Giáo án toán 3 kết nối bài 16: Điểm ở giữa, trung điểm của đoạn thẳng (2 tiết)

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

TIẾT 1: ĐIỂM Ở GIỮA, TRUNG ĐIỂM CỦA ĐOẠN THẲNG

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu:

- Nhận biết vấn đề cần giải quyết.

- Tạo tâm thế hứng thú, kích thích sự tò mò, vui vẻ của HS trước khi bước vào bài học.

b. Cách thức tiến hành

- GV chiếu Slide và đặt câu hỏi: "Đố em biết vị trí của bạn Thọ như thế nào so với hai bạn còn lại?" (GV dẫn dắt để HS tìm ra được câu trả lời)

- GV mời 1-2 HS trả lời câu hỏi

GV dẫn dắt, giới thiệu bài mới:

+ Nếu cô coi ba bạn Sơn, Thọ, Thúy là ba điểm, thì ta nói điểm ở vị trí bạn Thọ nằm giữa hai điểm còn lại.

+ Khoảng cách từ vị trí bạn Sơn đến Thọ và khoảng cách từ vị trí bạn Thọ đến vị trí bạn Thúy là bằng nhau.  Ta nói: Vị trí bạn Thọ là trung điểm của Sơn và Thúy. Để hiểu rõ điểm ở giữa hai điểm, trung điểm của đoạn thẳng, chúng ta sẽ tìm hiểu bài ngày hôm nay:

"Điểm ở giữa, trung điểm của đoạn thẳng"

B. HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ

a. Mục tiêu:

- Nhận biết được điểm ở giữa, trung điểm của đoạn thẳng.

b. Cách tiến hành:

HĐ1: a) Điểm ở giữa

- GV hướng dẫn HS quan sát hình ảnh minh họa điểm ở giữa phần khám phá a trong SGK hoặc chiếu Slide

- GV cho HS thảo luận cặp đôi trả lời các câu hỏi sau:

+ Em có nhận xét gì về vị trí ba điểm A, B, C? Ba điểm

A, B, C có cùng nằm trên một đường thẳng không?

+ Điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại?

 - GV mời đại diện 2 HS trình bày câu trả lời.

- GV chốt và rút ra kết luận như SGK: (GV nói và viết)

+ A, B, C là ba điểm thẳng hàng

+ B là điểm ở giữa hai điểm A và C.

- GV cho HS nhắc lại.

- GV vẽ hình đường thẳng CD, điểm E không nằm trên đường thẳng CD (hay điểm E ở phía trên đường thẳng CD):

- GV cho HS quan sát và nêu câu hỏi:

+ Ba điểm C, E, D có thẳng hàng không. Vì sao?

+ Vậy E có được coi là điểm nằm giữa C và D không?

 - GV mời 2 – 3 HS trình bày câu trả lời, sau đó chữa bài, chốt đáp án:

+ Ba điểm C, E và D không thẳng hàng.

+ E không phải là điểm ở giữa hai điểm C và D.

HĐ2: b) Trung điểm của đoạn thẳng

b) - GV cho HS quan sát hình vẽ, đọc lời thoại của Nam, Việt và Rô - bốt trong SGK để bước đầu nhận biết và hiểu được ứng dụng của trung điểm của đoạn thẳng (cắt đoạn dây thành hai đoạn bằng nhau mà không cần dùng thước kẻ).

- GV gọi hai HS đứng tại chỗ: một đọc lời thoại của Nam, một HS đọc lời thoại của Rô-bốt để hiểu được trung điểm của đoạn dây.

- GV hướng dẫn HS quan sát hình ảnh minh họa trung điểm của đoạn thẳng ở phần khám phá b trong SGK hoặc chiếu Slide hoặc vẽ lên bảng:

- GV cho HS thảo luận nhóm 3 trả lời câu hỏi:

+ Ba điểm D, H, E có thẳng hàng không? Vì sao?

+ Điểm nào nằm giữa hai điểm còn lại?

+ Em hãy đọc số đo độ dài trên hình vẽ, so sánh độ dài đoạn thẳng DH và độ dài đoạn thẳng HE.

- GV mời đại diện 3 HS trả lời câu hỏi.

- GV chốt và rút ra nhận xét như trong SGK. (GV đọc và viết)

+ H là điểm ở giữa hai điểm D và E.

