Nêu được khái niệm sinh trưởng và phát triển ở sinh vật và trình bày được các dấu hiệu đặc trưng của sinh trưởng và phát triển ở sinh vật.
Phân tích được mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển.
Nêu được khái niệm vòng đời và tuổi thọ của sinh vật Lấy được ví dụ minh hoa.
Trình bày được một số yếu tổ ảnh hưởng đến tuổi thọ của con người và ứng dụng hiểu biết về vòng đời của sinh vật trong thực tiễn.

Năng lực

Năng lực chung

Năng lực tự chủ và tự học: Luôn chủ động, tích cực thực hiện những công việc của bản thân trong học tập về sinh trưởng và phát triển ở sinh vật.
Năng lực giao tiếp và hợp tác: biết chủ động trong giao tiếp; tự tin và biết kiểm soát cảm xúc, thái độ khi nói trước nhiều người.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thu thập và làm rõ các thông tin liên quan đến các ứng dụng của sinh trưởng và phát triển ở sinh vật.

Năng lực sinh học

Năng lực nhận thức sinh học:
Nêu được khái niệm sinh trưởng và phát triển ở sinh vật.
Trình bày được các dấu hiệu đặc trưng của sinh trưởng và phát triển ở sinh vật (tăng khối lượng và kích thước tế bào, tăng số lượng tế bào, phân hoá tế bào và phối sinh hình thái, chức năng sinh lí, điểu hoà).
Phân tích được mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển.
Nêu được khái niệm vòng đời và tuổi thọ của sinh vật. Lấy được ví dụ minh hoạ.
Trình bày được một số ứng dụng hiểu biết về vòng đời của sinh vật trong thực tiễn.
Trình bày được một số yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của con người.
Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng được kiến thức về sinh trưởng và phát triển ở sinh vật để đề xuất những biện pháp cụ thể giúp kéo dài tuổi thọ ở người.

Phẩm chất

Chăm chỉ: Tích cực tìm tòi các nội dung có liên quan đến vấn đề sinh trưởng và phát triển ở sinh vật để hoàn thành các nội dung thảo luận nhóm
Trách nhiệm: Chủ động, tích cực tham gia và vận động người khác tham gia các hoạt động chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhằm kéo dài tuổi thọ.

THIẾT BỊ DẠY HỌC
Đối với giáo viên

Giáo án, SHS, SGV sinh học 11, máy tính, máy chiếu.
Hình ảnh về một số dấu hiệu của sinh trưởng và phát triển ở sinh vật.
Phiếu học tập

Đối với HS

SHS sinh học 11 chân trời sáng tạo.
Phiếu điều tra và bản báo cáo kết quả điều tra
Tranh ảnh, tư liệu có liên quan đến nội dung bài học và dụng cụ học tập.
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG ( MỞ ĐẦU)
Mục tiêu: Đưa ra câu hỏi mở đầu giúp HS hứng thú và chú ý vào bài học mới.
Nội dung: HS trả lời câu hỏi mở đầu có nội dung liên quan đến bài học.
Sản phẩm: Đáp án cho câu hỏi mở đầu liên quan đến bài học
Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV đưa ra câu hỏi mở đầu cho HS:

“Quan sát một cây hoa lúc còn nhỏ hoặc một con gà trống con và trả lời câu hỏi: Bằng cách nào mà cây hoặc con gà lớn lên? Khi nào cây ra hoa? Khi nào con gà trống biết gáy? Sự trưởng thành của chúng bị chi phối bởi các yếu tố nào?”

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

HS suy nghĩ trả lời câu hỏi mở đầu.

Bước 3: Báo cáo thảo luận:

Các HS xung phong phát biểu trả lời.
GV không yêu cầu tính đúng sai của các câu trả lời của HS.

Bước 4: Kết luận và nhận xét:

GV nhận xét, đánh giá và dẫn vào bài: “Các em vừa liệt kê ra các phương án trả lời cho câu hỏi khởi động. Để có giải đáp cho câu hỏi trên chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu Bài 19 Khái quát về sinh trưởng và phát triển ở sinh vật”

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm sinh trưởng và phát triển ở sinh vật

Mục tiêu: Nêu được khái niệm sinh trưởng và phát triển ở sinh vật
Nội dung: GV sử dụng phương pháp hỏi - đáp để hướng dẫn và gợi ý cho HS tìm hiểu nội dung SGK.
Sản phẩm: câu trả lời CH thảo luận 1 SGK trang 128 và kết luận về sinh trưởng và phát triển ở sinh vật.
Tổ chức thực hiện:

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi, đọc thông hiểu thông tin trong sgk, trả lời CH thảo luận 1

Quan sát Hình 19.1 và rút ra nhận xét về những biến đổi trong quá trình sinh trưởng và phát triển ở thực vật có hoa

- GV hướng dẫn HS rút ra kiến thức trọng tâm.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát hình ảnh, đọc thông tin trong sgk, thảo luận nhóm hoàn thành nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm HS giơ tay phát biểu hoặc lên bảng trình bày.

- Một số HS nhóm khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả thảo luận nhóm, thái độ làm việc của các HS trong nhóm.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở SINH VẬT

1. Khái niệm

Đáp án CH thảo luận 1

Trong quá trình sinh trưởng và phát triển ở thực vật có hoa cơ thể thực vật có những biến đổi như:

- Sự hình thành các cơ quan của thực vật thông qua quá trình phân hóa tế bào và phát sinh hình thái

- Sự tăng lên về kích thước và khối lượng của các cơ quan dinh dưỡng (thân, rễ, lá)

- Có sự tăng lên về số lượng rễ, cành, lá

- Hình thành các cơ quan sinh sản gồm hoa, quả, hạt.

