Nhận biết và phân tích được luận để, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu; hiểu được cách sử dụng lí lẽ và bằng chứng để VB có sức thuyết phục.
Nhận biết được nghệ thuật viết văn nghị luận của tác giả, từ đó rút ra được những bài học hữu ích trong việc tạo lập VB nghị luận văn học.

2. Năng lực

Năng lực chung

Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

Nhận biết và phân tích được luận để, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu; hiểu được cách sử dụng lí lẽ và bằng chứng để VB có sức thuyết phục.
Nhận biết được nghệ thuật viết văn nghị luận của tác giả, từ đó rút ra được những bài học hữu ích trong việc tạo lập VB nghị luận văn học.

3. Phẩm chất

Yêu thích việc khám phá vẻ đẹp văn chương, trân trọng lao động sáng tạo nghệ thuật của nhà văn.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

Giáo án;
SGK, SGV Ngữ văn 9;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;
Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Ngữ văn 9.
Sách tham khảo, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học…
Bảng giao nhiệm vụ học tập đã chuẩn bị ở nhà.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, huy động tri thức nền, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập tạo tâm thế tích cực cho HS khi vào bài học Người con gái Nam Xương – một bi kịch của con người.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, kể tên một vài tác phẩm văn học Việt Nam viết về số phận bi kịch của con người và nêu ấn tượng về tác phẩm Người con gái Nam Xương.

c. Sản phẩm: Những chia sẻ của học sinh.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân: Kể tên một vài tác phẩm văn học Việt Nam viết về số phận bi kịch của con người. Trong bài 1, em đã được học tác phẩm “Người con gái Nam Xương”, hãy chia sẻ cảm nhận về một chi tiết mà em ấn tượng nhất.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS huy động tri thức nền, trải nghiệm cá nhân thực hiện yêu cầu được giao.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 - 2 HS trình bày trước lớp.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá.

- Gợi mở:

+ Một số tác phẩm văn học Việt Nam viết về số phận bi kịch của con người: “Truyện Kiều” – Nguyễn Du, “Quan âm Thị Kính”, “Tắt đèn” – Ngô Tất Tố, “Lão Hạc” – Nam Cao,…

+ Chia sẻ về tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương”: chi tiết “cái bóng” vừa thắt nút và cũng vừa mở nút câu chuyện, chi tiết kì ảo ở thủy cung…

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Tác phẩm văn học là phát ngôn phức hợp của người sáng tác, là sự phản ánh, khúc xạ, vang hưởng, dự cảm của đời sống hiện thực và là đối tượng tích cực của sự tiếp nhận văn học. Mỗi tác phẩm là một hệ thống phức tạp bao gồm hàng loạt các yếu tố thuộc những bình diện khác nhau như đề tài, chủ đề, tư tưởng, kết cấu, ngôn ngữ, nhân vật, hình tượng, cốt truyện. Sự kết hợp và tác động lẫn nhau giữa các yếu tố này khiến tác phẩm trở thành một chỉnh thể nghệ thuật, mang tính thống nhất hữu cơ giữa nội dung thẩm mỹ và hình thức nghệ thuật. Trong bài học hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu văn bản “Người con gái Nam Xương” – một bi kịch của con người để hiểu hơn về kết cấu của một văn bản nghị luận và khám phá được những nét đặc sắc của tác phẩm này.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu giới thiệu bài học

a. Mục tiêu: Nắm được nội dung chủ đề thể loại các tác phẩm có trong chủ đề.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến chủ đề Khám phá vẻ đẹp văn chương.

c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức chung về nội dung bài Khám phá vẻ đẹp văn chương.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS:

+ Đọc phần Giới thiệu bài học, khái quát chủ đề Khám phá vẻ đẹp văn chương.

+ Nêu tên và thể loại các VB đọc chính và VB đọc kết nối chủ điểm, VB đọc mở rộng theo thể loại.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe câu hỏi, đọc phần Giới thiệu bài học và tìm tên các VB trong bài 4.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe và nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

I. Giới thiệu bài học

- Chủ đề Khám phá vẻ đẹp văn chương khai thác những nét đặc sắc, độc đáo về nội dung và hình thức của các tác phẩm văn học, từ đó rút ra thông điệp và giá trị tư tưởng mà nhà văn gửi gắm.

- Tên và thể loại của các VB đọc chính và VB đọc kết nối chủ điểm, đọc mở rộng theo thể loại:

Tên văn bản	Thể loại
“Người con gái Nam Xương” – một bi kịch của con người.	Văn nghị luận
Từ “Thằng quỷ nhỏ” của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi.	Văn nghị luận
Ngày xưa	Thơ

Hoạt động 2: Khám phá tri thức ngữ văn

a. Mục tiêu: Nắm được những thông tin về thể loại, đặc điểm của văn bản nghị luận.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến văn bản nghị luận.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được liên quan đến văn bản nghị luận.

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 3: Tìm hiểu chung về văn bản

a. Mục tiêu: Đọc văn bản và thực hiện một số kĩ thuật đọc thông qua việc trả lời một số câu hỏi trong khi đọc.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, quan sát, chắt lọc kiến thức trả lời những câu hỏi liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair - Share, thực hiện yêu cầu dưới đây:

+ GV đọc mẫu đoạn đầu, sau đó hướng dẫn cách đọc và cho HS đọc trực tiếp một vài đoạn tiêu biểu, kĩ năng suy luận khi đọc văn bản nghị luận.

