Giáo án gộp Ngữ văn 8 cánh diều kì II

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về yêu cầu, những lưu ý và các bước chuẩn bị bài nói - nghe

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc SGK và trả lời, nhắc lại các kiến thức đã được học ở bài 1: Truyện ngắn về các vấn đề sau:

+ Trình bày những yêu cầu về việc nghe và tóm tắt nội dung người khác thuyết trình về một tập thơ, bài thơ

+ Để tiến hành nghe và tóm tắt nội dung người khác thuyết trình về một tập thơ, bài thơ, ta cần lưu ý những nội dung gì?

- GV dành khoảng 5 phút cho HS tự soát lại nội dung bài nói đã chuẩn bị ở nhà (dựa trên hướng dẫn của SHS và những nhiệm vụ được GV giao thực hiện trước đó). 

- GV hướng dẫn:

a) Lựa chọn đề bài (ví dụ với đề bài 1: Nghe và tóm tắt nội dung bài thuyết trình về bối cảnh lịch sử, giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Vịnh khoa thi Hương của tác giả Trần Tế Xương)

- Đọc lại bài thơ, tìm hiểu cuộc đời, sự nghiệp của Trần Tế Xương, bối cảnh lịch sử, xã hội, văn hoá của Việt Nam khi nhà thơ viết tác phẩm này. Đọc thêm các bài viết xung quanh tác giả và bài thơ cũng như bộ phận thơ trào phúng của Trần Tế Xương

b) Tìm ý và lập dàn ý

- Tìm ý cho bài trình bày bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi:

+ Bài thơ được viết trong bối cảnh xã hội như thế nào? Em có nhận xét gì về bối cảnh đó?

+ Trần Tế Xương đã chọn những hình ảnh nào của khoa thi Hương năm Đinh Dậu? Hình ảnh đó có gì đặc biệt?

+ Việc lựa chọn ngôn từ để khắc hoạ các hình ảnh trên có gì đặc biệt? Có thể thay thế các từ ngữ trên bằng từ ngữ khác không?

+ Tác giả đã sử dụng phép đối như thế nào để nghệ thuật trào phúng được phát huy triệt để?

+ …

- GV yêu cầu HS lập dàn ý, tổ chức hệ thống các ý theo ba phần: 

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe câu hỏi, thảo luận nhóm và hoàn thành yêu cầu.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe và nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức và ghi lên bảng.

1. Yêu cầu

- Tiếp tục rèn luyện kĩ năng nghe và tóm tắt nội dung người khác thuyết trình đã được học ở bài 3, bài 5

- Yêu cầu cụ thể: nghe và tóm tắt nội dung người khác thuyết trình về một tập thơ, bài thơ

2. Lưu ý

- Xác định rõ vấn đề mà người nói sẽ trình bày, thời gian và đối tượng nghe

- Tìm đọc trước bài thơ, tập thơ sẽ được nói đến, tìm hiểu về các bài viết, các bàn luận và dư luận xã hội xung quanh tác giả và tác phẩm của bài thơ, tập thơ đó

- Chuẩn bị các phương tiện để tiến hành việc tóm tắt nội dung buổi thuyết trình  

- Biết tóm tắt bài thuyết trình theo một trình tự ba phần: mở đầu, phát triển và kết thúc; ghi chép những chỗ cần lưu ý thêm, những ý kiến khác biệt, những vấn đề còn chưa hiểu để đề nghị người nói giải thích, trình bày thêm hoặc tham gia ý kiến khi thảo luận

3. Chuẩn bị nói và nghe

a) Lựa chọn đề bài

b) Tìm ý và lập dàn ý

* Tìm ý

* Lập dàn ý

- Mở bài: Giới thiệu khái quát về bài Vịnh khoa thi Hương, tác giả và bối cảnh lịch sử và giá trị của bài thơ

- Thân bài

+ Trình bày chủ đề của bài thơ

+ Trình bày hoàn cảnh ra đời của bài thơ

+ Phân tích nghệ thuật lựa chọn và xây dựng hình ảnh. Lí giải vì sao nhà thơ lại sử dụng các hình ảnh ấy và phân tích để thấy được nghệ thuật trào phúng

