Giáo án dạy thêm Toán 9 Chân trời bài 1: Bảng tần số và biểu đồ tần số

Số cuộc gọi

2

3

4

5

6

Tần số

3

10

6

7

4

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV đặt câu hỏi và cùng HS nhắc lại kiến thức phần lý thuyết cần ghi nhớ trong bài “ Bảng tần số và biểu đồ tần số” trước khi thực hiện các phiếu bài tập.

1. Nhắc lại khái niệm mẫu dữ liệu, mẫu số liệu, cỡ mẫu.

2. Nhắc lại khái niệm bảng tần số, cách lập bảng tần số.

3. Nhắc lại khái niệm biểu đồ tần số, các dạng biểu đồ tần số.

Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, ghi nhớ lại kiến thức, trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

Đại diện một số HS đứng tại chỗ trình bày kết quả.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập 

GV đưa ra nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

1. Tần số và bảng tần số

• Định nghĩa:

• Mẫu dữ liệu là tập hợp các dữ liệu thu thập được theo tiêu chí cho trước. Số lần xuất hiện của một giá trị trong mẫu dữ liệu gọi là tần số của giá trị đó.

• Bảng tần số biểu diễn tần số của mỗi giá trị trong mẫu dữ liệu. Bảng gồm hai dòng, dòng trên ghi các giá trị khác nhau của mẫu dữ liệu, dòng dưới ghi các tần số tương ứng với mỗi giá trị đó.

• Khi dữ liệu là các số thì mẫu dữ liệu còn được gọi là mẫu số liệu.

• Số các dữ liệu trong mẫu được gọi là cỡ mẫu, thường được kí hiệu là N. Cỡ mẫu N cũng bằng tổng các tần số của từng giá trị khác nhau. 

• Có thể chuyển bảng tần số dạng “ngang” như trên thành bảng tần số “dọc” như sau:

•  Nhận xét:

Bảng tần số giúp chúng ta nhanh chóng quan sát các đặc điểm của mẫu dữ liệu như số lần xuất hiện của mỗi giá trị, giá trị xuất hiện nhiều lần nhất, giá trị xuất hiện ít lần nhất, ... Bảng tần số cũng rất tiện lợi cho việc tính toán với mẫu dữ liệu. 

Ví dụ: Đầu năm học, số cân nặng (tính tròn đến kg) của 30 học sinh nam lớp 9A được ghi lại như sau:

Lập bảng tần số của mẫu số liệu thống kê trên.

Giải:

2. Biểu đồ tần số 

• Định nghĩa:

• Biểu đồ biểu diễn tần số của các giá trị trong mẫu dữ liệu gọi là biểu đồ tần số. Biểu đồ tần số thường có dạng cột hoặc dạng đoạn thẳng

• Trong biểu đồ tần số dạng cột, mỗi cột tương ứng với một giá trị, chiều cao của cột tương ứng tần số của giá trị

• Trong biểu đồ tần số dạng đoạn thẳng, đường gấp khúc đi từ trái qua phải nối các điểm có hoành độ là giá trị số liệu và tung độ là tần số của giá trị đó

• Có thể kết hợp biểu đồ cột và biểu đồ đoạn thẳng trên cùng một biểu đồ 

Ví dụ: Bảng tần số thống kê số cân nặng của 30 học sinh nam lớp 9A được ghi lại như sau:

Vẽ biểu đồ tần số dạng cột cho bảng tần số trên.

Giải:

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1

Bài 1. Số bàn thắng trong mỗi trận bóng đá ở vòng đấu bảng vòng chung kết một giải bóng đá được ghi trong bảng:

a) Lập bảng tần số của mẫu số liệu thống kê trên.

b) Vẽ bảng tần số dạng cột và dạng đoạn thẳng cho bảng tần số thu được ở câu a).

Bài 2. Thống kê về các loại lồng đèn mà các bạn học sinh lớp 7A đã làm để trao tặng cho trẻ em khuyết tật nhân dịp Tết trung thu được cho trong bảng dữ liệu sau:

Vẽ biểu đồ tần số dạng cột biểu diễn bảng tần số trên. Hãy cho biết loại lồng đèn nào các bạn làm được nhiều nhất.

Bài 3. Năm 2008 là năm có số trận bão kỉ lục trong thập niên đầu tiên của thế kỉ XXI đổ bộ vào Việt Nam, với cấp độ bão được ghi trong bảng sau:

a) Lập bảng tần số theo cấp độ bão của mẫu số liệu thống kê trên.

b) Vẽ biểu đồ tần số dạng đoạn thẳng và biểu đồ cột của mẫu số liệu thống kê đó.

Bài 4. Một nhóm học sinh tham gia chơi nhảy dây, số lần nhảy dây trong một phút của số học sinh đó được biểu diễn ở biểu đồ cột như hình dưới đây.

a) Số lần nhảy dây trong một phút của học sinh nhận những giá trị nào? Tìm tần số của mỗi giá trị đó.

b) Có bao nhiêu học sinh tham gia nhảy dây?