Giáo án Ngữ văn 8 chân trời Bài 5 Đọc 2: Cái chúc thư

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Đọc – hiểu văn bản

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS:

·        Em hãy nêu một số nét về tác giả Vũ Đình Long?

·        Xuất xứ của văn bản Cái chúc thư?

·        Văn bản trên thuộc thể loại gì?

·        Nêu các phương thức biểu đạt trong văn bản?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận nhiệm vụ học tập

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động

- GV gọi 2-3 trình bày trước lớp

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe và nhận xét đồng đẳng, điều chỉnh (nếu có)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét đánh giá và chốt kiến thức.

I. Đọc – hiểu văn bản

1. Tác giả

Vũ Đình Long (1896-1960) quê ở thôn Mục Xá, xã Cao Dương, huyện Thanh Oai, Hà Đông (cũ), nay thuộc thành phố Hà Nội; sinh trưởng trong một gia đình có truyền thống hiếu học, rất mê ca kịch dân tộc. Ông là tác giả của nhiều vở kịch hiện đại như: Chén thuốc độc (1921), Toàn án lương tâm (1923), Đàn bà mới (1944)…

2. Tác phẩm

- Văn bản “Cái chúc thư” trích Hồi IV (Lớp thứ III, IV, V, VI) của vở hài kịch Lê-ga-tê Uy – ni – véc – xen.

- Thể loại: kịch

- Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm.

HOẠT ĐỘNG CỦA  GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về xung đột kịch

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu:

·        Em hãy làm rõ xung đột giữa Hy Lạc với Khiết, Lý? Những nhân vật này là hiện thân cho gì?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận nhiệm vụ học tập

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động

- GV gọi 2-3 trình bày trước lớp

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe và nhận xét đồng đẳng, điều chỉnh (nếu có)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét đánh giá và chốt kiến thức.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu về nhân vật

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- Gv yêu cầu học sinh: Em hãy nêu một vài nét về nhân vật Hy Lạc, Khiết và Lý?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận nhiệm vụ học tập

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động

- GV gọi 2-3 trình bày trước lớp

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe và nhận xét đồng đẳng, điều chỉnh (nếu có)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét đánh giá và chốt kiến thức.

Nhiệm vụ 3: Tìm hiểu về nghệ thuật

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu học sinh: Em hãy làm rõ thủ pháp trào phúng trong văn bản Cái chúc thư?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận nhiệm vụ học tập

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động

- GV gọi 2-3 trình bày trước lớp

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe và nhận xét đồng đẳng, điều chỉnh (nếu có)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét đánh giá và chốt kiến thức.

Nhiệm vụ 4: Kết luận theo đặc trưng thể loại

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

II. Khám phá văn bản

1. Xung đột

- Xung đột giữa Hy Lạc với Khiết, Lý vừa có xung đột với nhau, vừa có xung đột với cụ Di Lung (vắng mặt trong văn bản). Tuy nhiên trong màn kịch này, ba nhân vật hùa vào với nhau thành một phe để mưu toan chiếm gia tài của cụ Di Lung. Nhưng Khiết đã tận dụng cơ hội này để chủ động chia phần cho mình và cho Lý. Do vậy, nảy sinh xung đột với Hy Lạc. Các nhân vật trong xung đột này đều là hiện thân “cái thấp kém”. Họ vì muốn được thừa hưởng gia tài mà dám liều phạm pháp (liều lĩnh đóng vai cụ Di Lung, chủ gia tài, lập chúc thư giả, mạo chữ kí,…). Có thể xem xung đột hài kịch ở đây là xung đột giữa “cái thấp kém” với “cái thấp kém”.

2. Nhân vật

Hy Lạc:

- Là cháu trai, có cơ hội được hưởng gia tài hơn, thâm chí sẽ là người toàn phần, duy nhất.

- Tuy là “cậu chủ” nhưng đành phải cậy nhờ đến người giúp việc, nhất là Khiết; trong màn kịch lập chúc thư giả, Hy Lạc đành ở vào vị thế yếu, bị Khiết giả vai cụ Di Lung.

Khiết và Lý:

- Là những người hầu/ giúp việc, chỉ có thể được chia phần, hưởng lợi nếu Hy Lạc chính thức thừa kế gia tài của Di Lung.

- Vì lòng tham, dám liều lĩnh thực hiện trò giả dối, phạm pháp, lưu manh (Khiết bị Hy Lạc gọi là thằng bợm, đồ đểu cáng,..)

3) Nghệ thuật

Thủ pháp trào phúng

- Về cách sắp xếp hành động, sự việc: tạo tiếng cười bằng tình huống hoán đổi vị thế hài hước, lố bịch: Trong màn kịch làm chúc thư giả, nhân vật Khiết là người hầu trai lại vào vai cụ Di Lung, ông chủ cái gia tài, nên có quyền định đoạt, phán quyết về quyền lợi của người khác; nhân vật Hy Lạc là cậu chủ, lại vào vai thằng cháu, nên đành phải ngoan ngoãn vâng lời người hầu trai của mình,…

- Về cách dựng đối thoại: Thủ pháp tạo ra những lời thoại đứt đoạn của nhân vật Khiết trong vao cụ Di Lung nhằm tăng cường kịch tính.

4) Kết luận theo đặc trưng thể loại