HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành các nhóm, mỗi nhóm 4 - 6 HS.

- GV yêu cầu HS hoạt động cặp đôi quan sát Hình 20.1 trả lời câu hỏi 1 tr.132 SGK:

Từ những kiến thức đã học và quan sát hình 20.1, hãy cho biết cá thể mới được tạo ra nhờ quá trình nào.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm, đọc thông tin mục I, quan sát hình 20.2 tr.133 và hoàn thành Phiếu học tập số 1 (Đính kèm dưới Hoạt động 1).

Hình 20.2. Sinh sản hữu tính ở cây dưa chuột (Cucumis sativus) (a) và ếch (Hoplobatrachus sp.) (b)

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc thông tin mục I, quan sát Hình 20.1, 20.2 và thực hiện nhiệm vụ được giao.

- GV quan sát, hướng dẫn.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- GV tổ chức cho các nhóm đánh giá lẫn nhau: Nhóm 1 nhận xét, góp ý và bổ sung vào sản phẩm của nhóm 2; Nhóm 2 nhận xét, góp ý và bổ sung vào sản phẩm của nhóm ;...

- GV yêu cầu đại diện 1 - 2 nhóm báo cáo.

- Các nhóm khác nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét và kết luận:

⇨ Có thể phân biệt sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính dựa trên một số đặc điểm: có hoặc không có sự tạo thành và kết hợp của các giao tử đực và giao tử cái, đặc điểm di truyền của các cá thể mới.

- GV chốt kiến thức, yêu cầu HS ghi chép vào vở.

- GV dẫn dắt sang hoạt động tiếp theo.

I. Khái niệm, vai trò và các hình thức sinh sản

1. Khái niệm và vai trò của sinh sản

- Sinh sản là quá trình sinh vật tạo ra các cá thể mới mang đặc điểm của loài, đảm bảo sự phát triển liên tục của loài.

- Sinh sản duy trì sự tồn tại của loài, đồng thời truyền thông tin di truyền qua các thế hệ cá thể.

Nhân giống các loại cây quý hiếm

Bảo tồn loài gấu trúc

- Con người vận dụng những hiểu biết về sinh sản ở sinh vật vào các hoạt động kinh tế, xã hội cũng như chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bản thân.

2. Các hình thức sinh sản

a) Sinh sản vô tính

- Khái niệm: Sinh sản vô tính là hình thức  sinh sản trong đó các cá thể mới được tạo thành từ cá thể thế hệ trước, không có sự kết  hợp giao tử đực và giao tử  cái hình thành hợp tử.

- Cơ sở di truyền: nguyên phân.

- Đặc điểm của cá thể con: Hệ gene của cá thể con giống với cá thể thế hệ trước và giống nhau.

- Vai trò:

+ Duy trì các đặc điểm của loài, cơ thể và sinh vật

+ Con người sử dụng sinh sản vô tính để bảo tồn giống quý, nhân nhanh giống.

- Đại diện thường gặp: Vi khuẩn, sinh vật nguyên sinh và thực vật.

Sinh sản vô tính ở amip

Sinh sản vô tính ở vi khuẩn

(GV có thể cho HS quan sát video ví dụ:https://www.youtube.com/watch?v=w6d_baI8eJ0)

b) Sinh sản hữu tính

- Khái niệm: Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản trong đó có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái hình thành hợp tử, từ đó phát triển thành cá thể mới.

- Cơ sở di truyền: Nguyên phân, giảm phân và thụ tinh.

- Đặc điểm của cá thể con: Hệ gene không hoàn toàn giống với cá thể thế hệ trước và các cá thể con không hoàn toàn giống nhau.

- Vai trò:

+ Tạo nên nhiều thể tái tổ hợp di truyền khác nhau → nguồn nguyên liệu phong phú cho chọn lọc tự nhiên → đảm bảo sinh vật thích nghi ngày càng đa dạng với môi trường sống thay đổi.

+ Con người sử dụng sinh sản hữu tính trong quá trình chọn tạo giống mới và nhân giống.

- Đại diện thường gặp: Hầu hết động vật và thực vật bậc cao.

Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa

Sinh sản hữu tính ở gà

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Khái niệm, vai trò và các hình thức sinh sản

Câu 1. Thế nào là sinh sản ở sinh vật?

...................................................................................................................

Câu 2. Sinh sản có vai trò như thế nào đối với bản thân sinh vật và đối với con người?

................................................................................................................... ...................................................................................................................

Câu 3. Dựa trên căn cứ nào để phân chia các hình thức sinh sản? Có những hình thức sinh sản nào?

................................................................................................................... ...................................................................................................................

Câu 4. Quan sát hình 20.2, mô tả quá trình sinh sản hữu tính ở cây dưa chuột và ếch. Từ đó, mô tả đặc điểm hình thức sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính bằng cách hoàn thành bảng sau.

Câu 5. Mô tả các giai đoạn của quá trình sinh sản hữu tính ở sinh vật theo bảng sau:

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Khái niệm, vai trò và các hình thức sinh sản

Câu 1. Thế nào là sinh sản ở sinh vật?

Sinh sản là quá trình sinh vật tạo ra các cá thể mới mang đặc điểm của loài, đảm bảo sự phát triển liên tục của loài.

Câu 2. Sinh sản có vai trò như thế nào đối với bản thân sinh vật và đối với con người?

Sinh sản duy trì sự tồn tại của loài, đồng thời truyền thông tin di truyền qua các thế hệ cá thể. Con người vận dụng những hiểu biết về sinh sản ở sinh vật vào các hoạt động kinh tế, xã hội cũng như chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bản thân.

Câu 3. Dựa trên căn cứ nào để phân chia các hình thức sinh sản? Có những hình thức sinh sản nào?

Dựa trên căn cứ có hoặc không có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái trong quá trình hình thành cơ thể mới. Có hai hình thức: sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính.

Câu 4. Quan sát hình 20.2, mô tả quá trình sinh sản hữu tính ở cây dưa chuột và ếch. Từ đó, mô tả đặc điểm hình thức sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính bằng cách hoàn thành bảng sau.

Câu 5. Mô tả các giai đoạn của quá trình sinh sản hữu tính ở sinh vật theo bảng sau: