Giáo án dạy thêm Ngữ văn 12 chân trời Bài 8: Cảnh rừng Việt Bắc (Hồ Chí Minh)

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

ÔN TẬP VĂN BẢN 5: CẢNH RỪNG VIỆT BẮC

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Vận dụng được những hiểu biết về tác gia Hồ Chí Minh để đọc hiểu tác phẩm Cảnh rừng Việt Bắc của Người; phân tích được quan điểm của tác giả về lịch sử, văn hóa được thể hiện trong văn bản.

• Củng cố kiến thức đã học về văn bản nghị luận (cách lập luận và ngôn ngữ biểu cảm).

• Luyện tập theo văn bản Cảnh rừng Việt Bắc.

2. Năng lực

Năng lực chung

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.

• Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

• Vận dụng được những hiểu biết về tác gia Hồ Chí Minh để đọc hiểu tác phẩm Cảnh rừng Việt Bắc của Người; phân tích được quan điểm của tác giả về lịch sử, văn hóa được thể hiện trong văn bản.

• Củng cố kiến thức đã học về văn bản nghị luận (cách lập luận và ngôn ngữ biểu cảm).

• Luyện tập theo văn bản Cảnh rừng Việt Bắc.

3. Phẩm chất

• Biết thể hiện lòng tôn kính với vị lãnh tụ vĩ đại của đất nước và có ý thức học tập, phấn đấu noi theo tấm gương sống vì dân, vì nước của Người.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• Giáo án; 

• SGK, SGV Ngữ văn 12;

• Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;

• Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;

• Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;

• Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Đối với HS

• SGK, SBT Ngữ văn 12;

• Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

• Sách tham khảo, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học…

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. HS hồi tưởng lại kiến thức nội dung bài học.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair – Share trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair – Share trả lời câu hỏi: Sau khi đọc bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc của Hồ Chí Minh em có cảm nhận gì về hồn thơ của Người?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân cùng trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 - 3 HS trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, bổ sung (nếu có)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, gợi mở:

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Trong buổi học hôm nay, chúng ta sẽ cùng ôn tập bài thơ “Cảnh rừng Việt Bắc” của nhà thơ và cũng là chiến sĩ – Nguyễn Ái Quốc để hiểu hơn về tâm hồn thi sĩ nhé!

B. ÔN TẬP KIẾN THỨC

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố lại kiến thức văn bản Cảnh rừng Việt Bắc.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS ôn tập văn bản Cảnh rừng Việt Bắc.

c. Sản phẩm học tập: HS nhắc lại kiến thức chung về văn bản Cảnh rừng Việt Bắc chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS củng cố, mở rộng kiến thức đã học về văn bản.

b. Nội dung: 

- GV phát Phiếu bài tập cho HS thực hiện nhanh tại lớp.

- GV hướng dẫn HS thực hiện phần Luyện tập theo văn bản đọc.

c. Sản phẩm:

- Phiếu bài tập của HS.

- Đoạn văn phân tích văn bản.

d. Tổ chức thực hiện

Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV phát Phiếu bài tập cho HS thực hiện nhanh tại lớp.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ:

- HS vận dụng kiến thức đã học về văn bản hoàn thành Phiếu bài tập. 

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS đọc đáp án trước lớp theo Phiếu bài tập. 

- GV mời một số HS khác đọc đáp án khác (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn đáp án:

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

Nhiệm vụ 2: Luyện tập theo văn bản 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn làm bài vào vở, cho HS luyện tập theo những nhiệm vụ cụ thể sau:

Viết dàn ý cho bài văn phân tích bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học để hoàn thành bài luyện tập vào vở.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện một số HS trình bày trước lớp. 

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

*Mở bài

- Giới thiệu tác phẩm Cảnh rừng Việt Bắc, tác giả và cảm nhận chung về bài thơ.

- Bài thơ được Bác Hồ viết vào mùa xuân năm 1947, khi quân ta rút lên núi rừng Việt Bắc lập căn cứ cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

*Thân bài

- Nội dung

- Luận điểm 1: Nội dung đặc sắc

+ Hai câu đề: Thể hiện cảm xúc trước cảnh rừng Việt Bắc.

• Từ ngữ “thật là hay” bày tỏ sự yêu mến, ngợi ca thiên nhiên.

• Hình ảnh thiên nhiên sống động qua tiếng vượn, chim kêu gợi cảnh gần gũi, bình dị.

+ Hai câu thực: Cuộc sống giản dị, thú vị nơi núi rừng.

• Hình ảnh “ngô nếp nướng”, “thịt rừng quay” thể hiện sự hoà hợp với thiên nhiên, cuộc sống mộc mạc nhưng đầy tình người.

• Sự thân mật trong cách diễn đạt “chén” thay cho “ăn” gợi nét hài hước, gần gũi.

+ Hai câu luận: Tận hưởng thiên nhiên và cuộc sống lạc quan.

• “Non xanh, nước biếc; Rượu ngọt, chè xanh” thể hiện sự phong phú của đời sống vật chất lẫn tinh thần.

• Tâm trạng lạc quan, vui say trước vẻ đẹp thiên nhiên của Bác qua cách diễn đạt “tha hồ dạo, mặc sức say”.

+ Hai câu kết: Niềm tin và tinh thần lạc quan về tương lai cách mạng.

• Câu thơ “Kháng chiến thành công ta trở lại” thể hiện niềm tin tưởng vào thắng lợi của dân tộc, kết hợp với hình ảnh “trăng xưa”, “hạc cũ” tạo nên bức tranh vừa hiện thực, vừa thơ mộng.

• Luận điểm 2: Đặc sắc về nghệ thuật

+ Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật với bố cục chặt chẽ, hài hòa.

+ Cách gieo vần, đối câu và sử dụng nhịp điệu tạo cảm giác mượt mà, uyển chuyển.

+ Sử dụng ngôn ngữ gần gũi, tươi sáng, hình ảnh ước lệ kết hợp với tả thực.

3. Kết bài

+ Khẳng định giá trị của bài thơ và cảm nhận về tinh thần lạc quan, yêu thiên nhiên của Bác Hồ.

+ Tác phẩm mang đến thông điệp về sự gắn kết giữa con người và thiên nhiên, cũng như niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc.

----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------