+ GV hướng dẫn HS chú ý câu hỏi trong thẻ chỉ dẫn.

Câu hỏi/ kĩ năng đọc.	Câu trả lời của tôi
Theo dõi: Cách đặt vấn đề của tác giả.
Theo dõi: Nhận xét của tác giả về cuộc đời nhân vật Vũ Nương
Theo dõi: Nét tính cách của nhân vật Trương Sinh được tác giả tập trung phân tích.
Chú ý: Lí lẽ và bằng chứng được tác giả sử dụng để bày tỏ suy nghĩ về nhân vật Trương Sinh.
Chú ý: Cách tác giả phân tích chi tiết chiếc bóng trên vách – chi tiết mang tính thắt nút – mở nút.
Chú ý: Vì sao tác giả cho rằng “bi kịch của Vũ Thị Thiết một phần là do nàng”?
Chú ý: Nhận định của người viết về nét độc đáo ở truyện truyền kì Nguyễn Dữ.
Chú ý: Cách tác giả kết thúc vấn đề.

+ Trình bày những hiểu biết chung về tác giả Nguyễn Đăng Na và văn bản “Người con gái Nam Xương – một bi kịch của con người”.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 - 2 HS mỗi nhóm trình bày sản phẩm.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

III. Tìm hiểu chung về văn bản

1. Đọc

- Cách đọc: chậm rãi, chú ý nhấn mạnh vào những dẫn chứng được dẫn ra từ tác phẩm và những lập luận thuyết phục của người viết. Trong quá trình đọc, cần xác định được luận đề, hệ thông luận điểm, các lí lẽ vàn bằng chứng và hiệu quả của những yếu tố đó.

- Câu hỏi trong thẻ chỉ dẫn:

Câu hỏi/ kĩ năng đọc.	Câu trả lời của tôi
Theo dõi: Cách đặt vấn đề của tác giả.	Giới thiệu qua về tác phẩm, nhân vật Vũ Nương và đưa ra nhận xét về số phận con người trong tác phẩm.
Theo dõi: Nhận xét của tác giả về cuộc đời nhân vật Vũ Nương	Cuộc đời Vũ Nương ngắn ngủi nhưng nàng đã kịp làm chọn nghĩa vụ của một kiếp đàn bà: làm con dâu, làm vợ, làm mẹ…
Theo dõi: Nét tính cách của nhân vật Trương Sinh được tác giả tập trung phân tích.	Sự đa nghi, ghen tuông mù quáng.
Chú ý: Lí lẽ và bằng chứng được tác giả sử dụng để bày tỏ suy nghĩ về nhân vật Trương Sinh.	Ví dụ: Lý lẽ 1: Trong ba năm chiến đấu ngoài chiến trường đã khiến anh mệt mỏi, có cảm giác chán chường. Vậy mà khi về đến nhà, anh lại thấy được cảnh tượng đau lòng. => Bằng chứng 1: Lúc anh về thì mẹ mấy khiến cho anh rất đau khổ.
Chú ý: Cách tác giả phân tích chi tiết chiếc bóng trên vách – chi tiết mang tính thắt nút – mở nút.	- Chi tiết thắt nút: là nguyên nhân đẩy Vũ Nương đến bước quyên sinh để bảo vệ sự trong sạch. - Mở nút: là minh chứng giải oan cho Vũ Nương.
Chú ý: Vì sao tác giả cho rằng “bi kịch của Vũ Thị Thiết một phần là do nàng”?	Cô vốn là người hiểu rõ tính cách đa nghi, ghen tuông của chồng mình nhất nhưng lại tạo ra sai lầm khó giải thích khi nói dối con.
Chú ý: Nhận định của người viết về nét độc đáo ở truyện truyền kì Nguyễn Dữ.	Dung hòa được hiện thực với ước mơ, giữa cái tồn tại với cái ảo ảnh…
Chú ý: Cách tác giả kết thúc vấn đề.	Nêu lên những đặc điểm nổi bật của nhân vật Vũ Nương và số phận của con người.

2. Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm

a. Tác giả

- Nguyễn Đăng Na (1942 – 2014) quê ở Đồng Tháp, là nhà nghiên cứu, phê bình văn học.

b. Văn bản

- Tên tác phẩm Nam Xương nữ tử truyện của Nguyễn Dữ đã được tác giả bài viết dịch là Người con gái Nam Xương, khác với cách dịch ở bài 1 (Chuyện người con gái Nam Xương).

- Văn bản Người con gái Nam Xương – một bi kịch của con người trích từ công trình nghiên cứu Con đường giải mã văn học trung đại Việt Nam (2006).

Hoạt động 4: Khám phá văn bản

a. Mục tiêu:

- Nhận biết và phân tích được luận để, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu; hiểu được cách sử dụng lí lẽ và bằng chứng để VB có sức thuyết phục.

- Nhận biết được nghệ thuật viết văn nghị luận của tác giả, từ đó rút ra được những bài học hữu ích trong việc tạo lập VB nghị luận văn học.

b. Nội dung: Sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời các câu hỏi liên quan đến văn bản Người con gái Nam Xương – một bi kịch của con người.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được liên quan đến văn bản Người con gái Nam Xương – một bi kịch của con người và chuẩn kiến thức GV.

-----------------------------------

------------------- Còn tiếp -------------------

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II