Đọc đúng và diễn cảm bài thơ Gặt chữ trên non, biết nhấn giọng vào những từ ngữ cần thiết để thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của bạn nhỏ.
Nhận biết được diễn biến cảm xúc của bạn nhỏ trên đường đi học, gắn với thời gian, không gian (địa điểm) cụ thể, nêu được những cảm xúc, suy nghĩ của bạn nhỏ khi đi học (đi tìm cái chữ).
Hiểu điều tác giả muốn nói qua bài thơ: Trẻ em ở miền núi phải trải qua rất nhiều khó khăn để được đến lớp, được đi học là niềm vui, niềm mong ước của các bạn
Biết cách dùng từ điển và nắm được các công dụng của từ điển.
Biết cách viết bài văn kể lại một câu chuyện đã đọc hoặc đã nghe.
Biết trân trọng cảm xúc của các bạn học sinh vùng núi khi đi học, trân trọng những cố gắng vượt qua nhiều khó khăn để đi học.

Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực giao tiếp, hợp tác: Trao đổi, thảo luận để thực hiện các nhiệm vụ học tập.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Sử dụng các kiến thức đã học ứng dụng vào thực tế, tìm tòi, phát hiện giải quyết các nhiệm vụ trong cuộc sống.

Năng lực riêng: Hình thành, phát triển năng lực ngôn ngữ và năng lực văn học (biết cảm nhận về câu văn hay trong bài đọc).

Phẩm chất

Bồi dưỡng tinh thần vượt khó, trân trọng cố gắng của mọi người.

PHƯƠNG PHÁP VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC
Phương pháp dạy học

Vấn đáp, động não, trực quan, hoạt động nhóm, đóng vai, giải quyết vấn đề, lắng nghe tích cực.

Thiết bị dạy học
Đối với giáo viên

Giáo án, SHS, SGV Tiếng Việt 4.
Tranh ảnh minh họa câu chuyện Gặt chữ trên non.
Tranh ảnh minh họa về thẻ chữ bài tập phần Luyện từ và câu.
Máy tính, máy chiếu (nếu có).

Đối với học sinh

SHS Tiếng Việt 4.
Tranh ảnh, tư liệu, video sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

TIẾT 1: ĐỌC

ÔN BÀI CŨ

- GV mời 2 HS đọc nối tiếp bài Chân trời cuối phố.

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Tìm những từ ngữ chỉ cảm xúc của cún và giải thích vì sao cún có những cảm xúc đó.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, khen ngợi HS.

- GV chốt đáp án: Những từ ngữ chỉ cảm xúc của cún: bực mình (vì tò mò muốn biết về cuối dãy phổ mà lại không được ra ngoài), mừng rỡ (vì được người nhà mở cổng cho ra ngoài, chạy đi khám phá dãy phố).

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Cách tiến hành

- GV trình chiếu tranh minh họa bài đọc SGK tr.63:

- GV nêu câu hỏi:

+ Các bạn nhỏ trong bức tranh sống ở đâu?

+ Các bạn đang đi học trên con đường như thế nào?

+ Nêu cảm nghĩ về việc đi học của các bạn nhỏ

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi. HS khác lắng nghe, nhận xét, góp ý (nếu có).

- GV nhận xét, chốt đáp án: Các bạn nhỏ trong tranh đang trên đường tới trường. Con đường đến trường ấy vô cùng khó khăn với những đèo dốc uốn lượn.

- GV dẫn dắt, giới thiệu bài đọc: Đọc bài thơ Gặt chữ trên non, ta sẽ thấy đó là lời kể chuyện, tâm sự của một bạn nhỏ vùng cao về “con đường” đi “tìm cái chữ” (đi học) và những cảm xúc của bạn nhỏ khi đi học.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc văn bản

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Đọc được cả bài Gặt chữ trên non với giọng đọc diễn cảm, thể hiện cảm xúc của nhân vật, tâm trạng của nhân vật.

- Hiểu từ ngữ mới trong bài; đọc đúng các từ dễ phát âm sai.

- Luyện đọc cá nhân, theo cặp.

b. Cách thức tiến hành

- GV đọc cả bài, đọc diễn cảm, nhấn giọng ở những từ ngữ thể hiện cảm xúc, tâm trạng của nhân vật.

- GV mời 2 HS đọc nối tiếp 2 đoạn thơ:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến Chữ vãn gùi trên lưng

+ Đoạn 2: Còn lại.

- GV hướng dẫn HS luyện đọc:

+ Đọc đúng các từ ngữ chứa tiếng dễ phát âm sai: bóng núi, là đã, tản lưu...

+ Đọc diễn cảm thể hiện cảm xúc của bạn nhỏ khi đi học, nhẫn giọng vào những từ ngữ gợi tả, gợi cảm như: rung vách đủ, hun hút, là đủ, vượt, băng cái chữ rơi, cái chữ bay, riu ran,...

- GV hướng dẫn HS làm theo cặp, mỗi HS đọc luân phiên một đoạn 1 – 2 lượt.

