Giáo án PPT dạy thêm Ngữ văn 12 Cánh diều bài 9: Cách mạng công nghiệp 4.0 và vai trò của trí thức khoa học – công nghệ (Nguyễn Thế Nghĩa)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Đọc gợi ý và xem hình ảnh để trả lời câu hỏi: Tôi là ai?

• Tôi là một dạng văn bản sử dụng chữ viết kết hợp hình ảnh, bảng biểu, sơ đồ…
• Mục đích của tôi là giúp mọi người có thông tin từ nhiều nguồn khác nhau.
• Tôi sử dụng phương thức thuyết minh kết hợp với nhiều phương thức biểu đạt khác như biểu cảm, miêu tả, tự sự…

Đây là một số hình ảnh của tôi:

Văn bản thông tin.

Bài 9: Văn bản thông tin tổng hợp

Ôn tập văn bản 1

CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 VÀ VAI TRÒ CỦA TRÍ THỨC KHOA HỌC – CÔNG NGHỆ

I

NHẮC LẠI KIẾN THỨC TÁC GIẢ, TÁC PHẨM

• Tác giả
• Văn bản

NỘI DUNG BÀI HỌC

HỆ THỐNG KIẾN THỨC VĂN BẢN

• Cách sắp xếp thông tin
• Vai trò của người trí thức khoa học – công nghệ trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

II

I

NHẮC LẠI KIẾN THỨC TÁC GIẢ, TÁC PHẨM

Em hãy thực hiện các yêu cầu sau:

Trình bày một số thông tin liên quan đến tác giả Nguyễn Thế Nghĩa và tác phẩm Cách mạng công nghiệp 4.0 và vai trò của tri thức khoa học – công nghệ.

HOẠT ĐỘNG NHÓM

1. Tác giả

• Nguyễn Thế Nghĩa: Sinh năm 1952.
• Quê: Ninh Bình.

2. Văn bản

Xuất xứ: Văn bản được đăng trên trang web của Liên hiệp các hội khoa học và kĩ thuật thành phố Hồ Chí Minh, ngày 17.5.2021.

II

HỆ THỐNG KIẾN THỨC VĂN BẢN

Câu 1thảo luận

Người trí thức khoa học – công nghệ trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là gì? Tác giả thể hiện quan điểm, thái độ như thế nào qua văn bản?

Em có nhận xét gì về cách sắp xếp thông tin của tác giả khi nói về cuộc cách mạng công nghiệp 4.0? Ý nghĩa của các thông tin mà tác giả trình bày là gì?

Nhận diện cách mạng công nghiệp 4.0.

Lịch sử loài người đã trải qua 4 cuộc cách mạng công nghiệp; Bản chất của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0: hình thành thế giới số, kết nối thế giới thực và ảo”

Thông tin được sắp xếp theo trình tự thời gian.

1. Cách sắp xếp thông tin

Sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 phát triển dựa trên 3 trụ cột cơ bản:

• Công nghệ sinh học
• Lĩnh vực vật lí
• Lĩnh vực kĩ thuật số.

Thông tin được sắp xếp theo từng phương diện: 3 trụ cột cơ bản.

Tác động của cách mạng công nghiệp 4.0

Tác giả nêu những thuận lợi và thời cơ phát triển

Những khó khăn

Thách thức trong phát triển

Tác giả sắp xếp thông tin theo phương diện: thuận lợi đến khó khăn.

Ý nghĩa của các thông tin

Có cái nhìn tổng quát, đầy đủ về cuộc CMCN 4.0

Thấu hiểu sâu sắc cách thức vận hành và tác động to lớn của cuộc cách mạng

Nhận ra cơ hội và thách thức để chuẩn bị hành trang

Làm sáng tỏ nội dung khiến văn bản trở nên mạch lạc, đáng tin cậy

Tiên phong nghiên cứu, học tập, phổ biến kiến thức về cách mạng khoa học công nghệ.

Gương mẫu áp dụng những tiến bộ của cách mạng công nghiệp 4.0 vào cuộc sống.

Đi đầu, định hướng, dẫn dắt xã hội.

2. Vai trò của người trí thức khoa học – công nghệ trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0:

Nhận xét

Quan điểm, thái độ của tác giả bộc lộ qua các câu văn: “… luôn có đóng góp quan trọng; … xây dựng đội ngũ trí thức … là quan trọng và cần thiết; …”

Qua đó, tác giả thể hiện sự trân trọng người trí thức và sứ mệnh của họ trong mọi thời đại.

Nhiệm vụ 1:

Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

LUYỆN TẬP

Câu 2: Cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ nhất (1.0) diễn ra vào thời gian nào?

A. Cuối thế kỷ XVIII – đầu thế kỷ XIX.

C. Cuối thế kỷ XX.

B. Cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX.

D. Đầu thế kỷ XXI.

Câu 3: Đặc điểm nổi bật của Cách mạng Công nghiệp 4.0 là gì?