+ Chỉ ra và phân tích tác dụng của các phép đối được tác giả sử dụng để tạo nên những hình ảnh, ngôn từ trào phúng đặc sắc và gây ấn tượng mạnh mẽ

+ Nêu lên những suy nghĩ và cảm xúc của bản thân về hoàn cảnh ra đời, nội dung và nghệ thuật của bài thơ

- Kết bài: Khái quát, tổng hợp lại vấn đề đã được trình bày: Bối cảnh lịch sử, nội dung và một số hình thức nghệ thuật của bài thơ Vịnh khoa thi Hương đã cho thấy tài năng trào phúng bậc thầy của Trần Tế Xương

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 2: Nghe và tóm tắt

Bước 1:  GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV lưu ý HS một số vấn đề: Hoạt động nói và nghe cần đảm bảo được các yêu cầu sau:

* Người nói

-  Nội dung trình bày:

+ Vấn đề trình bày được nêu rõ ràng, cụ thể.

+ Nội dung  phong phú, có trọng tâm, trình bày lô gích; lí lẽ và bằng chứng làm nổi bật được vấn đề.

+ Nội dung giải đáp thắc mắc cụ thể, ngắn gọn, thoả đáng

- Hình thức trình bày:

+ Bài trình bày có bố cục rõ ràng.

+ Sử dụng công cụ, thiết bị hỗ trợ phù hợp.

+ Có sự sáng tạo trong trình bày.

- Tác phong, thái độ trình bày:

+ Phong thái tự tin, tôn trọng người nghe, sử dụng ngôn ngữ cơ thể sinh động, phù hợp.

+ Nói trôi chảy, mạch lạc, không bị ngắt quãng, hoặc không có những từ ngữ chêm xen (à, ờ, thì, mà, là,…).

+ Tốc độ nói vừa phải, có nhấn giọng ở những nội dung quan trọng.

+ Giải đáp thắc mắc cụ thể, ngắn gọn, thỏa đáng.

+ Bảo đảm yêu cầu về thời gian trình bày.

* Người nghe

- Lắng nghe, xác định và ghi lại các thông tin chính của bài trình bày; những nội dung cần hỏi lại.

- Thể hiện thái độ chú ý lắng nghe; sử dụng các yếu tố cử chỉ, nét mặt, ánh mắt để khích lệ người nói.

- Hỏi lại những điểm chưa rõ (nếu cần); có thể trao đổi thêm quan điểm cá nhân về nội dung của bài trình bày.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS luyện tập bài nghe 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- HS trình bày kết quả trước lớp, GV yêu cầu cả lớp nghe và nhận xét, góp ý, bổ sung và hoàn thiện bảng kiểm theo phiếu dưới đây

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức 

4. Nghe và tóm tắt

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 3: Trao đổi thảo luận

Bước 1:  GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV phát cho HS phiếu đánh giá và yêu cầu HS đọc kĩ, trao đổi và tự đánh giá bản thân

- Sau khi hoàn thành, GV thu lại những phiếu làm cơ sở đánh giá hoạt động nói và nghe cho HS.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe yêu cầu, thực hiện nhận xét bài nói và đánh giá theo các tiêu chí như trong bảng.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày nhận xét và thảo luận về những ý kiến đóng góp

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức è Ghi lên bảng

5. Trao đổi thảo luận

Người nói

-  Lắng nghe nhận xét của thầy cô, bạn bè,… về bài trình bày.

- Rút kinh nghiệm về việc lựa chọn vấn đề trình bày, quá trình chuẩn bị, nội dung, cách thức và thái độ trình bày,…

- Tự đánh giá:

+ Trong bài trình bày của mình, em hài lòng về những điểm nào (nội dung, hình thức, thái độ)?

+ Điều em muốn thay đổi trong bài trình bày đó là gì?

Người nghe

- Kiểm tra việc nghe và ghi chép các nội dung thông tin (Đã chính xác chưa, thu hoạch được những gì?,…)

- Nêu nhận xét về nội dung, hình thức bài trình bày.

- Đánh giá:

+ Em thấy bài trình bày của bạn có thuyết phục không? Vì sao?

+ Điều em rút ra từ bài trình bày của bạn là gì?