Giáo án dạy thêm Ngữ văn 9 Kết nối bài 7: Ôn tập thực hành tiếng Việt (1)

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

ÔN TẬP THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: NGHĨA CỦA TỪ; BIỆN PHÁP TU TỪ

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ: 

• Củng cố kiến thức đã học về nghĩa của từ; Biện pháp tu từ
• Nhận biết được nghĩa của từ, biện pháp tu từ và phân tích được tác dụng của chúng.

2. Năng lực

Năng lực chung

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
• Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

• Nhận biết được nghĩa của từ, biện pháp tu từ và phân tích tác dụng của chúng.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ, có ý thức vận dụng kiến thức vào tạo lập văn bản.
• Trách nhiệm, có ý thức tham gia vào thảo luận nhóm.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• Giáo án; 
• SGK, SGV Ngữ văn 9;
• Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
• Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;
• Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;
• Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Đối với HS

• SGK, SBT Ngữ văn 9.
• Bảng giao nhiệm vụ học tập đã chuẩn bị ở nhà.
• Sách tham khảo, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học…

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS chia nhóm để trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Chọn trong từ thích hợp điền vào chỗ trống: chết, hi sinh, bỏ mạng, từ trần.

a. Trong trận chiến đấu ác liệt vừa qua, nhiều đồng chí đã ...

b. Chúng ta thà … tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ.

c. Hắn vừa … đêm qua.

d. Có hơn hai vạn quân địch … ngoài chiến trường trước sự chiến đấu quả cảm của quân ta.

e. Cụ ấy … vào sáng nay.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân để đưa ra đáp án.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 HS của mỗi nhóm trình bày đáp án sau khi đã giành được quyền trả lời. 

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nếu đáp án sai, tiếp tục giành quyền trả lời.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá.

Đáp án:

a. Trong trận chiến đấu ác liệt vừa qua, nhiều đồng chí đã hi sinh.

b. Chúng ta thà hi sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ.

c. Hắn vừa chết đêm qua.

d. Có hơn hai vạn quân địch bỏ mạng ngoài chiến trường trước sự chiến đấu quả cảm của quân ta.

e. Cụ ấy từ trần vào sáng nay.

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Để sử dụng chính xác tiếng Việt trong giao tiếp, học tập… chúng ta cần phải hiểu rõ ý nghĩa được biểu thị của từ. Trong bài học hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau củng cố kiến thức Nghĩa của từ; Biện pháp tu từ nhé!

B. NHẮC LẠI KIẾN THỨC BÀI HỌC

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố lại kiến thức về Nghĩa của từ; Biện pháp tu từ.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS ôn tập về Nghĩa của từ; Biện pháp tu từ.

c. Sản phẩm học tập: HS nhắc lại kiến thức chung về Nghĩa của từ; Biện pháp tu từ và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS củng cố, mở rộng kiến thức tiếng Việt đã học về Nghĩa của từ; Biện pháp tu từ. 

b. Nội dung: 

- GV phát Phiếu bài tập cho HS thực hiện nhanh tại lớp.

- GV hướng dẫn HS thực hiện phần Luyện tập Nghĩa của từ; Biện pháp tu từ. 

c. Sản phẩm: Luyện tập nhận diện và phân tích Nghĩa của từ; Biện pháp tu từ.

d. Tổ chức thực hiện

Nhiệm 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV phát Phiếu bài tập cho HS thực hiện nhanh tại lớp.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học về Nghĩa của từ; Biện pháp tu từ hoàn thành Phiếu bài tập. 

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS đọc đáp án trước lớp theo Phiếu bài tập. 

- GV mời một số HS khác đọc đáp án khác (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn đáp án:

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

Nhiệm vụ 2: Luyện tập vận dụng

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn làm bài vào vở, cho HS luyện tập theo những nhiệm vụ cụ thể sau:

Câu 1: Xác định nghĩa của những từ ngữ in đậm trong các khổ thơ sau của bài thơ “Xuân về” của Nguyễn Bính.

a. Từng đàn con trẻ chạy xun xoe,

Mưa tạnh giời quang, nắng mới hoe.

Lá nõn, ngành non ai tráng bạc?

Gió về từng trận, gió bay đi...

b. Thong thả, dân gian nghỉ việc đồng,

Lúa thì con gái mượt như nhung

Đầy vườn hoa bưởi hoa cam rụng,

Ngào ngạt hương bay, bướm vẽ vòng.

Câu 2: Tìm và nêu tác dụng của từ láy được sử dụng trong các khổ thơ sau:

a. Bay vút tận trời xanh

Chiền chiện cao tiếng hót

 Tiếng chim nghe thành thót 

Văng vẳng khắp cánh đồng.

(Trích “Thăm lúa” – Trần Hữu Thung)

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------