Giáo án dạy thêm Ngữ văn 9 Kết nối bài 4: Từ “Thằng quỷ nhỏ” của Nguyễn Nhật Ảnh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi (Trần Văn Toàn)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 2: Nhắc lại kiến thức văn bản đọc

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS thảo luận nhóm nhỏ gồm 4 HS theo kĩ thuật Khăn trải bàn với vị trí ngồi như hình vẽ dưới đây:

- GV yêu cầu HS đọc văn bản Từ Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi và hoàn thành nhiệm vụ trong Phiếu học tập phần Phụ lục.

- Thời gian thực hiện: 15 phút.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm đôi, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS lượt trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

I. Cách triển khai vấn đề trong văn bản Từ Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi

- Phụ lục đáp án Phiếu học tập.

PHIẾU HỌC TẬP

Trả lời các câu hỏi về cách triển khai vấn đề trong văn bản Từ Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi

Vấn đề được bàn luận trong văn bản là gì?

Nêu các luận điểm của bài viết cùng lí lẽ, dẫn chứng cụ thể được triển khai trong văn bản?

Luận điểm 1

Luận điểm 2

Luận điểm 3

Luận điểm 4

…

Tác giả đã dùng những lí lẽ và bằng chứng nào để phân tích thái độ của các nhân vật trong truyện đối với Quỳnh?

Những phẩm chất nào cần có trong một tác phẩm dành cho thiếu nhi?

PHIẾU HỌC TẬP

Trả lời các câu hỏi về cách triển khai vấn đề trong văn bản Từ Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi

Vấn đề được bàn luận trong văn bản là gì?

Tác phẩm Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn Nhật Ánh không chỉ hàm chứa những thông điệp sâu sắc mà còn gợi suy ngẫm về phẩm chất của một tác phẩm văn học viết cho thiếu nhi.

Nêu các luận điểm của bài viết cùng lí lẽ, dẫn chứng cụ thể được triển khai trong văn bản?

Luận điểm 1

Cái nhân dạng bề ngoài đã quyết định toàn bộ nhân cách và vị thế tồn tại của Quỳnh.

Luận điểm 2

Nhân dạng là của riêng một cá nhân nhưng nó lại được định giá bởi cộng đồng.

Luận điểm 3

Từ Thằng quỷ nhỏ, thảo luận về những phẩm chất cần có ở một tác phẩm dành cho thiếu nhi.

Tác giả đã dùng những lí lẽ và bằng chứng nào để phân tích thái độ của các nhân vật trong truyện đối với Quỳnh?

- Lí lẽ 1: Nhân dạng lạ lẫm khiến Quỳnh phải chịu thân phận một kẻ lạc loài.

=> Bằng chứng:

+ Bị lấy ra làm trò tiêu khiển, mua vui cho đám đông.

+ Hạnh – lớp trưởng luôn đúng mực và bảo vệ Quỳnh thì giữa họ vẫn có khoảng cách mệnh mông.

+ Khoảng trống ở bàn học ngăn cách Quỳnh với thế giới còn lại.

- Lí lẽ 2: Sự lạc loài che lấp mất những phẩm chất đẹp đẽ của Quỳnh vốn vẫn hiện diện nhưng không ai thấy giá trị của nó.

=> Bằng chứng: 

+ Âm thầm sửa mấy chiếc chân bàn lung lay trong lớp.

+ Giúp đỡ những đứa trẻ nghèo quanh nhà.

+ Không ai muốn biết, trái tim nhân hậu ấy mãi chỉ là bí mật của riêng Nga.

- Lí lẽ 3: Những tình cảm của Quỳnh trong mắt bạn bè đều là một cái gì đó khác thường, kệch cỡm.

=> Bằng chứng: 

+ Tình bạn của Quỳnh và Nga là đề tài cho mấy câu vè quái ác của Luận.

+ Nga hoảng sợ khi biết tình cảm đặc biệt của Quỳnh.

+ So sánh phản ứng của Nga trước tình cảm của Quỳnh và Khải – người có ngoại hình ưa nhìn.

Những phẩm chất nào cần có trong một tác phẩm dành cho thiếu nhi?

- Thứ nhất, sự tôn trọng những khác biệt là đạo lí sống của con người trong thời đại mới, từ đó tác phẩm là nơi đánh thức và nuôi dưỡng tình yêu thương, sự trân trọng, thấu hiểu.

- Thứ hai, không nên biến những nhân vật trong tác phẩm văn học thiếu nhi thành những nhân vật hoàn hảo.

- Thứ ba, phải viết cho trẻ em từ cái nhìn của một người lớn sâu sắc và từng trải.

Tiêu chí

Diễn giải

Điểm

Vấn đề nghị luận

Nêu chính xác vấn đề nghị luận của văn bản

1

Luận điểm

Nêu được chính xác những luận điểm mà người viết triển khai trong văn bản.

2,5

Những lí lẽ và bằng chứng nào để phân tích thái độ của các nhân vật trong truyện đối với Quỳnh.

Nêu được những lí lẽ và bằng chứng tương ứng được dùng để phân tích thái độ của các nhân vật trong truyện đối với Quỳnh.

4

Những phẩm chất cần có trong một tác phẩm dành cho thiếu nhi.

Nêu được chính xác những phẩm chất cần có trong một tác phẩm dành cho thiếu nhi.

1,5

Hoạt động nhóm

- Các thành viên được chia nhiệm vụ và cùng tham gia thảo luận.

- Các nhóm trình bày kết quả rõ ràng, khoa học.

1