Giáo án Ngữ văn 8 chân trời Bài 1: Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu khái quát 

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp khoảng 4-5 nhóm 

- GV yêu cầu học sinh đọc sgk, dựa vào tri thức nền trả lời những câu hỏi sau:

• Đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do là gì?

• Yêu cầu đối với đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do?

• Tìm một đoạn văn và phân tích làm rõ các bước?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận nhiệm vụ và thực hiện

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 3: Báo cáo kết quả học tập và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm lên trình bày trước lớp

- GV quan sát và hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

- GV nhận xét đánh giá và chuẩn kiến thức GV

- GV dẫn dắt sang nội dung mới.

I. Tìm hiểu khái quát

1. Khái niệm

- Đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do là đoạn văn thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của người đọc về một bài thơ tự do (thể thơ mà người viết không bị ràng buộc bởi các quy tắc về số câu, số chữ, số dòng, cách gieo vần,…khi sáng tác

2. Yêu cầu đối với đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do:

• Trình bày cảm nghĩ của người viết về một bài thơ tự do.

• Cấu trúc gồm ba phần:

Mở đoạn: Giới thiệu nhan đề, tác giả và cảm nghĩ chung của người viết về bài thơ bằng một câu (câu chủ đề).

Thân đoạn: Trình bày cảm xúc, suy nghĩ của bản thân về nội dung và nghệ thuật của bài thơ; làm rõ cảm xúc, suy nghĩ bằng những hình ảnh, từ ngữ được trích từ bài thơ.

Kết đoạn: Khẳng định lại cảm nghĩ về bài thơ và ý nghĩa của nó đối với bản thân.

3. Phân tích kiểu đoạn văn 

Hướng dẫn SGK. Tr24

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu quy trình viết và thực hành viết văn.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS quan sát SGK tr25, tr26 và trả lời câu hỏi:

• Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do có mấy bước? Trình bày các bước?

• Thực hành viết đoạn văn nêu cảm nghĩ về bài Những cánh buồm của Nguyễn Huy Thông (Khoảng 12 câu)

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ được giao

- GV quan sát và hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 3: Trao đổi thảo luận, báo cáo sản phẩm

- GV mời đại diện HS trình bày kết quả trước lớp

- GV yêu cầu cả lớp lắng nghe và bổ sung (nếu có)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện

- GV nhận xét về thái độ làm việc và kết quả học tập của hs

- GV chốt kiến thức và dẫn dắt sang hoạt đông mới

II. Thực hành viết

1. Quy trình viết

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Thơ tự do là thể thơ như thế nào? Đoạn văn chia sẻ cảm nghĩ về một bài thơ tự do có đặc gì về hình thức và nội dung?

• Mục đích viết đoạn văn này là gì? Người đọc đoạn văn này có thể là ai? Họ muốn thu nhận điều gì từ đoạn văn của em?

• Với mục đích và người đọc đó, em sẽ chọn nội dung và cách viết như thế nào?

Đọc lại yêu cầu viết đoạn văn chia sẻ cảm nghĩ về một bài thơ tự do.

Tìm bào thơ đúng thể loại, ví dụ: Những cánh buồm (Hoàng Huy Thông), Mây và sóng (Ta-go), Con là…(Y Phương), Đợi mẹ (Vũ Quần Phương),…

Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

• Đọc diễn cảm bài thơ vào lần để cảm nhận nhạc điệu được thể hiện qua cách gieo vần, ngắt nhịp,…

• Xác định những cái hay của bài thơ về cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, nhạc điệu, cách sắp xếp bố cục,…

• Ghi lại những cảm xúc và suy nghĩ mà bài thơ gợi cho em bằng một vào cụm từ

Sắp xếp các ý theo sơ đồ tham khảo SGK. Tr26

Bước 3: Viết đoạn

Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm

Đánh giá theo bảng kiểm SGK.tr26

III. Viết văn

Đoạn văn tham khảo:

Đến với bài thơ “Những cánh buồm”, chúng ta như được bước vào một thế giới tuyệt đẹp. Ở đó, khung cảnh xung quanh chính là bãi biển. Sau một đêm mưa, ánh mặt trời xuất hiện trở lại đầy rực rỡ, nước biển trong xanh còn bãi cát thì mịn màng. Hình ảnh trung tâm trong bài là người cha đang dắt con đi dạo trên bãi biển. Bóng của người cha và đứa con gợi ra khoảng cách giữa hai thế hệ. Bóng cha dài lênh khênh, bóng con tròn chắc nịch. Khi nhìn về phía chân trời, con đã thắc mắc ở ngoài đó có những gì. Cha đã giải thích cho con rằng theo cánh buồm trắng ở ngoài nơi xa sẽ có nhà, cửa - cũng chính là tổ quốc thân yêu. Lời đề nghị của đứa con “mượn cánh buồm trắng để con đi” đã khiến cha nhớ lại về mong ước của bản thân khi còn nhỏ. Lời chân thành của đứa con làm người cha bồi hồi cảm động. Trong bài thơ, tôi đặc biệt ấn tượng với hình ảnh những cánh buồm. Đó là một hình ảnh mang tính biểu tượng, những cánh buồm kiêu hãnh ngoài biển khơi thể hiện khao khát muốn đi xa để khám phá của con, hay cũng chính là cha thuở trước. Qua đó, hình ảnh này đã thể hiện niềm tự hào của người cha khi thấy con mình cũng ấp ủ những ước mơ cao đẹp, được khám phá cuộc sống của trẻ thơ, những ước mơ làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.