Giáo án tiết: Viết- Làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV đặt câu hỏi: Trong các bài thơ, các em thấy có những nét chung là gì?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS suy nghĩ để trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 3 – 4 HS trả lời trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức một số điểm cần lưu ý khi làm một bài thơ.

I. Một số điểm cần lưu ý khi làm một bài thơ

- Thể hiện cách nhìn, cách cảm nhận,... của người viết về cuộc sống.

- Sử dụng từ ngữ, hình ảnh phù hợp để thể hiện cách nhìn, cảm xúc của bản thân về cuộc sống.

- Sử ụng các biện pháp tu từ phù hợp để tạo nên những liên tưởng độc đáo, thú vị.

- Gieo vần, ngắt nhịp một cách hợp lí để làm tăng giá trị biểu đạt của ngôn từ.

- Đặt nhan đề phù hợp với nội dung văn bản.

- Đảm bảo đủ số chữ (bốn chữ hoặc năm chữ) ở các dòng thơ theo yêu cầu của thể loại.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu bài thơ Nắng hồng lên bảng, mời 2 HS đọc nối tiếp bài thơ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát bài thơ và nghe GV yêu cầu.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- 2 HS đọc bài thơ trước lớp. Cả lớp đọc thầm theo.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS quan sát bài thơ thông qua các dấu hiệu: Cách thể hiện bài thơ của tác giả Bảo gọc là:

(1) Lần lượt miêu tả từng hiện tượng của thiên nhiên và cuộc sống kết hợp với thể hiện cảm xúc.

(2) Sử dụng các biện pháp nhân hóa, so sánh, ẩn dụ.

(3) Dẫn dắt người đọc đến những liên tưởng bất ngờ, thú vị.

Nhiệm vụ 2:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu các nhóm thảo luận để trả lời các câu hỏi liên quan đến bài thơ Nắng hồng.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- Các nhóm thảo luận để trả lời các câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm lên bảng viết câu trả lời của nhóm.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án.

II. Phân tích kiểu văn bản

1. Đọc văn bản

2. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Bài thơ được viết theo thể 5 chữ.

Câu 2. Để miêu tả bức tranh sống động của mùa đông, tác giả đã dùng những hình ảnh và các biện pháp nghệ thuật:

- Hình ảnh: cây, bầu trời, chim se sẻ, ong, mưa phùn, sương mờ, khói bếp, ngõ quê, chân nhỏ, hình ảnh chủ thể trữ tình, bàn tay, dáng mẹ, nụ cười của mẹ.

- Các biện pháp nghệ thuật: nhân hóa, so sánh.

Câu 3. Khi sáng tác thơ, văn, cần sử dụng biện pháp nhân hóa, so sánh để miêu tả sự vật, hiện tượng vì các biện pháp tu từ làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Câu 4. Làm thơ không phải là chỉ miêu tả sự vật, hiện tượng mà còn phải thể hiện cảm xúc và cách nhìn mới lạ, thú vị về cuộc sống. Hai khổ thơ cuối đã thể hiện hai đặc điểm đó. Cụ thể là trong các câu thơ: Màn sương ôm dáng mẹ và Trong nụ cười của mẹ/Cả mùa xuân sáng bừng.

Câu 5. Trong bài thơ này, tác giả đã sử dụng hai loại vần: vần chân liền và vần chân cách.

Câu 6. Từ cách viết của tác giả trong bài thơ trên, chúng ta học được về cách làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ:

+ Cần xác định được thể thơ.

+ Nắm rõ về đối tượng trong bài thơ.

+ Cần xây dựng những hình ảnh và sử dụng biện pháp nghệ thuật phù hợp.