Kết luận:

Sinh trưởng là quá trình gia tăng kích thước và khối lượng của cơ thể sinh vật do sự gia tăng số lượng, kích thước, khối lượng của tế bào, mô, cơ quan.

Phát triển là quá trình biến đối về cấu trúc và chức năng của tế bào, mô và cơ thể diễn ra trong quá trình sống của sinh vật

Hoạt động 2: Tìm hiểu các dấu hiệu đặc trưng của sinh trưởng và phát triển ở sinh vật

Mục tiêu: Trình bày được các dấu hiệu đặc trưng của sinh trưởng và phát triển ở sinh vật (tăng khối lượng và kích thước tế bào, tăng số lượng tế bào, phân hoá tế bào và phối sinh hình thái, chức năng sinh lí, điểu hoà).
Nội dung: GV sử dụng phương pháp hỏi - đáp để hướng dẫn và gợi ý cho HS thảo luận nội dung trong SGK.
Sản phẩm: câu trả lời CH thảo luận 2 SGK trang 129 và kết luận về các dấu hiệu đặc trưng của sinh trưởng và phát triển ở sinh vật.
Tổ chức thực hiện:

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi, đọc thông hiểu thông tin trong sgk, trả lời CH thảo luận 2

Hãy tìm hiểu thêm một số ví dụ về dấu hiệu của sự sinh trưởng và phát triển ở sinh vật

- GV yêu cầu HS lấy ví dụ minh họa từng loại tập tính.

- GV hướng dẫn HS rút ra kiến thức trọng tâm.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát hình ảnh, đọc thông tin trong sgk, thảo luận nhóm hoàn thành nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm HS giơ tay phát biểu hoặc lên bảng trình bày.

- Một số HS nhóm khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả thảo luận nhóm, thái độ làm việc của các HS trong nhóm.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

2. Các dấu hiệu đặc trưng của sinh trưởng và phát triển ở sinh vật

Đáp án CH thảo luận 2

* Ví dụ

- Ở ngô sau khi nảy mầm cây ngô sinh trưởng và phát triển qua các giai đoạn:

+ Giai đoạn 3 - 4 lá (thân chính cao 1 - 2cm so với mặt đất)

+ Giai đoạn 7 - 8 lá (có thể tăng từ 8 - 10cm/ngày)

+ Giai đoạn xoáy nõn (cây ngừng sinh trưởng thân, lá để chuẩn bị trổ cờ)

+ Giai đoạn nở hoa và chín

- Ở người, đầu của thai nhi lúc 2 - 3 tháng tuổi dài gần bằng 1/2 chiều dài cơ thể nhưng khi sinh ra thì đầu dài bằng 1/4 chiều dài cơ thể và đến năm 16 tuổi thì đầu dài chỉ bằng 1/7 chiều dài cơ thể.

Kết luận:

Các dấu hiệu đặc trưng của sinh trưởng và phát triển ở sinh vật như: tăng kích thước và khối lượng cơ thể; phân hoá tế bào, phát sinh hình thái cơ quan, cơ thể kèm theo sự thay đổi các chức năng sinh lí tưởng ứng.

Hoạt động 3: Tìm hiểu mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển

Mục tiêu: Phân tích được mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển.
Nội dung: GV sử dụng phương pháp hỏi - đáp kết hợp kĩ thuật think - pair - share để hướng dẫn và gợi ý cho HS thảo luận nội dung trong SGK.
Sản phẩm: câu trả lời Luyện tập SGK trang 129 và kết luận về mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển
Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành các nhóm nhỏ, yêu cầu HS sử dụng kĩ thuật think - pair - share để hoàn thành hoạt động luyện tập:

Hãy tìm thêm ví dụ chứng tỏ sinh trưởng và phát triển có quan hệ với nhau

- GV hướng dẫn HS rút ra kiến thức trọng tâm

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS tìm hiểu thông tin, đọc SGK chia sẻ các ví dụ chứng tỏ sinh trưởng và phát triển có quan hệ với nhau theo kĩ thuật think - pair - share.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện 3 - 4 HS nêu ví dụ

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả thảo luận, thái độ làm việc của các HS.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển

Đáp án Luyện tập

- Ở thực vật có hoa, hợp tử phân chia nhiều lần tạo thành phôi. Các tế bào phôi phân hóa tạo thành lá mầm, thân mầm, rễ mầm và thành cây non. Cây non lớn lên thành cây trưởng thành. Khi cây đạt đến kích thước và khối lượng nhất định, một nhóm tế bào phân hoá hình thành hoa.

- Ở động vật, cơ thể sinh trưởng mạnh trước thời kì thành thục sinh dục; đến thời kì thành thục sinh dục, cơ quan sinh dục phát triển mạnh để chuẩn bị cho quá trình sinh sản, đồng thời, tốc độ sinh trưởng của cơ thể chậm lại.

Kết luận:

Sinh trưởng và phát triển có liên quan mật thiết với nhau, sinh trưởng tạo tiền đề cho phát triển và ngược lại phát triển là điều kiện thúc đẩy sinh trưởng.

Hoạt động 4: Tìm hiểu khái niệm vòng đời và tuổi thọ

Mục tiêu: Nêu được khái niệm vòng đời và tuổi thọ của sinh vật. Lấy được ví dụ minh hoạ.
Nội dung: GV sử dụng phương pháp dạy học trực quan, hỏi - đáp để hướng dẫn và gợi ý cho HS thảo luận nội dung trong SGK.
Sản phẩm: câu trả lời CH thảo luận 3 SGK trang 130 và kết luận về khái niệm vòng đời và tuổi thọ của sinh vật.
Tổ chức thực hiện:

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II