Giáo án Lịch sử 12 Cánh diều bài 4: Sự ra đời và phát triển của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

1

I

N

D

O

N

E

S

I

A

2

P

H

I

L

I

P

P

I

N

E

S

3

T

H

A

I

L

A

N

D

4

M

A

L

A

Y

S

I

A

5

S

I

N

G

A

P

O

R

E

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu quá trình hình thành tổ chức ASEAN

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV dẫn dắt, định hướng cho HS liên hệ các khái niệm: toàn cầu hóa, quốc tế hóa, khu vực hóa, chủ nghĩa khu vực, tổ chức khu vực,…

Gợi ý: “Chủ nghĩa khu vực” là trào lưu kinh tế, chính trị xuất hiện sau năm 1947, gắn với Chiến tranh lạnh và sự trỗi dậy của các quốc gia trong quá trình khôi phục, phát triển kinh tế (châu Âu) hoặc sau khi giành độc lập, đi lên xây dựng, phát triển đất nước (Á, Phi, Mĩ, La-tinh). Quá trình thúc đẩy hợp tác, liên kết giữa các nước trong khu vực. Tư tưởng thúc đẩy các quốc gia trong cùng khu vực địa lí gắn kết với nhau được gọi “chủ nghĩa khu vực”.

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, khai thác Hình 2, đọc thông tin mục 1a SGK tr.18, 19.

- GV tổ chức nhanh cho HS trò chơi “Đi tìm từ khóa”, tìm những từ khóa thể hiện quá trình hình thành tổ chức ASEAN. 

Gợi ý:  hợp tác khu vực, xu thế khu vực hóa, hạn chế ảnh hưởng của cường quốc bên ngoài, thúc đẩy hợp tác, tương trợ lẫn nhau, Hiệp hội Đông Nam Á (ASA), tổ chức MAPHILINDO, Băng Cốc.,…

- GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, khai thác Hình 3, mục Góc mở rộng SGK tr.19 kết hợp các từ khóa vừa tìm được và trả lời câu hỏi: Trình bày quá trình hình thành tổ chức ASEAN.

Hình 3. Lễ kí văn kiện thành lập ASEAN 

tại Băng Cốc (Thái Lan, 1967)

- GV cung cấp thêm cho HS một số tư liệu về quá trình hình thành tổ chức ASEAN.

Tư liệu 1:

Ngoại trưởng năm nước

tham gia sáng lập ASEAN (1967)

Video: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam thành lập tại Băng Cốc (Thái Lan)

https://www.youtube.com/watch?v=sKgzRs0B-D0

Video: Thái Lan kỉ niệm 56 năm ngày thành lập ASEAN

https://www.youtube.com/watch?v=l6ytHcUuuy0

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin, tư liệu trong mục và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại điện 1 – 2 HS nêu quá trình hình thành tổ chức ASEAN.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: ASEAN ra đời trong bối cảnh thế giới và khu vực Đông Nam Á có những chuyển biến quan trọng. Ngày 8/8/1967, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập. 

- GV mở rộng: Đến năm 1967, với vai trò tích cực của Thái Lan, việc tạo dựng niềm tin mới ở Đông Nam Á, sự thúc ép của các nguy cơ khu vực, quốc tế,… đưa đến việc 5 nước thành viên đầu tiên quyết định thành lập ASEAN. Điều này góp phần giải thích vì sao nguyên tắc cơ bản của ASEAN từ lúc ra đời đến hiện nay vẫn là đồng thuận (mọi quyết định đưa ra phải được 100% số nước ủng hộ). 

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

1. Quá trình hình thành và mục đích thành lập tổ chức ASEAN

a. Quá trình hình thành tổ chức ASEAN

* Về bối cảnh

- Trên thế giới: sự phát triển của xu thế khu vực hóa trên thế giới (những năm 50, 60 của thế kỉ XX).

- Trong khu vực:

+ Muốn hạn chế ảnh hưởng của các cường quốc bên ngoài.