+ Độ dài đoạn thẳng DH bằng độ dài đoạn thẳng HE, viết là DH = HE.

+ H được gọi là trung điểm của đoạn thẳng DE.

- GV chỉ tay cho HS nhắc lại (gọi cá nhân, cặp đôi, cả lớp đồng thanh).

- GV vẽ hình đường thẳng MN, điểm P ở giữa hai điểm M và N nhưng độ dài đoạn thẳng MP lớn hơn độ dài đoạn thẳng PN và cho HS quan sát:

- GV cho HS quan sát và nêu câu hỏi:

+ Ba điểm M, P, N có thẳng hàng không. Vì sao?

+ Em hãy so sánh độ dài đoạn thẳng MN và đoạn thẳng NP.

+ Vậy N có là trung điểm của đoạn MP không? Vì sao?

 - GV mời 2 – 3 HS trình bày câu trả lời, sau đó chữa bài, chốt đáp án:

+ Ba điểm M, P, N thẳng hàng.

+ MP > PN

+ P không là trung điểm của đoạn thẳng MN.

B. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu:

- Luyện tập, nhận biết điiểm ở giữa, trung điểm của đoạn thẳng qua hình ảnh trực quan.

b. Cách tiến hành

Nhiệm vụ 1: Hoàn thành BT1

- GV gọi 1 HS nêu yêu cầu BT1.

- GV gọi 1 HS trả lời câu a, sau đó chữa mẫu, hướng dẫn quan sát hình để nhận ra:  M là trung điểm của đoạn thẳng AB vì M là điểm ở giữa hai điểm A và B, AM = MB = 3cm.

- GV nhận xét, chữa bài.

- HS giơ tay trả lời được câu hỏi: 

+ Bạn Thọ đứng giữa Sơn và Thúy.

+ Khoảng cách từ vị trí bạn Sơn đến vị trí bạn Thọ bằng khoảng cách từ vị trí bạn Thọ đến vị trí bạn Thúy.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS nhắc lại tên bài + ghi vở.

- HS quan sát hình vẽ, chú ý lắng nghe.

- HS suy nghĩ, thảo luận nhóm đôi nói cho bạn nghe câu trả lời của mình.

- HS giơ tay trình bày câu trả lời:

+ A, B, C là ba điểm thẳng hàng

+ B là điểm ở giữa hai điểm A và C.

- HS nghe và ghi vở.

- Cá nhân - cặp đôi - đồng thanh.

- HS quan sát, chú ý lắng nghe.

- HS chú ý lắng nghe, quan sát và giơ tay trả lời câu hỏi:

+ Ba điểm C, E và D không thẳng hàng.

+ E không phải là điểm ở giữa hai điểm C và D.

- HS quan sát hình,giơ tay đọc lời thoại. Lớp chú ý lắng nghe.

- HS quan sát hình ảnh.

- HS thành lập nhóm, trao đổi tìm ra câu trả lời.

- HS giơ tay trình bày câu trả lời. Kết quả:

+ Ba điểm D, H, E thẳng hàng. Vì chúng cùng nằm trên một đường thẳng.

+ Điểm H nằm giữa hai điểm D và E.

+ Độ dài đoạn thẳng DH = HE.

- Cá nhân – cặp đôi – đồng thanh.

- HS chú ý lắng nghe và quan sát hình vẽ.

- HS giơ tay trình bày câu trả lời.

- Kết quả:

+ Ba điểm M, P, N thẳng hàng.

+ MP > PN

+ P không là trung điểm của đoạn thẳng MN.

- HS giơ tay đọc đề.

- HS suy nghĩ giơ tay trả lời câu a. (Đ)

- HS thực hiện hoàn thành các phần còn lại sau đó thảo luận cặp đôi kiểm tra chéo đáp án.

- HS giơ tay trình bày câu trả lời:

b) đúng (Đ) vì ba điểm B, N, C thẳng hàng và N ở giữa hai điểm B và C.

c) sai (S) vì BN > NC

d) sai (S) vì ba điểm M, B, N không thẳng hàng.

- HS giơ tay đọc đề. Lớp chú ý nghe và quan sát hình vẽ.

- HS nhớ lại kiến thức, giơ tay trình bày.

- HS giơ tay trình bày câu trả lời.