Giáo án Lịch sử 12 chân trời Bài 3: Trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 3: TRẬT TỰ THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNH

(2 tiết)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ: 

• Nêu được xu thế phát triển chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh.

• Trình bày được khái niệm đa cực.

• Nêu được xu thế đa cực trong quan hệ quốc tế sau Chiến tranh lạnh. 

• Vận dụng được những biểu hiện về thế giới sau Chiến tranh lạnh để giải thích những vấn đề thời sự trong quan hệ quốc tế. 

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Tự chủ và tự học: Khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập; tự lực làm những nhiệm vụ học tập được giao trên lớp và ở nhà. 

• Giao tiếp và hợp tác: Hợp tác và giao tiếp với các bạn trong các nhiệm vụ học tập.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Phát hiện được vấn đề từ các nhiệm vụ học tập và tìm cách giải quyết chúng. 

Năng lực riêng:

• Tìm hiểu lịch sử: Biết cách sưu tầm, khai thác được thông tin, hình ảnh, tư liệu lịch sử về trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh. 

• Nhận thức và tư duy lịch sử: Nêu được xu thế phát triển chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh; Trình bày được khái niệm đa cực; Nêu được xu thế đa cực trong quan hệ quốc tế sau Chiến tranh lạnh. 

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Nêu được thuận lợi của quan hệ quốc tế từ các xu thế phát triển chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh. 

3. Phẩm chất

• Khách quan, trung thực, có ý thức tìm tòi, khám phá những vấn đề quan hệ quốc tế sau Chiến tranh lạnh.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC 

1. Đối với giáo viên

• Giáo án, SGK, SGV, SBT Lịch sử 12 – Chân trời sáng tạo.

• Hình ảnh, video clip, tư liệu sưu tầm về bài học Trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh. 

• Phiếu học tập (giấy A0), nam châm dán Phiếu học tập, bút màu.

• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Lịch sử 12 – Chân trời sáng tạo.

• Đọc trước nội dung bài học và sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về bài học Trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh. 

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo sự lôi cuốn, kích thích HS muốn khám phá về trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh. 

b. Nội dung: GV trình chiếu cho HS xem hình ảnh, video về nhóm 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới (G20) và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Nêu một số hiểu biết của em về nhóm 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới (G20). 

c. Sản phẩm: Một số thông tin về nhóm 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới (G20).

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV trình chiếu cho HS xem hình ảnh, video về nhóm 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới (G20).

Hội nghị thượng đỉnh G20 (năm 2015)

https://www.youtube.com/watch?v=rT7DNCRKw6E

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân và trả lời câu hỏi: Nêu một số hiểu biết của em về nhóm 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới (G20). 

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS xem hình ảnh, video, vận dụng hiểu biết của bản thân và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu một số hiểu biết về nhóm 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới (G20). 
 

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: 

+ G20 là diễn đàn quốc tế chính thức dành cho các Nguyên thủ và Thống đốc ngân hàng trung ương từ 19 nền kinh tế hàng đầu thế giới cùng Liên minh châu Âu (EU). 

+ G20 được thành lập năm 1999, với mục đích thảo luận về những vấn đề kinh tế quan trọng, thúc đẩy các chính sách liên quan đến việc ổn định tình hình tài chính quốc tế cũng như định hướng phát triển cho nền kinh tế toàn cầu. 

+ Hiện nay, G20 chiếm hơn 90% trong tổng quy mô của toàn bộ nền kinh tế thế giới, các quốc gia thành viên bao gồm: Hoa Kì, Nhật Bản, Đức, Anh, Pháp, Ý, Ca-na-đa (nhóm G7), Hàn Quốc, Úc (2 nước phát triển nhưng không phải thành viên G7), Bra-xin, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi, Mê-xi-cô, In-đô-nê-xi-a, Ác-hen-ti-na, Ả Rập Xê Út, Thổ Nhĩ Kì (các nước công nghiệp mới và đang phát triển) và Liên minh châu Âu (thành viên đặc biệt). 

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Tháng 9/2009, Hội nghị Thượng đỉnh của nhóm 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới (G20) diễn ra tại Mỹ, thống nhất đưa G20 trở thành diễn đàn kinh tế lớn nhất thế giới. Hợp tác của G20 năm 2009 đã đánh dấu sự phát triển của của kỉ nguyên đa cực trong quan hệ quốc tế. Bài học ngày hôm nay sẽ làm rõ các nội dung về xu thế phát triển chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh cũng như xu thế đa cực trong quan hệ quốc tế. Từ đó, giúp các em hiểu hơn những vấn đề thời sự ngày nay. Chúng ta cùng vào Bài 3 - Trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Xu thế phát triển chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được các xu thế phát triển chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh.

b. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc nhóm, khai thác Hình 3.2 – 3.4, mục Em có biết, thông tin mục 1 SGK tr.18, 19 và trả lời câu hỏi: Nêu các xu thế phát triển của thế giới sau Chiến tranh lạnh. 