+ Thúc đẩy hợp tác, tương trợ lẫn nhau. 

* Quá trình hình thành

- Năm 1961: Ma-lai-xi-a, Thái Lan, Phi-lip-pin thành lập ASA.

- Năm 1963: Ma-lai-xi-a, Phi-lip-pin, In-đô-xi-a thành lập tổ chức MAPHILINDO.

- Năm 1966: Dự thảo về việc thành lập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á. 

- Năm 1967: 

+ Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập tại Băng Cốc (Thái Lan).

+ 5 nước sáng lập là In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Phi-lip-pin, Xin-ga-po, Thái Lan. 

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu mục đích thành lập

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV dẫn dắt, giải thích: Nguyên nhân thất bại của Hiệp hội Đông Nam Á (ASA) và tổ chức MAPHILINDO là xung đột chính trị giữa hai nước thành viên, tranh chấp lãnh thổ giữa Ma-lai-xi-a và Phi-lip-pin. Vì vậy, mục đích quan trọng nhất khi thành lập ASEAN Là gì?

- GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm 2 người cùng bàn, sử dụng giấy in sẵn và yêu cầu HS hoàn thành nhiệm vụ:

Nhìn vào bảng, em hãy tìm những từ khóa về mục đích thành lập ASEAN. 

Gợi ý: HỢP TÁC, HÒA BÌNH, TỰ DO, THỊNH VƯỢNG, THỐNG NHẤT

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi, khai thác Hình 4, SGK tr.19, kết hợp với các từ khóa vừa tìm được và trả lời câu hỏi: Trình bày mục đích thành lập của ASEAN.

- GV hướng dẫn HS đọc mục Góc mở rộng, Em có biết kết hợp Hình 3 SGK tr.19, 20 để hiểu thêm về mục đích thành lập ASEAN và nỗ lực của ASEAN sau khi thành lập.  

(Các mục đích khác của việc thành lập ASEAN được trình bày trong Tuyên bố Băng Cốc, T8/1967. Các mục đích này chủ yếu hướng tới kinh tế, kĩ thuật, khoa học, văn hóa, giáo dục, nâng cao hợp tác của ASEAN với các đối tác bên ngoài khu vực). 

Hình 5. Lễ kí Tuyên bố về khu vực hòa bình, tự do 

và trung lập (Ma-lai-xi-a, 1971)

(GV gợi ý: sự kiện ASEAN ra Tuyên bố về khu vực hòa bình, tự do và trung lập năm 1971 có liên quan đến việc Mỹ leo thang chiến tranh ở Việt Nam. Từ năm 1970, Mỹ mở rộng chiến tranh sang Cam-pu-chia và Lào. Các nước ASEAN lo ngại nguy cơ chiến tranh lan rộng.

→ ASEAN lựa chọn “hòa bình, tự do, trung lập”.  

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin, tư liệu trong mục và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu mục đích thành lập ASEAN.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: 

ASEAN được thành lập nhằm mục đích chính là:

+ Tăng cường hợp tác kinh tế, văn hóa, xã hội, tạo điều kiện cho các nước thành viên phát triển, hội nhập với khu vực, thế giới.

+ Phấn đấu để Đông Nam Á trở thành khu vực hòa bình, tự do, thịnh vượng; ASEAN trở thành tổ chức bao gồm tất cả các quốc gia Đông Nam Á.

- GV chuyển sang nội dung mới.

b. Mục đích thành lập

- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội, phát triển văn hóa trong khu vực thông qua hợp tác, hướng tới một Đông Nam Á hòa bình, thịnh vượng.

- Thúc đẩy hòa bình, ổn định khu vực thông qua tôn trọng công lí, nguyên tắc luật pháp trong quan hệ giữa các thành viên, tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc. 

- Thúc đẩy hợp tác, tích cực giúp đỡ lẫn nhau về kinh tế, xã hội, văn hóa, khoa học, kĩ thuật, hành chính.