Đọc đúng và diễn cảm bài thơ Đi hội chùa Hương, biết nhấn giọng vào những từ ngữ thể hiện vẻ đẹp của chùa Hương thơ mộng, thể hiện cảm xúc của người đi hội trước cảnh đẹp và không khí lễ hội ở chùa Hương.
Nhận biết được vẻ đẹp của chùa Hương qua cảnh vật thiên nhiên (có hoa lá, có hương thơm, có âm thanh của tiếng nhạc, lời ca...), qua không khí lễ hội (đông vui, tấp nập....), qua ý nghĩa của lễ hội (để lễ Phật, để ngắm cảnh đẹp đất nước, để trao gửi yêu thương....).
Hiểu được những cảm xúc chân thực, niềm tự hào của tác giả đối với quê hương, đất nước.
Biết thêm một công dụng của dấu ngoặc kép: dùng để đánh dấu tên tác phẩm (bài thơ, bài văn,...) hoặc tên tài liệu (tạp chí, báo,...); biết dùng dấu ngoặc kép đánh dấu tên tác phẩm, tài liệu khi viết.
Biết quan sát cây cối để có thể lập dàn ý, viết bài văn miêu tả cây cối (ở những bài sau) được tốt hơn.
Thêm yêu quý, trân trọng cảnh đẹp, lễ hội ở quê hương; biết đồng cảm với niềm vui, niềm tự hào của bạn bè và người xung quanh về cảnh đẹp quê hương.

Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực giao tiếp, hợp tác: Trao đổi, thảo luận để thực hiện các nhiệm vụ học tập.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Sử dụng các kiến thức đã học ứng dụng vào thực tế, tìm tòi, phát hiện giải quyết các nhiệm vụ trong cuộc sống.

Năng lực riêng: Hình thành, phát triển năng lực ngôn ngữ và năng lực văn học (biết cảm nhận về câu văn hay trong bài đọc).

Phẩm chất

Bồi dưỡng tình yêu quê hương, cảnh đẹp quê hương.
Bồi dưỡng sự đồng cảm với bạn bè và mọi người xung quanh về cảnh đẹp quê hương.

ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
Đối với giáo viên

Giáo án, SHS, SGV Tiếng Việt 4, phiếu bài tập.
Tranh ảnh minh họa bài đọc.
Tranh, ảnh, bài thơ, bài văn,…về các lễ hội trên các miền đất nước vào màu xuân.
Máy tính, máy chiếu (nếu có).

Đối với học sinh

SHS Tiếng Việt 4.
Tranh ảnh, tư liệu, video sưu tầm liên quan đến bài học (các lễ hội dân gian trên các miền đất nước, tiết mục biểu diễn trong lễ hội vào mùa xuân) và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

TIẾT 1: ĐỌC

ÔN BÀI CŨ

- GV mời 1 - 2 HS đọc thuộc bài Bước màu xuân.

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Bài đọc cho thấy thiên nhiên đẹp như thế nào khi mùa xuân về?

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và đưa ra ý chính cho đáp án: Thiên nhiên khi mùa xuân về hội tụ đầy đủ các yếu tố sau:

+ Màu sắc: hoa xoan tím, giọt nắng trong veo, cỏ xanh, hoa cải vàng, hoa vải trắng.

+ Hương vị: gió thơm hương lá, hoa vải thơm lừng bên sông.

+ Âm thanh: dế mèn hãng giọng, chim ríu rít như trẻ con cười, mùa xuân đang nói, xôn xao, thầm thì,...

+ Chuyển động: nụ xoè tay hứng nắng, gió gọi mầm cây vươn lên, chim chuyển trong vòm lá, ong bay, chỗ nào cũng gặp bước mùa xuân đi

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Cách tiến hành

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh về lễ hội mùa xuân ở nước ta:

Lễ hội Gò Đống Đa	Lễ hội chợ Viềng
Lễ hội Cầu ngư	Lễ hội đua thuyền

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm 4 HS: Giới thiệu một lễ hội mùa xuân mà em biết theo các ý sau:

+ Thời gian.

+ Địa điểm.

+ Các hoạt động trong lễ hội.

+ Ý nghĩa của lễ hội.

