Giáo án dạy thêm Ngữ văn 9 Cánh diều bài 8: Cùng nhà văn Tô Hoài ngắm phố phường Hà Nội (Trần Đăng Khoa)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ: Nhắc lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập.

- GV yêu cầu HS trả lời:

+ Phỏng vấn là gì? Có mấy cách phỏng vấn?

+ Tổng hợp nội dung các phần về văn bản.

+ Nhận xét đặc điểm của cuộc phỏng vấn.

+ Nhắc lại nội dung và nghệ thuật của cuộc phỏng vấn.

• HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập.

• HS làm việc theo cặp đôi hoặc đọc lại văn bản theo yêu cầu suy nghĩ để hoàn thành nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận.

• GV mời 2-3 HS trình bày trước lớp yêu cầu cả lớp nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

• GV nhận xét đánh giá chốt kiến thức.

I. Nhắc lại kiến thức 

1. Tri thức ngữ văn

- Phỏng vấn

- Phỏng vấn là một cuộc trao đổi (hỏi và đáp) có mục đích. Các bài phỏng vấn là tác phẩm báo chí, thường do phóng viên hỏi và người được phỏng vấn trả lời. Phỏng vấn nhằm hai mục đích: miêu tả, khắc họa chân dung nhân vật hay cung cấp thông tin về một lĩnh vực cụ thể nào đó mà người được phỏng vấn có hiểu biết hoặc có trách nhiệm trả lời.

Có 2 cách thực hiện phỏng vấn: Phỏng vấn trực tiếp là người hỏi và người trả lời trực tiếp gặp nhau, lần lượt hỏi và trả lời. Phỏng vấn gián tiếp là trao đổi qua điện thoại hoặc các phương tiện liên lạc khác. Với những vấn đề phức tạp, người được phỏng vấn chưa thể trả lời ngay, cần chuẩn bị và tra cứu thì việc phỏng vấn thường được thực hiện bằng văn bản. Nội dung bài phỏng vấn thường ngắn gọn, câu hỏi và trả lời rõ ràng.

2. Văn bản " Cùng nhà văn Tô Hoài ngắm phố phường Hà Nội"

a. Nội dung

* Trước và nay, Hà Nội đều giữ nguyên

+ Các khu phố cổ: đường phố, vỉa hè không thay đổi. Các vỉa hè ở các phố Ngô Quyền, Hàng Khay, Tràng Tiền, Hàng Bài,…đầu các vỉa hè còn bọc đá xanh. 

+ Hệ thống cống ngầm giữ nguyên: nên vẫn xảy ra tình trạng ngập úng. Nắp cống tròn đúc từ bên Pháp.

* Sự thay đổi nhỏ:

+ Hồ Tây: bị thu hẹp vì lấn đất. 

Trước đây: đất rộng, cây lá rậm rạp, ven hồ trồng nhiều sen. Sau đó nuôi cá mè.

+ Khu phố Hà Nội: Ngày xưa các địa giới các khu phố rất hẹp nay được mở rộng.

* Tính cách người Hà Nội:

Có nét hào hoa phong nhã. Tính cách người Hà Nội hội tụ từ tính cách những người ở các tỉnh khác đến. 

* Sự bố trí, sắp đặt của ông Trần Văn Lai,

+ Trần Văn Lai là một bác sĩ và là một người yêu nước. 

+ Bị bỏ từ nhưng tháng 3/1945 được thả ra và giữ chức Thị trưởng thành phố.

+ Ông đã thay tên các phố.

b. Đặc điểm của cuộc phỏng vấn

+ Đây là cuộc phỏng vấn trực tiếp giữa Trần Đăng Khoa và nhà văn Tô Hoài.

=> Gợi tính chân thực, khách quan và thể hiện sự am hiểu tỏ tường của nhà văn Tô Hoài trong việc nhìn nhận Hà Nội xưa và nay.

+ Câu hỏi phỏng vấn đi thẳng vào vấn đề, ngắn gọn và đánh đúng trọng tâm các thông tin liên quan tới phố phường Hà Nội. Có câu hỏi phản biện đối với người được phỏng vấn nhằm làm cho cuộc phỏng vấn có lượng thông tin đầy đủ, logic và mạch lạc.

+ Câu trả lời phỏng vấn chi tiết, đầy đủ và cung cấp các thông tin cần thiết và thêm các thông tin khác để làm rõ vấn đề.

3. Tổng kết

* Nội dung

+ Cung cấp thông tin về phố phường Hà Nội xưa và nay: phố phường, hệ thống đường xá cầu cống, con người,… Từ đó cho thấy Hà Nội năm 2003 (thời điểm phỏng vấn), Hà Nội vẫn giữ được nét cổ mà nó vốn có từ xưa.

* Nghệ thuật

+ Ngôn ngữ phỏng vấn dễ hiểu, giải thích cặn kẽ, đầy đủ thông tin.

+  Thông tin dựa trên sự trải nghiệm, quan sát, và sự thu thập thông tin có thể kiểm chứng của nhà văn Tô Hoài.

+ Câu hỏi và câu trả lời ăn khớp nhau, giúp người đọc hình dung rõ hơn về Hà Nội.