Giáo án dạy thêm Ngữ văn 12 chân trời Bài 4: Con gà thờ (Ngô Tất Tố)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Hiểu biết chung về tác giả - tác phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, dựa vào kiến thức đã học về văn bản Con gà thờ, trả lời câu hỏi:

- Trình bày một số hiểu biết của em về tác giả Ngô Tất Tố?

- Trình bày một số hiểu biết của em về văn bản Con gà thờ?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.  

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình bày các nội dung:

+ Hiểu biết về tác giả?

+ Xuất xứ văn bản?

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới. 

Nhiệm vụ 2: Nhắc lại kiến thức bài học

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 3 nhóm mỗi nhóm 6-8 HS.

- GV yêu cầu các nhóm đọc văn bản Con gà thờ và trả lời câu hỏi:

+Chứng minh đoạn trích Con gà thờ là một phóng sự?

+ Các trình tự được thuật lại trong bài được diễn ra như thế nào?

+ Các định ngôi kể cũng như điểm nhìn của văn bản?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ. 

- GV quan sát, hỗ trợ các nhóm (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 3 nhóm lần lượt trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các nhóm lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến cho nhóm bạn (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 3: Tổng kết

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân:

 - Trình bày đặc sắc nội dung và nghệ thuật của tác phẩm?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, rút ra kết luận theo thể loại về văn bản

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại 1 – 2 HS trình bày về nội dung, hình thức văn bản.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

1. Hiểu biết chung về tác giả - tác phẩm

a. Tác giả

- Tên: Ngô Tất Tố.

- Năm sinh – năm mất: 1894 – 1954.

- Quê quán: xã Mai Lâm – huyện Đông Anh – Hà Nội.

- Ông là nhà văn, nhà báo, nhà nghiên cứu, dịch giả có nhiều đóng góp quan trọng.

b. Tác phẩm tiêu biểu

- Ông nổi tiếng với tiểu thuyết Tắt đèn, Lều chõng và phóng sự Việc làng.

2. Tác phẩm

a. Thể loại

- Phóng sự

- Đoạn trích Con gà thờ trích từ phóng sự Việc làng. Gồm có 16 thiên ghi chép những tập tục của làng quê miền Bắc thời kì trước cách mạng tháng Tám. 

- Con gà thờ là thiên thứ mười viết về tục “lên lão” trước kia ở miền quê.

b. Tóm tắt

Phóng sự viết về việc ông chủ nhà trọ tiến hành việc mua gà, chọn gà, nuôi gà và chăm sóc gà trong 2 năm để chuẩn bị cho quá trình “lên lão” của mình.

1. Chủ đề: Hủ tục lễ thần khi người đàn ông đạt tuổi “lên lão” ở làng quê Việt Nam trước kia.

2. Cảm hứng chủ đạo: Cảm hứng phê phán, mỉa mai đối với những hủ tục ở làng quê.

3. Thông điệp: Không nên mê tín dị đoan để những hủ tục ảnh hưởng đến đời sống con người.

II. Nhắc lại kiến thức bài học

a. Sự kiện 

+ Văn bản viết về sự việc có thật ở làng quê Việt Nam trước kia, tục lễ thần khi “lên lão”. Sự kiện lễ thần của ông chủ nhà trọ được miêu tả qua nhiều chi tiết tập trung chủ yếu vào việc ông nuôi gà thờ trong 2 năm.

+ Các chi tiết hiện thực được tái hiện bao gồm: mua gà, chọn gà đến nuôi và chăm sóc gà đặc biệt là khi gà ốm. 

+ Kết hợp cùng với thái độ đánh giá của người viết làm tăng tính xác thực của sự việc được miêu tả. 

b. Trình tự sự việc trong văn bản

- Các sự việc chính theo trình tự được thuật trong văn bản

+ Giới thiệu khái quát gia thé của ông chủ nhà trọ.

+ Chọn mua gà.

+ Nuôi và chăm sóc gà rất cẩn thận và thành kính.

+ Sự kiện gà ốm: Cùng lúc mẹ ốm nhưng ông chỉ chú tâm chăm sóc gà. Dân làng đến hỏi han chăm sóc gà nhưng không quan tâm gì đến mẹ ông chủ.

+ Đôi gà được chữa trị cầu khấn mạnh khỏe trở lại.

+ Luộc gà, đồ xôi chuẩn bị mừng “lên lão”.

c. Ngôi kể và điểm nhìn trần thuật

- Ngôi kể và điểm nhìn: 

+ Ngôi thứ nhất bởi nhân vật xưng “tôi”. Nhân vật “tôi” tiến hành kể sự kiện, miêu tả cảnh vật, con người và thma nhập vào suy nghĩ tâm trạng của nhân vật. Người kể không chỉ kể lại công việc nuôi gà mà còn thấu hiểu lo lắng khi gà bị ốm cũng như sự toại nguyện khi con gà thờ đạt 7kg. 

+ Các tình tiết sự kiện đều từ điểm nhìn gần gũi của nhân vật “tôi”. Trong mối quan hệ giữa “tôi” và “ông chủ trọ”. Bên cạnh đó là điểm nhìn từ bên trong xuyên qua nội tâm, tâm trạng nhân vật.

=> Tác dụng: “Tôi” trong vai người kể chuyện đã mang đến cho tác phẩm một góc nhìn của người chứng kiến, giúp cho sự trình bày, đánh giá con người, đời sống trong tác phẩm vừa đáng tin cậy vừa phong phú và đa chiều.

3. Tổng kết

a. Nội dung

+ Kể lại quá trình hai năm ròng rã chọn gà, nuôi gà và chăm sóc gà của ông chủ nhà trọ làng V.Đ chuẩn bị cho lễ cúng “lên lão”. Đồng thời phê phán, mỉa mai thói mê tín dị đoan cùng những hủ tục lạc hậu ở làng quê.

b. Nghệ thuật

+ Sử dụng phong phú các chi tiết hiện thực cùng với thái độ đánh giá của người viết.

+ Sử dụng ngôi kể và điểm nhìn chân thực giúp tăng độ tin cậy của câu chuyện.