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về các xu thế phát triển của thế giới sau Chiến tranh lạnh.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV tổ chức cho nhanh cho HS trò chơi “Đi tìm từ khóa”, HS trả lời câu hỏi, tìm ra các xu hướng chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh. Câu 1: Ngày nay, sức mạnh nào chi phối vị trí của các quốc gia trên thế giới? Câu 2: Việc giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng hòa bình thường được thực hiện dưới hình thức nào? Câu 3: Để tăng cường sức mạnh trong phát triển kinh tế, giải quyết các vấn đề mang tính toàn cầu, các nước cần làm gì? Câu 4: Yếu tố nào thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của các quốc gia kể từ sau Chiến tranh lạnh? Gợi ý: 1. Kinh tế. 2. Đối thoại. 3. Hợp tác. 4. Khoa học công nghệ. - GV chia HS cả lớp thành 4 nhóm. - GV giao nhiệm vụ cụ thể cho các nhóm như sau: Khai thác Hình 3.2 – 3.4, thông tin mục 1 SGK tr.18, 19 và trả lời câu hỏi: Nêu các xu thế phát triển của thế giới sau Chiến tranh lạnh.  - GV hướng dẫn HS đọc mục Em có biết SGK tr.19 để nắm được: Ngoài các xu thế đã nêu trong SGK, thế giới còn có sự tác động của các xu thế khác như: xu thế vì hòa bình, xu thế hợp tác vì các vấn đề toàn cầu.  - GV hướng dẫn HS mở rộng, liên hệ thực tế ở nước ta: Từ năm 1986, Việt Nam bắt đầu công cuộc Đổi mới, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, được xếp trong nhóm những nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới, đồng thời gắn kết phát triển kinh tế với tiến bộ và công bằng xã hội.  Video: Nền kinh tế nước ta trước và sau đổi mới 1986. https://www.youtube.com/watch?v=qDICQpJb7yI Video: Lợi ích quốc gia - dân tộc Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế. https://www.youtube.com/watch?v=nI5HWYHaL2o - GV hướng dẫn HS về nhà thực hiện nhiệm vụ: Kết nối internet tìm hiểu về quá trình bình thường hóa quan hệ ngoại giao Việt Nam – Mỹ.  Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS khai thác thông tin, tư liệu trong mục và trả lời câu hỏi. - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời đại diện 4 nhóm lần lượt nêu các xu thế phát triển của thế giới sau Chiến tranh lạnh. - GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Chiến tranh lạnh kết thúc đã mở ra một thời kì mới của thế giới với những xu thế phát triển chính: kinh tế là trọng tâm; toàn cầu hóa; đối thoại, hợp tác; đa cực trong quan hệ quốc tế. - GV lưu ý: + Hoà bình thế giới đã được củng cố, nguy cơ chiến tranh thế giới bị đẩy lùi, nhưng ở một số khu vực trên thế giới vẫn xảy ra xung đột quân sự, nội chiến (mâu thuẫn về sắc tộc, tôn giáo, tranh chấp lãnh thổ,…).  + Những mâu thuẫn, tranh chấp này có căn nguyên từ lịch sử. Việc giải quyết đòi hỏi phải có quá trình và sự hợp tác của các bên liên quan. - GV chuyển sang nội dung mới.

1. Xu thế phát triển chính của thế giới sau Chiến tranh lạnh - Xu thế đa cực:   + Thể hiện rõ ở đầu thế kỉ XXI. + Xác lập trật tự thế giới mới, nhiều cực, nhiều trung tâm trong quan hệ quốc tế. - Xu thế lấy phát triển kinh tế là trọng tâm: + Điều chỉnh chiến lược phát triển kinh tế. + Lấy kinh tế làm trọng tâm. + Xây dựng sức mạnh tổng hợp. - Xu thế đối thoại, hợp tác trong quan hệ quốc tế: + Quan hệ theo chiều hướng hòa hoãn. + Đối thoại đa dạng hóa, đa phương hóa. + Xây dựng quan hệ hợp tác chiến lược ổn định, lâu dài. - Xu thế toàn cầu hóa: + Sự phát triển của thương mại thế giới. + Vai trò lớn của công ty xuyên quốc gia, tính quốc tế hóa của nền tài chính thế giới.

Hoạt động 2. Xu thế đa cực trong quan hệ quốc tế

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Phân biệt được trật tự đơn cực với trật tự đa cực.

- Nêu được những nét chính về xu thế đa cực trong quan hệ quốc tế từ sau Chiến tranh lạnh. 

b. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm, khai thác Hình 3.5, mục Em có biết, trả lời câu hỏi và hoàn thành Phiếu học tập số 1:

- Hãy phân biệt trật tự đơn cực với trật tự đa cực.

- Nêu những nét chính về xu thế đa cực trong quan hệ quốc tế từ sau Chiến tranh lạnh.

c. Sản phẩm: Câu trả lời, Phiếu học tập số 1 của HS về xu thế đa cực trong quan hệ quốc tế.

d. Tổ chức thực hiện:

----------------------

--------Còn tiếp--------