Năng lực tự chủ và tự học: Tự nhận ra và điều chỉnh được những sai sót và hạn chế của bản thân trong quá trình nghiên cứu khoa học; rút kinh nghiệm để vận dụng phương pháp học bằng nghiên cứu khoa học vào những tình huống khác.
Năng lực giao tiếp và hợp tác: Chủ động đề xuất mục đích hợp tác nhằm tiến hành các phương án chứng minh các giả thuyết đã đề ra.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Nêu được nhiều ý tưởng mới trong quá trình học tập như các giả thuyết và phương án chứng minh các giả thuyết.

Năng lực sinh học:

Năng lực nhận thức sinh học: Nhận ra và chỉnh sửa được những điểm sai khi đưa ra các giả thuyết nghiên cứu, khi thao tác làm thí nghiệm.
Năng lực tìm hiểu thế giới sống:
- Đề xuất được vấn đề được nhắc đến trong các hiện tượng thực tiễn được đưa ra; đặt được các câu hỏi liên quan đến các hiện tượng đó.
- Đề xuất được các giả thuyết liên quan đến hiện tượng trong thực tiễn được đưa ra và phát biểu được các giả thuyết nghiên cứu đó.
- Lựa chọn phương án phù hợp và triển khai thực hiện bố trí các nghiệm thức để chứng minh các giả thuyết đã đề ra.
- Thu thập dữ liệu từ kết quả quan sát các nghiệm thức khác nhau; so sánh được kết quả với giả thuyết, giải thích và rút ra kết luận về vấn đề nghiên cứu.
- Viết được báo cáo nghiên cứu.

3. Phẩm chất

Trung thực: Tiến hành thí nghiệm đúng quy trình, báo cáo đúng số liệu và kết quả nghiên cứu.
Chăm chỉ: Đánh giá được điểm mạnh, điểm yếu của bản thân, thuận lợi và khó khăn khi tham gia nghiên cứu khoa học.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

SGK, SGV, kế hoạch bài dạy môn Sinh học 12 - Chân trời sáng tạo.
Máy tính, máy chiếu.
Dụng cụ trồng và chăm sóc cây.
Phòng thực hành để trồng cây thí nghiệm.
Phân NPK.

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Sinh học 12 - Chân trời sáng tạo.
Chuẩn bị dụng cụ, mẫu vật theo yêu cầu của GV và hướng dẫn của SGK: chậu trồng cây, đất trồng, kéo cắt cành, găng tay, dụng cụ xới đất, bình tưới nước, dây khoai lang, (hoặc lá thuốc bỏng,...), củ khoai tây, chậu cây hoa phù dung.
Nghiên cứu trước nội dung bài 11, SGK Sinh học 12; nghiên cứu quy trình thực hành và ứng dụng qua mạng internet.
Sưu tầm một số hiện tượng thực tế về thường biến ngoài SGK.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS giải thích được vì sao người dân muốn tăng năng suất vật nuôi và cây trồng thì cần có kĩ thuật chăm sóc phù hợp nhất.

b. Nội dung: GV dẫn dắt, đặt vấn đề; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn đề.

c. Sản phẩm học tập:

- Câu trả lời của HS.

- Tâm thế hứng khởi, sẵn sàng, mong muốn trình bày quan điểm của bản thân để giải thích hiện tượng cá nhân hoặc nhóm làm và quan sát được.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Tại sao cần trồng cây và bón phân đúng kĩ thuật? Cây trồng trong nhau sau một thời gian và sau khi đưa cây ra ngoài ánh sáng thì cây có thay đổi như thế nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát, vận dụng kiến thức, kĩ năng để nhận xét và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, định hướng HS.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS xung phong trả lời câu hỏi.

- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV ghi nhận các câu trả lời của HS, không chốt đáp án.

