Giáo án PPT dạy thêm Ngữ văn 12 Cánh diều bài 6: Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh – Cuộc đời và sự nghiệp

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Theo dõi video ca khúc Bác Hồ - một tình yêu bao la và trả lời câu hỏi: Suy nghĩ của em về Bác qua sự hiểu biết của em cùng bài hát này?

Bài 6: Thơ văn Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh

[Ôn tập văn bản 1]

NGUYỄN ÁI QUỐC – HỒ CHÍ MINH CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP

NỘI DUNG BÀI HỌC

I. Nhắc lại kiến thức

II. Luyện tập

III. Vận dụng

I.

NHẮC LẠI KIẾN THỨC

THẢO LUẬN NHÓM

(4 – 6 HS)

Hoàn thành Phiếu học tập về cuộc đời của chủ tịch Hồ Chí Minh.

PHIẾU HỌC TẬP

• Văn nghị luận của Hồ Chí Minh viết ra nhằm mục đích gì? Nêu những nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của những sáng tác văn nghị luận của Người. Liệt kê những tác phẩm tiêu biểu.
• Nêu hoàn cảnh ra đời, nội dung, nghệ thuật chính của tập thơ Nhật kí trong tù và những bài thơ Người viết ở Việt Bắc, viết trong thời kì chống Pháp, chống Mỹ. Thống kê các tác phẩm tiêu biểu.
• Vì sao có thể nói: “Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh là một phong cách đa dạng mà thống nhất”?
• Nêu tổng kết nội dung và nghệ thuật văn bản Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh cuộc đời và sự nghiệp.

THẢO LUẬN NHÓM

(4 – 6 HS)

1

a) Quê hương, gia đình

Quê ở Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An.

Sinh ra trong một gia đình nhà nho yêu nước

Thuở nhỏ tên là Nguyễn Sinh Cung

Lớn lên đi học lấy tên là Nguyễn Tất Thành

b) Cuộc đời

Thuở nhỏ Nguyễn Tất Thành học học chữ Hán, sau đó học chữ Quốc ngữ và tiếng Pháp ở trường Quốc Học Huế.

1910

Người dạy học ở trường Dục Thanh

1912 - 1916

Ở Mỹ và Anh

1918

Tham gia Đảng Xã hội Pháp, thành lập hội những người Việt Nam yêu nước

1919

Gửi tới Hội nghị hòa bình họp ở Véc- xai bản “Yêu sách của nhân dân An Nam”.

1920

Tham gia Đại hội thành lập ĐCS Pháp

1923 - 1941

Chủ yếu hoạt động ở Nga, Trung Quốc, Thái Lan

1930

Chủ trình thành lập ĐCS Việt Nam tại Hương Cảng (Trung Quốc)

1941

Thành lập Mặt trận Việt Minh, trực tiếp lãnh đạo Cách mạng

Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn độc lập

1945

Người được Quốc hội bầu làm Chủ tịch nước

1946

Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời 2/9/1969.

1969

KẾT LUẬN

• Chủ tịch HCM đã gắn bó và hiến dâng trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng, cho dân tộc Việt Nam.
• Người là biểu tượng cao đẹp của chủ nghĩa yêu nước chân chính, kết hợp nhuần nhuyễn với chủ nghĩa quốc tế vô sản.

2

a) Văn nghị luận

Mục đích

• Đấu tranh chính trị.
• Phục vụ cách mạng qua các chặng đường lịch sử.

Nội dung

Vạch trần chính sách vô nhân đạo, tội ác và sự lừa dối của thực dân Pháp đối với nhân dân các nước thuộc địa.

Kêu gọi nhân dân cả nước đứng lên bảo vệ nền độc lập.

Thể hiện tầm nhìn sâu rộng, tình yêu thương mênh mông vô tận với đồng bào, đồng chí.

Nghệ thuật

Là những văn kiện lịch sử quý giá

Những áng văn nghị luận mẫu mực, lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, lời văn hào hùng, tha thiết.

Tác động mạnh mẽ đến trái tim và khối óc của hàng trăm triệu con người.

Tác phẩm tiêu biểu

b. Tập thơ Nhật kí trong tù

Hoàn cảnh ra đời

Trong thời gian Người bị giam giữ tại nhà tù Quốc dân đảng Trung Quốc ở tỉnh Quảng Tây từ mùa thu năm 1942 đến mùa thu 1943, gồm 133 bài thơ.

Nội dung

Phản ánh tâm hồn, tình cảm nhân đạo, ý chí kiên cường và nhân cách cao đẹp của một bậc “đại trí, đại nhân, đại dũng” trong hoàn cảnh cực khổ chốn lao tù.

Tái hiện sinh động, chân thực bức tranh hiện thực đầy cảnh bất công, tàn bạo nhằm tố cáo mạnh mẽ chế độ nhà tù của Quốc dân đảng.

Chan chứa tình cảm nhân đạo và tinh thần lạc quan cách mạng - từ trong ngục tối, Người luôn nhìn ra ánh sáng, hướng đến tương lai.

Nghệ thuật

Thể thơ tứ tuyệt Đường luật viết bằng chữ Hán

Câu 1: chữ rất cô đọng, hàm súc; vừa cổ điển vừa hiện đại

Tứ thơ độc đáo, hình ảnh gợi cảm, sáng tạo

Tác phẩm tiêu biểu

Vọng nguyệt

Lai tân

Mộ

Tẩu lộ

c. Những bài thơ viết ở Việt Bắc (1941-1945) và thời kì chống Pháp, chống Mỹ:

Nội dung

Nghệ thuật

Thể hiện tình cảm sâu nặng của Hồ Chí Minh đối với đất nước, ca ngợi, động viên những con người kháng chiến.