- HS làm việc cá nhân, đọc nhẩm toàn bài một lượt.

- GV mời 2 HS đọc nối tiếp 2 đoạn trước lớp.

- GV nhận xét, đánh giá việc luyện đọc của cả lớp.

Hoạt động 2: Trả lời câu hỏi

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Hiểu các từ ngữ chưa hiểu.

- Trả lời các câu hỏi có liên quan đến bài đọc.

- Hiểu được nội dung, chủ đề của bài đọc Con vẹt xanh.

b. Cách thức tiến hành:

- GV hướng dẫn HS đọc phần từ ngữ SGK tr.64.

+ Gùi: đồ làm bằng mây tre để mang đồ đạc (trên lưng), dùng ở một số khu vực miền núi.

+ Thung (thung lũng): dải đất trũng thấp giữa các sườn (dãy) núi.

- GV mời 1 HS đọc câu hỏi 1: Bài thơ viết về các bạn nhỏ ở đâu? Những cảnh vật nào giúp em biết điều đó?

+ GV hướng dẫn HS làm việc theo cặp.

+ GV mời đại diện 1 – 2 HS phát biểu ý kiến. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

+ GV nhận xét, chốt đáp án:

· Ý 1: Bài thơ viết về các bạn nhỏ ở miền núi.

· Ý 2: Những cảnh vật giúp em biết điều đó là cảnh: núi, thung lũng, suối, rừng, nương ngàn, đồi.

- GV mời 1 HS đọc câu hỏi 2: Những chi tiết nào cho thấy việc đi học của bạn nhỏ ở vùng cao rất vất vả?

+ GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, rồi trao đổi nhóm.

+ GV mời đại diện 2− 3 nhóm phát biểu ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

+ GV khích lệ HS thể hiện suy nghĩ, lập luận riêng .

+ GV và cả lớp nhận xét và thống nhất đáp án: Những chi tiết cho thấy việc đi học của bạn nhỏ vùng cao vất vả là vượt suối, băng rừng, đường xa, lớp học ngang lưng đồi, gặt chữ trên đỉnh trời,... Tất cả các chi tiết vừa nêu cho thấy con đường “đi tìm cái chữ” của các bạn nhỏ vùng cao hết sức vất vả gian nan.

- GV mời 1 HS đọc câu hỏi 3: Trên đường đi học, bạn nhỏ nghe thấy những âm thanh nào? Theo em, những âm thanh đỏ đem lại cảm xúc gì cho bạn nhỏ?

+ GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, rồi trao đổi nhóm.

· Đọc kĩ lại những dòng thơ kể về việc đi học của bạn nhỏ.

· Tìm những âm thanh được miêu tả: tiếng trống rung vách đá, gió đưa theo tiếng sáo;...

· Tưởng tượng cảm xúc của bạn nhỏ như thế nào khi nghe những âm thanh ấy.

· Những suy nghĩ của em về cảm xúc của bạn nhỏ.

+ GV mời đại diện 1 - 2 HS trình bày trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

+ GV nhận xét, khích lệ HS và nêu đáp án gợi ý: Những âm thanh mà bạn nhỏ nghe thấy như tiếng trống, tiếng sáo đều là những âm thanh thể hiện nhịp sống thanh bình ở vùng cao. Những âm thanh ấy đem lại cảm xúc vui vẻ, hào hứng, phấn khởi,... cho bạn nhỏ.

- GV mời 1 HS đọc câu hỏi 4: Theo em, hai dòng thơ “Đường xa chân có mỏi Chữ vẫn gùi trên lưng" thể hiện điều gì?

+ GV yêu cầu HS làm việc cá nhân rồi trao đổi nhóm (4 HS).

· Đọc lại hai dòng thơ và suy nghĩ xem điều gì được thể hiện qua hai dòng thơ ấy.

· Nêu ý kiến của em về điểu được thể hiện qua hai dòng thơ.

+ GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày trước lớp. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

+ GV khen ngợi HS có ý kiến hay trình bày rõ ràng, rành mạch và nêu đáp án gợi ý: Hai dòng thơ thể hiện quyết tâm đi học của bạn nhỏ, mặc dù gặp rất nhiều khó khăn, gian khổ trên đường đi học (đường xa, chân mỏi) nhưng vẫn không nản lòng, vẫn vui, vẫn rất hào hứng với việc học tập của mình (qua hình ảnh chữ vẫn gùi trên lưng).

- GV mời 1 HS đọc câu hỏi 5: Em thích hình ảnh thơ nào nhất? Vì sao?

+ GV yêu cầu HS làm việc nhóm (4 HS).

+ GV mời đại diện 2 – 3 nhóm trả lời câu hỏi trước lớp. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

+ GV khuyến khích HS nêu suy nghĩ của mình.

+ GV nhận xét, khen ngợi HS và gợi ý đáp án:

- HS đọc bài.

- HS lắng nghe câu hỏi.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, thực hiện.

- HS quan sát.

- HS lắng nghe thực hiện.