- GV dẫn dắt gợi mở cho HS: Để kiểm chứng các dự đoán trên, chúng ta sẽ cùng nhau thực hiện - Bài 11. Thực hành: Thí nghiệm về thường biến ở cây trồng.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đặt câu hỏi nghiên cứu

a. Mục tiêu: Đề xuất được vấn đề được nhắc đến trong các hiện tượng thực tiễn được đưa ra; đặt được các câu hỏi liên quan đến các hiện tượng đó.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, giao nhiệm vụ; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để xác định được vấn đề được đưa ra liên quan đến bài thực hành thí nghiệm về thường biến ở cây trồng.

c. Sản phẩm học tập: Một số vấn đề và câu hỏi giả định liên quan đến đến bài thực hành thí nghiệm về thường biến ở cây trồng.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm, hai nhóm nghiên cứu một hiện tượng.

Nhóm 1 và 2: nghiên cứu hiện tượng 1.

Nhóm 3 và 4: nghiên cứu hiện tượng 2.

- GV yêu cầu HS đọc các tình huống và quan sát các hình ảnh được đưa ra trong SGK, xác định vấn đề được nêu ra trong mỗi trường hợp và đặt câu hỏi giải định cho tình huống quan sát được bằng cách hoàn thành Phiếu học tập số 1 theo kĩ thuật think - pair - share.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Biên bản thảo luận

đặt câu hỏi nêu vấn đề

Nhóm thực hiện: ……………………..

Tình huống	Nội dung thảo luận
Tình huống	Nội dung vấn đề	Câu hỏi giả định
1	…	1. 2.
2	…	…

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghiên cứu nội dung và thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu của GV.

- GV gợi ý, định hướng HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Mỗi nhóm trình bày nội dung Phiếu học tập số 1.

- Các nhóm còn lại lắng nghe nhận xét và góp ý.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét sản phẩm của các nhóm

- GV hướng dẫn HS đề xuất giả thuyết và phương án chứng minh giả thuyết.

II. CÁCH TIẾN HÀNH

1. Đặt câu hỏi nghiên cứu

Gợi ý các vấn đề và câu hỏi giả định

STT

Nội dung

vấn đề

Câu hỏi

giả định

Khoai tây có hiện tượng mọc vống khi ở trong tối và khử vống khi ở ngoài sáng.

Có phải ánh sáng đã ảnh hưởng đến sự phát triển của khoai tây?

Các giống cây trồng thuần chủng, có kiểu gene giống nhau sẽ cho năng suất khác nhau nếu điều kiện chăm sóc khác nhau.

Có phải điều kiện môi trường đã ảnh hưởng đến sự biểu hiện thành kiểu hình của gene?

Hoạt động 2: Đề xuất giả thuyết và phương án chứng minh giả thuyết

a. Mục tiêu: Đề xuất được các giả thuyết liên quan đến hiện tượng trong thực tiễn được đưa ra và phát biểu được các giả thuyết nghiên cứu đó.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, giao nhiệm vụ; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để thực hiện nhiệm vụ.

c. Sản phẩm học tập: Giả thuyết xảy ra trong quá trình thực hành và một số phương án kiểm chứng giả thuyết.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn, yêu cầu HS đặt ra các giả thuyết có thể xảy ra trong quá trình thực hành vào vị trí của mình trên bảng nhóm. Sau đó cả nhóm thảo luận các phương án chứng minh giả thuyết khác nhau và thống nhất ý kiến để lựa chọn phương án khả thi nhất.

- Các nhóm trình bày ý kiến vào phần ô chung của cả nhóm để hoàn thành Phiếu học tập số 2:

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

Biên bản thảo luận đề xuất giả thuyết và phương án chứng minh giả thuyết

Nhóm thực hiện: ……………………

Tình huống	Nội dung thảo luận
	Nội dung vấn đề	Câu hỏi giả định
1	…	1. 2.
	Phương án được lựa chọn: …
2	…	1. 2.
	Phương án được lựa chọn: …

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghiên cứu nội dung và thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu của GV.

- GV gợi ý, định hướng HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Mỗi nhóm trình bày nội dung Phiếu học tập số 2.