Thể hiện một tài năng lớn, một tâm hồn nghệ sĩ phong phú, tinh tế trước vẻ đẹp của tạo vật và tình người.

Tác phẩm tiêu biểu

Chữ Hán

Chữ quốc ngữ

• Nguyên tiêu (Rằm tháng Giêng)
• Tặng Bùi công
• Thu dạ (Đêm thu)
• Báo tiệp (Tin thắng trận)
• Thơ: Tức cảnh Pác Bó, Cảnh rừng Việt Bắc, Cảnh khuya, Đi thuyền trên sông Đáy,...
• Bài ca: Bài ca du kích, ca dân cày, Ca binh lính,...

3

a. Phong cách nghệ thuật đa dạng thể hiện ở đề tài, mục đích, nội dung, thể loại và cách viết rất khác nhau

Truyện và kí

Văn nghị luận

• Giàu chất hiện đại, thể hiện tính chiến đấu mạnh mẽ.
• Nghệ thuật trào phúng nhẹ nhàng, hóm hỉnh mà thâm thúy, sâu cay.
• Ngắn gọn, súc tích.
• Lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng chứng thuyết phục, giàu tính luận chiến.
• Lời văn hào sảng, mạnh mẽ, đanh thép và truyền cảm.

Thơ ca

• Những bài thơ tuyên truyền lời lẽ giản dị, mộc mạc mang màu sắc dân gian hiện đại, dễ thuộc, dễ nhớ, có sức tác động lớn.
• Những bài thơ nghệ thuật hàm súc, có sự kết hợp độc đáo giữa bút pháp cổ điển và hiện đại, chất trữ tình và tính chiến đấu.

b. Phong cách nghệ thuật thống nhất

Nội dung

Mục đích

Các sáng tác chủ yếu tập trung vào đề tài “chống thực dân đế quốc, chống phong kiến địa chủ, tuyên truyền cho độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội”.

Chủ yếu vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, vì hạnh phúc nhân dân.

b. Phong cách nghệ thuật thống nhất

Nghệ thuật

• Lối viết ngắn gọn, trong sáng, giản dị, phù hợp với đối tượng.
• Linh hoạt, sáng tạo trong việc sử dụng các thể loại, ngôn ngữ.
• Bút pháp nghệ thuật đa dạng để có được hiệu quả biểu đạt cao nhất.
• Giới thiệu Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh, người anh hùng của dân tộc, Danh nhân văn hóa kiệt xuất.
• Học tập tinh thần yêu nước, vì dân và đề cao công lao của Người.

a. Nội dung

• Cách trình bày khoa học, luận điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ, lí lẽ và dẫn chứng tiêu biểu, giàu sức thuyết phục.
• Kết hợp hài hòa các phương thức thuyết minh, nghị luận.

b. Nghệ thuật

II.

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1:

Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Câu 2: Sự kiện được nhắc tới trong đoạn thơ sau diễn ra vào ngày nào?

Đất nước đẹp vô cùng. Nhưng Bác phải ra đi

Cho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn Bác

Chế Lan Viên

B. 02/09/1969.

A. 03/09/1969.

C. 03/09/1959.

D. 02/06/1969.

Câu 3: Đoạn thơ dưới đây nhắc đến hoạt động nào của Bác?

Người đi hỏi khắp bóng cờ châu Mĩ, châu Phi

Những đất tự do, những trời nô lệ

Những con đường cách mạng đang tìm đi

Chế Lan Viên

B. Chặng đường ba mươi năm hoạt động cách mạng ở nước ngoài.

A. Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn

độc lập.

C. Bác Hồ thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.

D. Bác Hồ tham gia Quốc tế

Cộng sản.

Câu 4: Đoạn thơ dưới đây nhắc đến sự kiện nào?

Trời bỗng xanh hơn, nắng chói lòa

Ta nhìn lên Bác, Bác nhìn ta

Bốn phương chắc cũng nhìn ta đó

Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

Tố Hữu

C. Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập.

A. Kháng chiến chống Pháp kết thúc thắng lợi.

B. Cách mạng tháng 8 thành công.

D. Kí hiệP định Giơ-ne-vơ.

Câu 5: Tác phẩm nào sau đây không phải của tác gia Hồ Chí Minh?

D. Vợ chồng A Phủ.

A. Tuyên ngôn độc lập.

C. Lời kêu gọi toàn quốc

kháng chiến.

B. Đường kách mệnh.

Câu 6: Trong Nhật ký trong tù, thể thơ chủ yếu mà Hồ Chí Minh sử dụng là gì?

B. Thất ngôn bát cú Đường luật.

A. Thơ tự do.

C. Lục bát.

D. Ngũ ngôn tứ tuyệt

Nhiệm vụ 2: Luyện tập theo văn bản

Vì sao nói phong cách sáng tác của Hồ Chí Minh mang tính kết hợp giữa truyền thống và hiện đại?

Câu 7:

Phân tích tinh thần nhân văn và lòng yêu thương con người được thể hiện qua sáng tác của Hồ Chí Minh.

Câu 8:

Câu 9:

Phong cách sáng tác của Hồ Chí Minh:

Truyền thống

Hiện đại

Người đã thành công trong việc dung hòa:

Những giá trị văn hoá, nghệ thuật truyền thống của dân tộc

Tinh thần đổi mới, tiến bộ của thời đại

Trong nội dung tác phẩm:

Các tác phẩm của Hồ Chí Minh thường thể hiện tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, đạo lý nhân nghĩa, và giá trị nhân văn sâu sắc.

Truyền thống dân tộc

Người thể hiện tâm hồn thanh cao, gắn bó với thiên nhiên

----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------