D. Sản xuất thông minh dựa trên sự tích hợp và hội tụ của nhiều công nghệ.

A. Sản xuất cơ khí.

C. Sản xuất tự động hóa.

B. Sản xuất theo dây chuyền hàng loạt.

Câu 4: Những lĩnh vực trụ cột cơ bản trong sự phát triển của Cách mạng Công nghiệp 4.0 được đề cập trong văn bản là:

A. Công nghệ sinh học, vật lý, kỹ thuật số.

C. Giáo dục, y tế, tài chính.

B. Năng lượng, giao thông, viễn thông.

D. Nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ.

Câu 5: Tính mạch lạc và liên kết chặt chẽ giữa các thông tin trong bài viết có tác dụng gì?

B. Giúp người đọc dễ dàng theo dõi và hiểu được nội dung của bài viết.

A. Làm cho văn bản khó hiểu.

C. Không có tác dụng gì.

D. Làm cho văn bản trở nên khô khốc

Câu 6: Vai trò của đội ngũ tri thức khoa học - công nghệ trong Cách mạng Công nghiệp 4.0 được nhấn mạnh như thế nào?

B. Là lực lượng nòng cốt sáng tạo và truyền bá tri thức.

A. Chỉ đóng vai trò hỗ trợ.

C. Chủ yếu tập trung vào việc áp dụng công nghệ từ nước ngoài.

D. Không có vai trò đáng kể.

Nhiệm vụ 2: Luyện tập theo văn bản

LUYỆN TẬP

Câu 7: Em có đồng tình với ý kiến “trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 thị trường lao động sẽ bị thách thức nghiêm trọng” không? Vì sao?

Câu 8: Theo em, những phẩm chất nào cần có ở một người trí thức khoa học – công nghệ trong thời đại 4.0? Hãy viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày quan điểm của em về vấn đề trên?

Câu 9:

Đồng tình

• Tự động hóa sẽ thay thế con người lao động trong nhiều lĩnh vực.
• Quá trình thay thế này sẽ làm biến động thị trường lao động, thay đổi nhận thức về việc làm và nhu cầu tuyển dụng…
• Nâng cao hiệu suất làm việc, mang lại môi trường làm việc an toàn.

Nguy cơ người lao động có thể rơi vào cảnh thất nghiệp

Không đồng tình

• Chỉ có những công việc mang tính lặp lại mới dễ bị thay thế.
• Những công việc thiên về cảm xúc và sáng tạo thì máy móc không thể thay thế con người.

Vừa đồng tình vừa không đồng tình: Kết hợp cả hai ý trên

Câu 10:

Trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0, tôi cho rằng phẩm chất quan trọng nhất của một người trí thức khoa học - công nghệ là khả năng tự học và tư duy sáng tạo, đổi mới

Thường xuyên cập nhật kiến thức mới

Khả năng tự nghiên cứu

Yếu tố sống còn để không bị tụt hậu

Tư duy sáng tạo

Tiếp thu mà còn có thể đưa ra những giải pháp đột phá, những ý tưởng mới

Giải quyết các thách thức của thời đại số

Hai phẩm chất này bổ trợ cho nhau, tạo nên nền tảng vững chắc giúp người trí thức không ngừng phát triển và đóng góp hiệu quả cho sự tiến bộ của khoa học - công nghệ.

NGỮ LIỆU 1

Biển Đông có đa dạng loài sinh vật biển rất cao và nguồn lợi sinh vật biển phong phú với hơn 160 000 loài, bao gồm 10 000 loài thực vật và 260 loài chim biển. Trữ lượng các loài động vật biển ước tính khoảng 32,5 tỉ tấn, trong đó các loài cá chiếm 86% tổng trữ lượng. Trong vùng biển này còn có nhiều loài động vật quý hiếm, như đồi mồi, rắn biển, chim biển và thú biển. Ngoài ra, Biển Đông còn cung cấp nhiều loài rong biển có giá trị kinh tế. Riêng biển Việt Nam đã có khoảng 638 loài rong biển. Đây là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng và là nguồn dược liệu phong phú đặc trưng cho một vùng biển nhiệt đới.

(Theo Nguyễn Chu Hồi (Chủ biên), An ninh môi trường và hoà bình ở Biển Đông, NXB Thông tin và Truyền thông, Hà Nội, 2019, tr. 34 - 35)

Yêu cầu

Câu 11: Thông tin chính mà đoạn trích đưa đến cho độc giả là gì?

Câu 12: Đặc trưng nào của văn bản thông tin đã được thể hiện đậm nét qua đoạn trích?

Câu 13: Cái nhìn toàn diện của người viết về sự “đa dạng loài” ở Biển Đông đã được thể hiện như thế nào trong đoạn trích?

----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------