Giáo án dạy thêm Ngữ văn 9 Kết nối bài 4: “Người con gái Nam Xương” - một bi kịch của con người (Nguyễn Đăng Na)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Nhắc lại kiến thức về văn bản nghị luận

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, trả lời những câu hỏi sau:

+ Văn bản nghị luận viết về tác phẩm văn học là gì?

+ Người đọc và bối cảnh tiếp nhận có vai trò như thế nào đối với việc đọc hiểu văn bản?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi. 

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 2: Nhắc lại kiến thức văn bản đọc

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS thảo luận nhóm nhỏ gồm 4 HS theo kĩ thuật Khăn trải bàn với vị trí ngồi như hình vẽ dưới đây:

- GV yêu cầu HS đọc văn bản Người con gái Nam Xương – một bi kịch của con người và hoàn thành nhiệm vụ trong Phiếu học tập phần Phụ lục.

- Thời gian thực hiện: 15 phút.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm đôi, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS lượt trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

I. Nhắc lại kiến thức về văn bản nghị luận về tác phẩm văn học

1. Khái niệm

- Văn bản nghị luận văn học là loại văn bản:

+ Làm sáng tỏ các phương diện nội dung và hình thức của tác phẩm.

+ Thể hiện quan điểm, thái độ, cách đánh giá, kiến giải của người viết về tác phẩm.

2. Vai trò của người đọc và bối cảnh tiếp nhận

a. Vai trò của người đọc

- Là một nhân tố quan trọng.

- Làm phong phú thêm ý nghĩa của tác phẩm văn học.

- Tạo nên lịch sử tiếp nhận tác phẩm.

- Tác động trờ lại với hoạt động sáng tạo của nhà văn.

b. Vai trò của bối cảnh tiếp nhận

- Gồm: bối cảnh thời đại, xã hội và hoàn cảnh riêng của mỗi cá nhân.

- Có vai trò quan trọng, chi phối hoạt động tiếp nhận tác phẩm.

- Định hướng giá trị, trình độ tiếp nhận của người đọc, chi phối sự tiếp nhận của người đọc.

II. Cách triển khai vấn đề trong văn bản Người con gái Nam Xương – một bi kịch của con người.

- Phụ lục đáp án Phiếu học tập.

PHIẾU HỌC TẬP

Trả lời các câu hỏi về cách triển khai vấn đề trong văn bản Người con gái Nam Xương – một bi kịch của con người.

Vấn đề được bàn luận trong văn bản là gì?

Nêu các luận điểm được triển khai trong văn bản?

Luận điểm 1

Luận điểm 2

Luận điểm 3

Luận điểm 4

…

Người viết đã lí giải bi kịch của Vũ Nương như thế nào?

Người viết đã nêu những nét đặc sắc nào về nghệ thuật của tác phẩm Người con gái Nam Xương?

Theo người viết, điều gì đã làm nên sức sống cho tác phẩm Người con gái Nam Xương?

PHIẾU HỌC TẬP

Trả lời các câu hỏi về cách triển khai vấn đề trong văn bản Người con gái Nam Xương – một bi kịch của con người.

Vấn đề được bàn luận trong văn bản là gì?

Nêu các luận điểm được triển khai trong văn bản?

Luận điểm 1

Cuộc đời Vũ Nương tuy ngắn ngủi nhưng đã làm trọn nghĩa vụ của một kiếp đàn bà.

Luận điểm 2

Nguyên nhân dẫn đến bi kịch của Vũ Nương.

Luận điểm 3

Nét độc đáo trong cách viết truyền kì của Nguyễn Dữ.

Người viết đã lí giải bi kịch của Vũ Nương như thế nào?

- Nguyên nhân khách quan:

+ Sự ghen tuông của Trương Sinh:

•  Bản tính phòng ngừa vợ lại thêm ba năm xa cách dẫn đến sự đa nghi, rồi dẫn đến định kiến, cái tính hàm hồ của ghen tuông dẫn đến tan cửa nát nhà.

• Trương Sinh, ba năm đi lính mệt mỏi, chán trường, về nhà lại gặp cảnh đau lòng – mẹ mất, chỗ dựa để sống là vợ con mà lại hay tin có người đàn ông khác đã len lỏi vào gia đình chàng.

• Trương Sinh không nói và cũng không đủ can đảm nói chính bé Đản nói ra thông tin đó, định kiến vợ hư đã đóng định và đầu, không còn đủ tỉnh táo để xuy xét.

+ Cái bóng - chỉ là một trò đùa và lời nói ngây thơ của người con đem đến cái chết oan khiên vì lòng ghen mù quáng.

- Nguyên nhân chủ quan:

+ Do bản thân Vũ Nương biết tính chồng đa nghi nhưng lúc chồng vắng nhà lại trỏ bóng mình bảo đó là cha nó.

+ Nếu nàng biết tâm lí chồng, tránh đi những gì có thể khiến Trương Sinh ngờ vực thì đã không xảy ra bi kịch.

Người viết đã nêu những nét đặc sắc nào trong cách viết truyền kì của Nguyễn Dữ qua tác phẩm Người con gái Nam Xương?

- Cái kết của tác phẩm là Vũ Nương không thể tái hợp, chia lìa vĩnh viến với chồng con bởi người chết không thể nào sống lại, đó là hiện thực.

=> Nét đặc sắc trong truyện truyền kì của Nguyễn Dữ mà các tác giả sau không thể vượt qua.

Theo người viết, điều gì đã làm nên sức sống cho tác phẩm Người con gái Nam Xương?

Nguyễn Dữ đã đề cập đến cái bi kịch muôn thuở của con người, cụ thể là số phận người phụ nữ, người mẹ, người vợ trong xã hội phong kiến.

=> Vượt khỏi những thông lệ về hình tượng người phụ nữ trong thể truyền kì.

Tiêu chí

Diễn giải

Điểm

Vấn đề nghị luận

Nêu chính xác vấn đề nghị luận của văn bản

1

Luận điểm

Nêu được chính xác những luận điểm mà người viết triển khai trong văn bản.

2

Bi kịch của Vũ Nương

Chỉ ra được chính xác những lí giải của người viết về bi kịch của Vũ Nương.

3

Nét đặc sắc nào trong cách viết truyền kì của Nguyễn Dữ qua tác phẩm Người con gái Nam Xương.

Nêu được chính xác nét đặc sắc nào trong cách viết truyền kì của Nguyễn Dữ qua tác phẩm Người con gái Nam Xương.

1,5

Yếu tố làm nên sức sống của tác phẩm Người con gái Nam Xương.

Nêu được chính xác yếu tố làm nên sức sống của tác phẩm Người con gái Nam Xương.

1,5

Hoạt động nhóm

- Các thành viên được chia nhiệm vụ và cùng tham gia thảo luận.

- Các nhóm trình bày kết quả rõ ràng, khoa học.

1