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS.

- GV đưa ra một số đáp án tham khảo:

+ Lễ hội Yên Tử (thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh): từ mùng 10 tháng Giêng hằng năm và kéo dài đến hết tháng 3 âm lịch. Lễ hội Yên Tử có các hoạt động rước kiệu, dâng lễ, lễ đóng dấu thiêng Yên Tử, múa lân sư rồng, biểu diễn võ thuật cổ truyền chơi trò chơi dân gian,... Lễ hội nhằm tôn vinh công đức của Phật Hoàng Trần Nhân Tông – người sáng lập Thiền phái Trúc Lâm.

+ Lễ hội Cầu Ngư (các tỉnh ven biển Nam Trung Bộ): tổ chức vào tháng Giêng hằng năm; thể hiện phong tục thờ cúng Cá Ông với mong muốn cầu cho một năm mưa thuận gió hoà, tôm cá đầy khoang. Hoạt động trong lễ hội: lễ rước kiệu, múa lân sư rồng, lễ cầu an, hát bội,...

+ Lễ hội núi Bà Đen (thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh): từ mùng 4 Tết và kéo dài suốt tháng Giêng. Vị thẩn thờ chính trên núi là Bà Đen (còn gọi là Linh Sơn Thánh Mẫu). Trong lễ hội, diễn ra hoạt động rất thiêng liêng là tắm và thay áo cho tượng Bà. Cùng với đó là các hoạt động hát bóng rối chầu mời, múa dâng bông, dâng mâm ngũ sắc, múa đồ chơi (múa lu, múa lục bình, múa bông huệ...). Du khách tới lễ hội để dâng hương, cầu bình an, may mắn,...).

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh minh họa SHS tr.89, dẫn dắt và giới thiệu bài đọc:

Bài đọc Đi hội chùa Hương là bài thơ ca ngợi vẻ đẹp của chùa Hương, lễ hội chùa Hương và thể hiện tình cảm của người dân với quê hương đất nước.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc văn bản

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Đọc được diễn cảm cả bài Đi hội chùa Hương với ngữ điệu chậm rãi, tình cảm thiết tha, tự hào.

- Hiểu từ ngữ mới trong bài; đọc đúng các từ dễ phát âm sai; biết ngắt giọng ở mỗi câu thơ; nhấn giọng ở từ ngữ gợi cảm, gợi tả.

- Luyện đọc cá nhân, theo cặp.

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS đọc mục Từ ngữ SHS tr.90:

+ Chùa Hương: thuộc xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.

+ Nườm nượp: đông, kéo dài như vô tận.

+ Xúng xính: vẻ hớn hở trong bộ quần áo mới, dài và rộng.

+ Bổi hổi: xao xuyến trong lòng.

- GV đọc cả bài: đọc diễn cảm cả bài Lễ hội chùa Hương với ngữ điệu chậm rãi, tình cảm thiết tha, tự hào.

- GV mời 3 HS đọc nối tiếp các đoạn.

- GV hướng dẫn HS đọc:

+ Đọc đúng các từ ngữ chứa tiếng dễ phát âm sai: nườm nượp, xúng xính, bổi hổi,...

+ Ngắt giọng mỗi câu thơ thường theo nhịp 2/3 hoặc 3/2. Tuy nhiên, có trường hợp sẽ thay đổi tuỳ theo nghĩa của từ ngữ trong cấu, tuỳ cảm nhận riêng của người đọc.

· Nườm nượp/ người,/ xe đi

Mùa xuân/ về trẩy hội.

Dù/ không ai đợi chờ

Cũng thấy/ lòng bổi hổi. (hoặc Cũng thấy lòng/ bổi hổi.)

+ Nhấn giọng vào những từ ngữ gợi tả, gợi cảm: nườm nượp, xúng xính, say mê, bởi hổi, cử vương, phải đấu,...

- GV mời 2 HS đọc nối tiếp 2 đoạn trước lớp.

- GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, mỗi HS đọc tiếp nối một đoạn.

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc toàn bài một lượt.

- GV mời 2 HS đọc nối tiếp các đoạn trước lớp.

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS đọc diễn cảm trước lớp.

