 = 5 + 5 + 5 + 5 = 20

16. 3 = 16 + 16 + 16 = 48

Chú ý: Nếu các thừa số đều bằng chữ, hoặc chỉ có một thừa số bằng số thì ta có thể không viết dấu nhân giữa các thừa số.

Chẳng hạn, a.b = ab ; 2.m = 2m

Ví dụ 1:

Luyện tập 1:

a) 834 . 57

b) 603. 295

Vận dụng 1:  Giải:

Bác Thiệp phải trả số tiền là:

350 × 250 = 87 500 ( đồng)

Đ/s: 87 500 đồng.

2. Tính chất của phép nhân

Phép nhân có các tính chất:

+ Giao hoán: ab = ba

+ Kết hợp: (ab)c = a(bc)

+ Phân phối của phép nhân đối với phép cộng: a(b+c) = ab + ac

* Chú ý:

·   a .1 = 1 . a =a

a . 0 = 0 . a = 0

·   Tích (ab)c hay a(bc) gọi là tích của ba số a, b, c và viết gọn là abc.

Ví dụ 2:

24 . 25 = ( 6 . 4) . 25 = 6. ( 4. 25) = 6 × 100 = 600

Luyện tập 2:

125 . 8 001 . 8 = ( 125 . 8) . 8 001 = 1000 . 8 001 = 8 001 000

Vận dụng 2: Giải

Nhà trường cần dùng tất cả số bóng đèn LED là:

32 × 8 = 256 (bóng)

Nhà trường phải trả số tiền mua bóng đèn LED là:

256 × 96 = 24 576 (nghìn đồng)

Đáp số: 24 576 000 đồng.

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

+ GV mời hai HS lên bảng, mỗi em thực hiện một phép đặt tính chia ( HĐ4) và trả lời câu hỏi của HĐ5.

( Các HS còn lại làm trong vở nháp)

HĐ4: Thực hiện các phép chia 196 : 7 và 215 : 18.

HĐ5: Trong hai phép chia trên, hãy chỉ ra phép chia hết và phép chia có dư. Trong mỗi trường hợp, hãy cho biết số bị chia, sô chia, thương và số dư ( nếu có).

+ GV nêu nhận xét về phép đặt tính và kết luận của HS về số bị chia, số chia, số dư.

+ GV phân tích quan hệ giữa các đại lượng: số bị chia, số chia, thương và số dư.

=> Chú ý: Trong phép chia có dư, số dư bao giờ cũng nhỏ hơn số chia.

+ GV phân tích Ví dụ 3 qua trình chiếu Slide và lưu ý cách đặt tính phép chia và khắc họa cho HS cách viết a : b = q ( dư r)

+ GV yêu cầu HS làm Luyện tập 3

( GV gợi ý HS có thể đặt tính. Nhắc HS trước khi đặt tính cần xem phép trừ có thực hiện được không).

+ GV phân tích và hướng dẫn Ví dụ 4

+ HS áp dụng kiến thức giải Vận dụng 3: Bài toán mở đầu.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

 + HS theo dõi SGK, chú ý nghe, hiểu và hoàn thành các yêu cầu.

+ GV: quan sát và trợ giúp HS.  

 - Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

 +HS: Theo dõi, lắng nghe, phát biểu, lên bảng, hoàn thành vở.

+ Các nhóm nhận xét, bổ sung cho nhau.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm và gọi 1 học sinh nhắc lại.

2. Phép trừ số tự nhiên

+ Với hai số tự nhiên a, b đã cho, ( b  0) ta luôn tìm được q và r  N sao cho a = bq + r, trong đó 0  r < b.

+ Nếu r  = 0 thì ta có phép chia hết a : b = q; a là số bị chia, q là thương.

+ Nếu r  0 thì ta có phép chia có dư a: b = q (dư r); a là số bị chia, b là số chia, q là thương và r là số dư.

Ví dụ 3: 

=> 4847 : 131 = 37 ( dư 0)

=> 6580 : 157 = 35 ( dư 85)

Luyện tập 3

Ví dụ 4:

Vì 487 : 45 = 10 ( dư 37) nên xếp đủ 10 xe thì còn thừa 37 người và phải dùng thêm 1 xe nữa để chở hàng hết những người này.

      1 3 5 6

×       1 2 5

      6 7 8 0

   2 7 1 2

   3 3 9 0 0 

         8 4 5

×       2 5 3

      2 5 3 5

   4 2 2 5

   4 4 7 8 5 

         2 7 3

×          4 7

      1 9 1 1

   1 0 9 2

   1 2 8 3 1 

         9 5 1

×          2 3

      2 8 5 3

   1 9 0 2

   2 1 8 7 3 

Hình thức đánh giá

Phương pháp

đánh giá

Công cụ đánh giá

Ghi Chú

- Đánh giá thường xuyên:

+ Sự tích cực chủ động của HS trong quá trình tham gia các hoạt động học tập.

+ Sự hứng thú, tự tin, trách nhiệm của HS khi tham gia các hoạt động học tập cá nhân.

+ Thực hiện các nhiệm vụ hợp tác nhóm ( rèn luyện theo nhóm, hoạt động tập thể)

- Phương pháp quan sát:

+ GV quan sát qua quá trình học tập: chuẩn bị bài, tham gia vào bài học( ghi chép, phát biểu ý kiến, thuyết trình, tương tác với GV, với các bạn,..

+ GV quan sát hành động cũng như thái độ, cảm xúc của HS.

- Báo cáo thực hiện công việc.

- Hệ thống câu hỏi và bài tập

- Trao đổi, thảo luận.