- Các nhóm còn lại lắng nghe nhận xét và góp ý.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét sản phẩm của các nhóm

- GV hướng dẫn HS đề xuất giả thuyết và phương án chứng minh giả thuyết.

II. CÁCH TIẾN HÀNH

2. Đề xuất giả thuyết và phương án chứng minh giả thuyết

Gợi ý các vấn đề và câu hỏi giả định

STT

Nội dung

giả thuyết

Phương án kiểm chứng giả thuyết

Hiện tượng mọc vống giúp cây khoai tây thích nghi với môi trường thiếu ánh sáng: lá không mở rộng để tránh tổn thương khi thân mọc xuyên qua mặt đất và tránh mất nước, không tổng hợp chlorophyll để tránh tiêu hao năng lượng, cây tập trung chất dinh dưỡng cho việc kéo dài thân vươn lên khỏi mặt đất trước khi sử dụng hết chất dinh dưỡng dự trữ trong củ.

- Cho khoai tây đã nảy mầm sinh trưởng trong điều kiện có và không có ánh sáng.

- Chuyển cây khoai tây có hiện tượng mọc vống từ trong tối ra ngoài sáng.

Sự biểu hiện thành kiểu hình (năng suất) của cây trồng (giống) sẽ phụ thuộc vào điều kiện môi trường (kĩ thuật chăm sóc). Cùng một giống cây nhưng khi được chăm sóc ở các điều kiện khác nhau sẽ cho năng suất khác nhau.

Trồng cây trong các điều kiện (ánh sáng, nước, chất dinh dưỡng,...) khác nhau.

Hoạt động 3: Thiết kế nghiên cứu kiểm chứng giả thuyết

a. Mục tiêu: Lựa chọn phương án phù hợp và triển khai thực hiện bố trí các nghiệm thức để chứng minh các giả thuyết đã đề ra.

b. Nội dung: Các nhóm HS tiến hành nghiên cứu, so sánh kết quả để chứng minh cho nội dung giả thuyết đã đề ra.

c. Sản phẩm học tập: Kết quả chứng minh giả thuyết cho nội dung đã đề ra.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV sử dụng phương pháp dạy học thực hành để hướng dẫn HS thực hiện các bước như SGK.

- Ở mỗi bước, GV có thể giải thích cho HS tại sao chúng ta cần phải làm những bước đó (đặc biệt là bước trồng cây) thông qua các câu hỏi.

- GV hướng dẫn cho HS bố trí nghiệm thức, từ đó đối chiếu kết quả giữa các nghiệm thức để thu thập dữ liệu như sau: Đặt một chậu ở nơi có ánh sáng (mẫu đối chứng) và một chậu ở nơi không có ánh sáng (mẫu thí nghiệm). Sau đó, đem chậu từ nơi không có ánh sáng đặt ra ngoài sáng. Đối chiếu kết quả ở các chậu cây. Thí nghiệm được lặp lại ba lần hoặc cho ba HS cùng thực hiện.

- Trong quá trình thực hành, GV có thể yêu cầu HS quay phim lại các thao tác thực hiện thí nghiệm và kết quả thí nghiệm.

(1) Thí nghiệm chứng minh hiện tượng thường biến ở khoai tây

- GV đặt câu hỏi cho HS:

+ Tại sao cần đặt củ khoai tây vào trong cát ẩm và lấp cát cho kín củ?

+ Việc phủ kín mầm bằng một lớp đất dày có tác dụng gì?

+ Việc đặt cho mầm khoai tây hướng lên trên có tác dụng gì?

- GV hướng dẫn HS bố trí nghiệm thức và ghi kết quả vào Phiếu học tập số 3 (Đính kèm dưới hoạt động).

(2) Thí nghiệm chứng minh hiện tượng thường biến ở khoai lang

………………..

II. CÁCH TIẾN HÀNH

3. Thiết kế nghiên cứu kiểm chứng giả thuyết

a. Thí nghiệm chứng minh hiện tượng thường biến ở khoai tây