Giáo án Ngữ văn 8 chân trời Bài 7 Viết: Viết bài văn phân tích một tác phẩm văn học

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS: Em hãy trình bày những yêu cầu đối với kiểu văn bản?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe GV nêu yêu cầu để hoàn thành bài tập

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS chia sẻ.

- Gv quan sát và hỗ trợ (nếu cần thiết)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV chốt kiến thức

1. Yêu cầu đối với kiểu văn bản

·        Về nội dung: nêu được chủ đề; nêu và phân tích được tác dụng của một vài nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật trong tác phẩm văn học, ví dụ: hình ảnh, từ ngữ, các biện pháp tu từ (đối với văn bản thơ); tình huống chi tiết tiêu biểu, nhân vật, ngôi kể (đối với văn bản truyện);…

·        Về hình thức: lập luận chặt chẽ, có bằng chứng tin cậy từ tác phẩm, diễn đạt mạch lạc; sử dụng các phương tiện liên kết hợp lí để giúp người đọc nhận ra mạch lập luận.

·        Bố cục bài viết cần đảm bảo:

- Mở bài: giới thiệu tác phẩm văn học (tên tác phẩm, tác giả,…) nêu ý kiến khái quát về chủ đề và nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm.

- Thân bài: lần liệt trình bày các luận điểm làm nổi bật chủ đề và một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật trong tác phẩm.

- Kết bài: Khẳng định lại ý kiến về chủ đề và một vài nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm; nêu suy nghĩ, cảm xúc, trải nghiệm cá nhân hoặc bài học rút ra từ tác phẩm.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc bài viết tham khảo: Gió lạnh đầu mùa (Thạch Lam) trả lời các câu hỏi sau:

1. Bài văn phân tích tác phẩm văn học nào?

2. Phần mở bài nêu những nội dung gì?

3. Phần thân bài có mấy luận điểm? Người viết đã sử dụng những lí lẽ, bằng chứng nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó?

4. Phần kết bài có mấy ý?

5. Người viết đã sử dụng các phương tiện liên kết nào để giúp người đọc nhận ra mạch lập luận của bài viết?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe GV nêu yêu cầu để hoàn thành bài tập

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS chia sẻ.

- Gv quan sát và hỗ trợ (nếu cần thiết)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV chốt kiến thức

2. Phân tích bài viết tham khảo

- Bài văn phân tích tác phẩm Gió lạnh đầu mùa

- Phần mở đầu giới thiệu tác phẩm văn học, nêu ý kiến khái quát về chủ đề và nét đặc sắc nghệ thuật.

- Phần thân có hai luận điểm chính:

- Luận điểm 1: Chủ đề truyện.

+ Lí lẽ: Gió lạnh đầu mùa phủ khắp không gian, tạo ra một không khí rét mướt, nhưng điều đọng lại trong tôi vẫn là ngọn lửa yêu thương lan tỏa.

+ Bằng chứng làm sáng tỏ lí lẽ: Tình người ấm áp, thấm đẫm trong từng trang sách. Tình người thể hiện trong cảnh những đứa trẻ chơi đùa vui vẻ, không phân biệt hoàn cảnh giàu nghèo. Tình người kết đọng trong hành động của Sơn và Lan khi mang chiếc áo bông cũ tặng cho Hiên, người bạn nhà nghèo không có áo ấm mặc trong mùa rét.

Luận điểm 2: Đặc sắc nghệ thuật

- Lí lẽ: những cái bình dị, quen thuộc ấy lại dễ dàng khơi dậy sự đồng cảm nơi người đọc.

- Bằng chứng: Sự việc hai đứa trẻ nhà khá giả động lòng thương, mang cho người bạn khó khăn chiếc áo mùa rét

- Lí lẽ: Tình thương ấy thể hiện tâm hồn cao đẹp, biết xót xa, cảm thông cho những mảnh đời khốn khó. Đó là lí do tôi trân trọng, quý mến nhân vật Sơn.

- Bằng chứng: Tấm lòng nhân hậu giúp Sơn nhận ra những đứa trẻ ngày hôm nay môi chúng tím lại, và qua những chỗ ác rách, da thịt thâm đi”, nhận ra Hiên “co ro đứng bên cột quán, chỉ mặc manh ác rách tả tơi” mà “động lòng thương”.

- Phần kết có một ý khẳng định lại ý kiến về chủ đề và nét đặc sắc nghệ thuật; nêu cảm nghĩ về tác phẩm.

- Dùng những kí tự (*), (**), (3a)...

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Gv hướng dẫn HS:

1. Chuẩn bị trước khi viết

·        Em hãy tìm đọc:

- Các truyện mà em đã học trong sách giáo khoa Ngữ văn 6, Ngữ văn 7.

- Truyện mà em yêu thích hoặc giúp em có những thay đổi đổi về cách nhìn cuộc sống, con người.

-...

·        Bài phân tích một tác phẩm văn học có thể được viết để chia sẻ trong câu lạc bộ đọc sách; đăng lên trang web của trường, nhóm học tập của lớp; gửi cho các báo, tạp chí (ví dụ: Tạp chí Văn học và Tuổi trẻ)....Với mỗi tình huống cụ thể, em cần xác định:

- Mục đích viết bài này là gì? Người đọc bài này có thể là ai? Họ muốn thu nhận được điều gì từ bài viết?

- Với mục đích và người đọc như vậy, nội dung và cách viết sẽ như thế nào?

·        Thu thập tư liệu để hiểu thêm về thể loại, tác giả, tác phẩm đã chọn trên các nguồn tham khảo uy tín như các tờ báo hoặc tạp chí: Văn học và Tuổi trẻ, Văn nghệ, Tuổi trẻ, Thanh niên,...Sau đó ghi chép thông tin và những suy ngẫm của em về tác phẩm bằng cách thức: nhật kí đọc sách, bảng tóm tắt thông tin, sơ đồ tóm tắt nhân vật,...

2. Tìm ý và lập dàn ý

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

1. Chuẩn bị trước khi viết

2. Tìm ý và lập dàn ý

Mở bài: