Mô tả được quy trình nuôi, chăm sóc, thu hoạch một số loài thủy sản phổ biến ở Việt Nam.
Đề xuất được biện pháp đảm bảo vệ sinh ao nuôi và bảo vệ môi trường.

2. Năng lực

Năng lực chung:

Giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
Tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng:

Năng lực tìm hiểu công nghệ: Lựa chọn được các nguồn tài liệu phù hợp để tìm hiểu về quy trình nuôi, chăm sóc, thu hoạch một số loài thủy sản phổ biến ở Việt Nam nói chung và ở địa phương nói riêng.

3. Phẩm chất

Chăm chỉ: HS chuẩn bị bài trước khi đến lớp, hăng say tìm tòi kiến thức bên ngoài để mở rộng hiểu biết và thường xuyên xem lại kiến thức bài cũ.
Trung thực: HS thật thà, ngay thẳng trong việc đánh giá và tự đánh giá; HS mạnh dạn nói lên ý tưởng, suy nghĩ của mình.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC

1. Đối với giáo viên

Giáo án, SGK, SGV, SBT Công nghệ Lâm nghiệp – Thủy sản – Cánh diều.
Máy tính, máy chiếu (nếu có).
Hình ảnh, video liên quan đến kĩ thuật nuôi một số loài thủy sản phổ biến như cá rô phi, tôm thẻ chân trắng và nuôi ngao Bến Tre.

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Công nghệ Lâm nghiệp – Thủy sản – Cánh diều.
Tìm hiểu trước thông tin phục vụ cho bài học qua SGK Công nghệ Lâm nghiệp – Thủy sản và internet.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Giúp HS gợi nhớ lại những kiến thức, kinh nghiệm đã có về kĩ thuật nuôi thủy sản, đồng thời kích thích HS mong muốn tìm hiểu bài học mới.

b. Nội dung: HS quan sát hình và thực hiện yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về phương pháp tăng sản lượng thủy sản.

d.Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV nêu câu hỏi gợi nhớ kiến thức: Kể tên một số loài thủy sản có giá trị kinh tế cao ở Việt Nam.

- GV yêu cầu HS quan sát ảnh nuôi nghêu Bến Tre trên bãi triều.

CHỦ ĐỀ 8: CÔNG NGHỆ NUÔI THỦY SẢN

- GV yêu cầu HS vận dụng kiến thức thực tiễn để trả lời câu hỏi: Cần làm gì để tăng sản lượng các loài thủy sản này nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình, thực hiện yêu cầu của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV mời đại diện 2 – 3 HS xung phong trả lời:

+ Một số loài thủy sản có giá trị kinh tế cao ở Việt Nam: tôm hùm, ngao, cá lăng, cá tra, cua biển, tôm,….

+ Giải pháp tăng lượng thủy sản là nuôi thủy sản.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Nuôi thủy sản đang là phương pháp được sử dụng phổ biến hiện nay. Vậy, kĩ thuật nuôi thủy sản phổ biến ở nước ta là gì? Kĩ thuật này được thực hiện như thế nào? Để biết được câu trả lời, chúng ta cùng nghiên cứu bài học ngày hôm nay – Bài 18: Kĩ thuật nuôi một số loài thủy sản phổ biến.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu kĩ thuật nuôi cá rô phi trong lồng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS mô tả được quá trình nuôi, chăm sóc cá rô phi trong lồng.

b. Nội dung: HS làm việc nhóm, khai thác thông tin mục 1 SGK tr.94 - 96, hoàn thành yêu cầu của GV.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về kĩ thuật nuôi cá rô phi trong lồng.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu cả lớp làm việc theo 4 nhóm, hướng dẫn HS nghiên cứu nội dung mục 1 trong SGK và hoàn thành phiếu học tập số 1:

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

KĨ THUẬT NUÔI CÁ RÔ PHI TRONG LỒNG

Nhóm:…………………………………………………….

Các bước tiến hành	Nội dung tiến hành
Chuẩn bị lồng nuôi
Lựa chọn và thả giống
Quản lí, chăm sóc
Thu hoạch

- GV yêu cầu các nhóm đọc thông tin trong mục 1.1 để trả lời câu hỏi tr.94: Hãy nêu những yêu cầu của lồng nuôi rô phi.

- GV cung cấp thêm kiến thức cho HS thông qua trả lời câu hỏi Luyện tập tr.94: Vì sao không nên đặt lồng nuôi cá ở nơi có nước chảy mạnh?

- GV tiếp tục yêu cầu các nhóm dựa vào thông tin mục 1.2 và 1.3, cho biết:

(1) Nên lựa chọn cá rô phi giống có những đặc điểm gì? Nêu cách thả giống.

(2) Nêu cách quản lí và chăm sóc cá rô phi nuôi lồng.

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi phần Luyện tập tr.95:

(1) Giả sử em có 10 lồng nuôi cá với kích thước mỗi lồng là 3 m x 3 m x 3 m, phần lồng nổi trên mặt nước là 0,5 m. Nếu thả cá rô phi đơn tính với mật độ 50 con/m³ thì cần bao nhiêu con giống?

(2) Hãy tính tổng lượng thức ăn trong ngày cho 10 lồng cá khi biết mỗi lồng có 1 800 con, mỗi con nặng 200g, lượng thức ăn cho ăn bằng 5% khối lượng cơ thể.

- GV yêu cầu các nhóm dựa vào thông tin mục 1.4 và thực hiện bài tập tr.96: Thời điểm nào thì có thể thu hoạch được cá? Cách thu hoạch như thế nào?

Bước 2: HS tiếp nhận nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghiên cứu mục 1, thảo luận theo nhóm để trả lời câu hỏi của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời:

* Trả lời câu hỏi của GV tr.94:

Lồng nuôi có thể có hình dạng và kích cỡ khác nhau nhưng thường có 3 thành phần chính là khung lồng, lưới lồng và neo. Phao lồng thường được làm từ các thùng phuy nhựa có thể tích 200 L. Lưới lồng dệt bằng sợi PE không co rút. Toàn bộ hệ thống lồng được neo chắc chắn vào bờ, núi đá hoặc các khối bê tông. Lồng được đặt ở nơi thông thoáng, có dòng chảy nhẹ, đáy lồng cách nền đáy sông tối thiểu 0,5 m. Các yếu tố môi trường nước phải phù hợp với yêu cầu của cá.

* Trả lời câu hỏi Luyện tập tr.94:

Không nên đặt lồng nuôi cá ở nơi có nước chảy mạnh vì:

+ Tiêu hao nhiều năng lượng để duy trì vị trí, ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng và phát triển.

+ Dễ bị stress do môi trường sống không ổn định, dẫn đến giảm sức đề kháng, dễ mắc bệnh.

+ Cuốn trôi thức ăn, khiến cá thiếu hụt dinh dưỡng.

+ Lồng bị rách, sập, dẫn đến thất thoát cá.

+ Lồng bị va đập mạnh vào nhau hoặc vào các vật cản khác do dòng nước chảy xiết, gây hư hại lồng.

+ Cuốn theo thức ăn thừa và chất thải của cá, gây ô nhiễm môi trường nước.

* Trả lời câu hỏi của GV tr.95: (DKSP).

* Trả lời câu hỏi Luyện tập tr.95:

(1) Tổng dung tích của 10 lồng nuôi là 10 x 3 m x 3 m x 2,5 m) = 225 m³. Từ đó tính được số cá giống cần thả là: 225 x 50 = 11 250 con.

(2) Tổng khối lượng cá trong 10 lồng là: 10 x 1 800 x 0,2 = 3 600 kg. Từ đó tính được lượng thức ăn cần cho một ngày là 3 600 x 5% = 180 kg.

* Trả lời câu hỏi của GV tr.96: (DKSP).

- Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung đáp án (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, kết luận về kĩ thuật nuôi cá rô phi trong lồng.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

1. Kĩ thuật nuôi cá rô phi trong lồng

Phiếu học tập đính kèm phía dưới Hoạt động 1.

ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

KĨ THUẬT NUÔI CÁ RÔ PHI TRONG LỒNG

Nhóm:…………………………………………………………………………………….

Các bước tiến hành

Nội dung tiến hành

Chuẩn bị lồng nuôi

a) Kích thước lồng nuôi và nguyên vật liệu làm lồng

- Có thể thiết kế theo:

+ Khung hình vuông (kích thước 3 m × 3 m × 3 m).

+ Khung chữ nhật (kích thước 6 m × 3 m × 3 m).

+ Khung hình tròn (đường kính từ 8 đến 16 m).

- Cấu tạo gồm 3 thành phần chính: khung lồng, lưới lồng và neo.

+ Khung lồng có thể được làm bằng gỗ, ống sắt mạ kẽm hoặc bằng ống nhựa HDPE.
+ Phao lồng thường được làm từ các thùng phuy nhựa có thể tích 200 L. Một lồng có thể có 8 đến 10 phao tuỷ khối lượng của khung lồng.

+ Lưới lồng dệt bằng sợi PE không co rút. Cỡ mắt lưới phụ thuộc vào kích cỡ cá lúc thả. Ngoài lớp lưới giữ cá, lồng nuôi còn có thêm một lớp lưới lửng sâu khoảng 50 cm và cao hơn mặt nước khoảng 30 cm.

- Toàn bộ hệ thống lồng được neo chắc chắn vào bờ, núi đá hoặc các khối bê tông chìm dưới nước.

b) Vị trí đặt lồng

- Lồng nuôi được đặt trong vùng đã được quy hoạch.

- Lồng được bố trí trên sông thành từng cụm (Hình 18.1), mỗi cụm từ 10 đến 15 lồng (không quá 20 lồng), khoảng cách giữa các cụm cách nhau từ 200 đến 300 m, bố trí theo hình chữ Z.

- Lồng được đặt ở nơi thông thoáng, có dòng chảy nhẹ (từ 0,2 đến 0,3 m/s), độ sâu từ 4 m trở lên và đáy lồng cách nền đáy sông tối thiểu 0,5 m.

- Môi trường nuôi phải đảm bảo các yếu tố sau:

+ pH từ 6,5 đến 8,5;

+ oxygen hoà tan ≥4 mg/L;

+ ammoni tổng số <1 mg/L;

+ nhiệt độ nước từ 20 đến 33 C.

Lựa chọn và thả giống

- Lựa chọn cá:

+ Cá giống phải khoẻ mạnh, không dị hình, không xây sát, kích cỡ đồng đều, hoạt động nhanh nhẹn.

+ Kích thước từ 8 đến 12 cm (từ 15 đến 20 g/con).

- Thả cá:

+ Mật độ từ 40 đến 50 con/m3.

+ Tiến hành thả cá vào thời điểm mát trong ngày.

+ Thời gian thả giống tốt nhất là vào tháng 4 đến tháng 6.

Quản lí, chăm sóc

- Cho cá ăn bằng thức ăn công nghiệp dạng viên nổi. Số lượng và chất lượng thức ăn phải được điều chỉnh theo kích cỡ cá (Bảng 18.1). Thức ăn được chia đều làm 2 lần ăn trong một ngày: buổi sáng (8 giờ) và chiều (16 giờ).

Kích cỡ cá (g/con)	Cỡ viên thức ăn (mm)	Hàm lượng protein (%)	Lượng thức ăn/ngay (% khối lượng cơ thể
20 - 50	1,5 - 2,0	30	7
50 - 200	4	28	5
200 - 300	5	25	3
≥ 400	6	20 - 22	1,5 - 2,0

Bảng 18.1. Thức ăn viên nổi cho cá rô phi

- Định kì kiểm tra tăng trưởng của cả để điều chỉnh lượng thức ăn cho cá hằng ngày. Trong quá trình nuôi có thể bổ sung các chế phẩm sinh học vào thức ăn để tăng sức đề kháng hoặc hỗ trợ tiêu hoá cho cá.

- Định kì vệ sinh lưới lồng dễ duy trì sự thông thoảng. Tại mỗi lồng có thể treo túi với bên trong.

- Thường xuyên theo dõi chất lượng nước, tỉnh trạng lưới lồng, dây neo và các hiện tượng bất thường để có biện pháp xử lí kịp thời.

- Khi có hiện tượng cá chết, cần phải xác định nguyên nhân và có biện pháp xử lí thích hợp để hạn chế tối đa lây nhiễm.

- Toàn bộ hoạt động của hệ thống nuôi phải có sổ theo dõi, ghi chép hằng ngày.

Thu hoạch

- Sau 4 đến 5 tháng nuôi, cá đạt kích cỡ thương phẩm (từ 500 đến 700 g/con).

- Sau khi thu hoạch xong, người nuôi phải thực hiện các biện pháp vệ sinh lồng nuôi theo quy định.

