Giáo án dạy thêm Ngữ văn 9 Cánh diều bài 9: Ôn tập thực hành tiếng Việt

Ngày soạn:…./…./….

Ngày dạy:…../…../…..

ÔN TẬP THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: SỰ PHÁT TRIỂN CỦA NGÔN NGỮ: TỪ NGỮ MỚI VÀ NGHĨA MỚI

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

• Củng cố kiến thức về sự phát triển của ngôn ngữ.

• Luyện tập theo kiến thức tiếng việt về sự phát triển của ngôn ngữ.

2. Năng lực

Năng lực chung

• Biết lắng nghe và có phản hồi tích cực trong giao tiếp.

• Biết chủ động đề xuất mục đích hợp tác khi được giao nhiệm vụ.

• Biết xác định được những công việc có thể hoàn thành tốt nhất bằng hợp tác theo nhóm.

Năng lực đặc thù

•  Nhận dạng được các từ ngữ mới và nghĩa mới.

•  Phân loại được các cơ chế tạo từ ngữ mới.

•  Hiểu được tác dụng của từ ngữ mới và nghĩa mới để dùng hiệu quả trong giao tiếp.

3. Phẩm chất

• Có trách nhiệm trong việc thực hiện nhóm và vận dụng trong tạo lập văn bản.

• Yêu tiếng Việt, giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Chuẩn bị của giáo viên

• Giáo án;

• Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;

• Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;

• Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Chuẩn bị của HS: SGK, SBT Ngữ Văn 9, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn bài học, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, huy động tri thức nền, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập tạo tâm thế tích cực cho HS khi vào bài học.

b. Nội dung: GV đưa câu hỏi cho HS nghiên cứu. 

c. Sản phẩm: HS nghiên cứu trả lời.

d. Tổ chức thực hiện

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV gọi 2 HS lên bảng. GV giao nhiệm vụ: 

Thế hệ gen Z ngày nay ham thích sự thú vị, mới lạ. Là thế hệ trẻ ngày nay, em hãy liệt kê một số từ ngữ mới các em hay dùng phổ biến với nhau.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận nhiệm vụ học tập.

- GV quan sát và hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động thảo luận.

- GV mời 1-2 HS lên bảng.

- GV quan sát và chấm điểm bản nào thắng.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, gợi mở:

Ví dụ:

Mlem mlem (có nghĩa dùng để khen ngợi món ngon), xu cà na (chỉ sự đen đủi, xui xẻo), flex (hành động khoe khoang), báo (gen Z dùng với nghĩa chỉ những người nổi loạn hay phá hoại), ô dề (chỉ sự lố lăng quá mức),….

Ngày nay với sự phát triển của mạng xã hội như tiktok, facebook, zalo,… chúng ta được tiếp cận với nhiều nguồn thông tin khác nhau; đồng thời giới trẻ cũng tạo ra những từ ngữ mới lạ. Điểm đặc biệt, những từ ngữ mới này được đông đảo các bạn trẻ đón nhận và được dùng trong giao tiếp hằng ngày. 

- GV dẫn dắt vào bài: 

Ngôn ngữ là vỏ bọc của tư duy nên tùy từng mỗi giai đoạn khác nhau mà con người có lối suy nghĩ khác nhau đồng thời sản sinh những từ ngữ mới và những nét nghĩa mới. Qua buổi học hôm trước, chúng ta đã được học các cách tạo lập từ ngữ mới và các nét nghĩa mới của từ ngữ. Ngày hôm nay, chúng ta cùng tiếp tục củng cố lại kiến thức.

B. HOẠT ĐỘNG ÔN TẬP KIẾN THỨC

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố lại kiến thức thực hành tiếng Việt – Sự phát triển của ngôn ngữ.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hành luyện tập. 

c. Sản phẩm học tập: HS nhắc lại lý thuyết và chuẩn kiến thức GV.

d. Tổ chức thực hiện:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS củng cố, mở rộng kiến thức đã học.

b. Nội dung:

- GV phát Phiếu bài tập cho HS thực hiện nhanh tại lớp.

- GV hướng dẫn HS thực hiện phần Luyện tập theo kiến thức tiếng Việt.

c. Sản phẩm:

- Phiếu bài tập của HS.

- Câu trả lời các câu hỏi vận dụng.

d. Tổ chức thực hiện

Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập 

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------