Giáo án ngữ văn 7 chân trời tiết: Thực hành tiếng việt trang 35

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu một số câu tục ngữ, thành ngữ và yêu cầu HS thực hiện các nhiệm vụ:

a. Chim khôn kêu tiếng rảnh rang

Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe

b. Bàn tay ta làm nên tất cả

Có sức người sói đá cũng thành cơm.

+ Em có nhận xét gì về đặc điểm hình thức và nội dung của hai câu tục ngữ, thành ngữ trên?

+ Trong hai câu tục ngữ, thành ngữ trên các em thấy tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ nào để diễn tả ý nghĩa của câu tục ngữ, thành ngữ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm đôi hoàn thành nhiệm vụ.   

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời một vài nhóm trả lời câu hỏi trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe và nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, khen ngợi các nhóm HS đã trả lời đúng.

- Từ câu trả lời của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới: Chúng ta đã được học rất nhiều câu tục ngữ, thành ngữ về nhiều chủ để phổ biến ở những tiết học trước. Để củng cố hơn về đặc điểm, chức năng của các câu tục ngữ, thành ngữ, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay. Bên cạnh đó, việc sử dụng các biện pháp nói quá, nói giảm nói tránh không chỉ trong các câu tục ngữ, thành ngữ, mà còn xuất hiện trong cuộc sống thường ngày. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu tất cả các điều đó trong bài học Thực hành tiếng Việt ngày hôm nay nhé!

+ Hai câu đều mang hình thức của câu tục ngữ: ngắn gọn, giàu hình ảnh, nhip điệu… è Diễn tả kinh nghiệm dân gian.

+ Tác giả đã sử dụng biện pháp nói giảm, nói tránh ở câu a và biện pháp nói quá ở câu b.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc lại kiến thức về đặc điểm, chức năng của thành ngữ, tục ngữ và biện pháp nói quá, nói giảm nói tránh trong mục Tri thức ngữ văn trong SGK trang 28.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc, quan sát, gợi nhớ lại kiến thức cũ và tiếp thu kiến thức mới.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS đọc bài. Cả lớp lắng nghe.

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức è Ghi lên bảng.

- GV giảng giải thêm: Bây giờ cô cùng các em sẽ cùng nhau củng cố các nội dung kiến thức này bằng cách phân tích các ví dụ trong SGK nhé!

I. Lí thuyết

1. Đặc điểm, chức năng của thành ngữ, tục ngữ

- Khái niệm thành ngữ: là một tập hợp từ cố định. Nghĩa của thành ngữ không phải là phép cộng đơn giản nghĩa của các từ cấu tạo nên nó mà là nghĩa của cả tập hợp từ, thường có tính hình tượng và biểu cảm.

- Đặc điểm thành ngữ: Làm cho lời nói, câu văn trở nên giàu hình ảnh và cảm xúc; có thể làm thành bộ phận của câu hay thành phần phụ trong các cụm từ.

- Đặc điểm tục ngữ: Diễn đạt trọn vẹn một ý (một nhận xét, một kinh nghiệm); được sử dụng chủ yếu nhằm tăng thêm độ tin cậy, sức thuyết phục về một nhận thức hay một kinh nghiệm.

2. Nói quá, nói giảm nói tránh

- Nói quá là biện pháp phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả nhằm nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm cho sự diễn đạt.

- Nói giảm nói tránh là biện pháp dùng cách diễn đạt tế nhị, tránh gây cảm giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng nề; tránh thô tục, thiếu lịch sự.