Hoạt động 2: Tìm hiểu kĩ thuật nuôi tôm thẻ chân trắng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS mô tả được quy trình nuôi, chăm sóc tôm thẻ chân trắng.

b. Nội dung: HS nghiên cứu mục 2 trong SGK tr.96 - 99, hoàn thành phiếu bài tập.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về kĩ thuật nuôi tôm thẻ chân trắng.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu cả lớp làm việc theo 4 nhóm, hướng dẫn HS nghiên cứu nội dung mục 2 trong SGK và hoàn thành phiếu học tập số 2:

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

KĨ THUẬT NUÔI TÔM THẺ CHÂN TRẮNG

Nhóm:…………………………………………………….

Các bước tiến hành	Nội dung tiến hành
Chuẩn bị
Lựa chọn và thả giống
Quản lí, chăm sóc
Thu hoạch

- GV yêu cầu các nhóm đọc thông tin trong mục 2 để trả lời câu hỏi tr.96:

(1) Quy trình nuôi tôm thẻ chân trắng gồm những công đoạn nào?

(2) Hãy nêu tên và yêu cầu về kĩ thuật của các hạng mục ao trong trại nuôi tôm thẻ chân trắng.

- GV tổ chức cho HS đọc thông tin mục Em có biết tr. 96, 97 để có thêm kiến thức về kĩ thuật nuôi tôm thẻ chân trắng.

- GV yêu cầu các nhóm:

(3) Dựa vào mục 2.2 để trả lời câu hỏi tr.97: Nên lựa chọn tôm giống như thế nào? Nêu cách thả tôm giống.

(4) Dựa vào mục 2.3 để trả lời câu hỏi tr.98: Quản lí, chăm sóc tôm thẻ chân trắng như thế nào trong các giai đoạn nuôi?

(5) Dựa vào mục 2.4 để trả lời câu hỏi tr.99: Nêu cách thu hoạch tôm thẻ chân trắng.

- GV hướng dẫn HS thực hiện yêu cầu mục Vận dụng:

(6) Khi gặp các trường hợp dưới đây, người nuôi tôm cần phải làm gì?

1. Độ pH của nước nuôi quá cao.

2. Lượng oxygen trong nước quá thấp.

3. Lượng NH3 trong nước quá cao.

(7) Tìm hiểu một mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng. Cho biết quy trình nuôi, mức độ thâm canh và hiệu quả của mô hình đó.

Bước 2: HS tiếp nhận nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghiên cứu mục 2, thảo luận theo nhóm để trả lời câu hỏi của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời:

* Trả lời câu hỏi của GV tr.96:

(1) Các bước trong quy trình nuôi tôm thẻ chân trắng:

Bước 1: Chuẩn bị hệ thống nuôi + Vệ sinh ao và cấp nước nuôi.

Bước 2: Lựa chọn và thả giống.

Bước 3: Quản lí, chăm sóc (thức ăn, chất lượng nước, sức khoẻ tôm,…).

Bước 4: Thu hoạch (thu tỉa và thu toàn bộ).

(2) (DKSP).

(3) (DKSP).

(4) Sau khi cho tôm ăn một giờ, quan sát ruột tôm và lượng thức ăn còn trong sàng cho ăn để điều chỉnh ở bữa tiếp theo,…Thường xuyên theo dõi chất lượng nước để có biện pháp xử lí kịp thời. Trong trường hợp phải sử dụng thuốc, hoá chất, người nuôi cần phải tham vấn hướng dẫn của các kĩ sư chuyên ngành. Mọi hoạt động liên quan đến ao nuôi phải được ghi chép và có hồ sơ theo dõi.

(5) (DKSP).

* Trả lời câu hỏi Vận dụng:

(6) Người nuôi cần thực hiện một số biện pháp cụ thể trong các trường hợp sau:

1. pH quá cao có thể do:

+ Mật độ tảo trong ao quá cao, khi trời nắng nóng tảo sẽ quang hợp mạnh và làm giảm lượng CO₂ khiến pH tăng.

+ Hệ đệm trong ao không đảm bảo do thiếu cân bằng khoáng. Tuỳ theo các nguyên nhân khác nhau có thể đưa ra các biện pháp điều chỉnh như thay nước, dùng hoá chất diệt tảo, sử dụng các loại có khả năng tạo môi trường đệm tốt hơn.

…………………

2. Kĩ thuật nuôi tôm thẻ chân trắng

Phiếu học tập đính kèm phía dưới Hoạt động 2.

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II