Hoạt động 2: Trả lời câu hỏi

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Hiểu các từ ngữ được giải nghĩa trong SGK và các từ ngữ chưa hiểu.

- Trả lời các câu hỏi có liên quan đến bài đọc.

- Hiểu được nội dung, chủ đề của bài đọc Thanh âm của núi.

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS đọc lại một lần nữa từ ngữ được giải nghĩa trong phần Từ ngữ.

- GV mời 1 HS đọc câu hỏi 1: Cảnh vật thiên nhiên ở Chùa Hương thay đổi như thế nào khi mùa xuân về?

+ GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân rồi trao đổi nhóm.

+ GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và ghi nhận đáp án hợp lí:Khi xuân về, cảnh vật thiên nhiên ở chùa Hương đã thay đổi: rừng mơ nở hoa như được khoác thêm tấm áo mới.

- GV mời 1 HS đọc câu hỏi 2: Những hình ảnh nào cho thấy người đi hội rất đông vui và thân thiện?

+ GV hướng dẫn HS làm việc nhóm đôi.

+ GV mời 2 – 3 nhóm phát biểu ý kiến. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và khen ngợi HS.

+ GV ghi nhận đáp án hợp lí:

· Người đi hợi rất đông vui: nườm nượp/ nườm nượp người, xe đi.

· Người đi hội rất thân thiện: nơi núi non thành nơi gặp gỡ, chào nhua cởi mở, bất ngờ nhận ra người cùng quê (hóa ra),...

- GV mời 1 HS đọc câu hỏi 3: Niềm tự hào về quê hương, đất nước được thể hiện qua những câu thơ nào?

+ GV có thể nêu nghĩa của từ “tự hào” để HS dễ trả lời. (Tự hào: hài lòng, hãnh diện về cái tốt đẹp, vẻ mặt thể hiện rõ sự sung sướng

+ GV hướng dẫn HS thảo luận theo nhóm ( 4 HS).

+ GV mời đại diện 2 – 3 nhóm trả lời. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

+ GV tổng hợp các ý kiến của HS và chốt đáp án: Những câu thơ thể hiện niềm tự hào về quê hương đất nước:

Bước mỗi bước say mê

Như giữa trang cổ tích.

Đất nước mình thanh lịch

Nên núi rừng cũng thơ.

... Động chùa Tiên, chùa Hương

Đá còn vang tiếng nhạc.

Động chùa núi Hinh Bồng

Gió còn ngắn khúc hát.

+ GV hỏi HS giải thích Vì sao những câu thơ đó thể hiện niềm tự hào?

+ GV mời 1 – 2 HS trình bày lí do. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

+ GV nhận xét, chốt đáp án: Tự hào vì quê hương tươi đẹp, cái đẹp tưởng như chỉ có trong cổ tích. Tự hào vì quê hương thanh lịch và nên thơ. Tự hào vì tiếng nhạc, khúc hát luôn âm vang từ đá, từ gió ở núi non, hang động.

- GV mời 1 HS đọc câu hỏi 4: Theo em, ở khổ thơ cuối, tác giả muốn nói điều gì?

+ GV hướng dẫn HS làm việc nhóm 4 HS. Khuyến khích HS hiểu và diễn đạt theo ý riêng.

+ GV mời đại diện 2 – 3 nhóm trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

+ GV nêu cảm nhận và ghi nhận đáp án hợp lí:

· Ở khổ thơ cuối, tác giả muốn nói đến ý nghĩa của lễ hội chùa Hương: Đến chùa Hương là để thăm cảnh đẹp đất nước và cảm nhận tình yêu thương của mọi người dành cho nhau.

· Đến chùa Hương không chỉ để lễ Phật mà còn được thăm những hang động đẹp nhất Việt Nam.

· Đến chùa Hương, người ta vừa đi lễ, vừa để thưởng thức cảnh thiên nhiên tươi đẹp, vừa đế cảm nhận không khí yêu thương trong lễ hội...

Hoạt động 3: Học thuộc lòng.

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS tự đọc được diễn cảm cả bài Thanh âm của núi.

b. Cách tiến hành

- HS đọc bài.

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS quan sát hình ảnh.

- HS làm việc nhóm đôi.

- HS trình bày.