HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về tác giả

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập cho HS

GV mời HS dựa vào nội dung chuẩn bị ở nhà:

+ Trình bày hiểu biết của em về tác giả Nam Cao?

- Em hãy trình bày xuất xứ của văn bản “Lão Hạc”

Bước 2: Các nhóm tiếp nhận nhiệm vụ

Các nhóm thảo luận để vẽ sơ đồ tóm tắt những nội dung chính về tác giả và tác phẩm

Bước 3: HS tiến hành thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV mời đại diện 1 nhóm lên bảng vẽ sơ đồ, yêu cầu các nhóm khác nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, chốt kiến thức.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu về cách xác định đề tài và chủ đề trong tác phẩm văn học

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV mời đại diện các nhóm dựa vào nội dung đã học ở nhà và trả lời các câu hỏi sau: Ta thường đặt những câu hỏi như thế nào để tìm được đề tài của tác phẩm văn học?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

HS dựa vào phần tìm hiểu ở nhà và những kiến thức đã được tìm hiểu ở phần Tri thức Ngữ văn để chuẩn bị câu trả lời cho các câu hỏi trên

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời một số HS đứng lên trả lời câu hỏi, yêu cầu các HS khác nhận xét, góp ý và bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, chốt kiến thức.

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả, tác phẩm

a. Tác giả

- Nam Cao tên thật là Trần Hữu Tri.

- Quê ông ở Lý Nhân, Hà Nam.

- Phong cách sáng tác: Đề cao tư tưởng con người: Quan tâm tới đời sống tinh thần của con người, luôn hứng thú khám phá "con người trong con người", đi sâu khám phá nội tâm nhân vật. Thường viết về những cái nhỏ nhặt nhưng lại mang ý nghĩa triết lý sâu sắc. Ông có phong cách triết lý trữ tình sắc lạnh.

- Ông quan niệm: Tác phẩm "phải chứa đựng được một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi; ca tụng tình yêu, bác ái, công bằng” và "Văn chương không cần đến sự khéo tay, làm theo một cái khuôn mẫu. Văn chương chỉ dung nạp những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo ra cái gì chưa có”.

-  Ông để lại khối lượng tác phẩm lớn với nhiều thể loại truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch, truyện ký như các tác phẩm: “Sống mòn”, “Lão Hạc”, “Chí Phèo”, “ Giăng sáng”, “Đôi mắt”, ...

b. Tác phẩm

- “ Lão Hạc” (1943) là truyện ngắn xuất sắc viết về người nông dân của Nam Cao

2. Cách xác định đề tài và chủ đề trong tác phẩm văn học

- Để xác định đề tài, người ta thường đặt câu hỏi: Tác phẩm viết về cái gì (hiện tượng, phạm vi cuộc sống)? Còn để xác định chủ đề, cần phải đặt câu hỏi: Vấn đề cơ bản của tác phẩm là gì?

- Tuy nhiên, cần chú ý là mỗi tác phẩm lớn có thể đặt ra nhiều tác phẩm cơ bản (nhiều chủ đề)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tóm tắt, nhân vật và ngôn ngữ kể chuyện

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV mời đại diện các nhóm dựa vào nội dung đã đọc ở nhà để trả lời các câu hỏi liên quan đến văn bản Lão Hạc:

+ Tóm tắt nội dung văn bản 

+ Nhân vật chính là ai? Nhân vật ấy được nhà văn miêu tả ở những phương diện nào?

+ Phần (1) và (2) (in chữ nhỏ) mở đầu văn bản có vai trò như thế nào đối với phần sau của truyện?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- Các nhóm thảo luận để trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm lên bảng yêu cầu các nhóm khác nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, chốt kiến thức.

Nhiệm vụ 2: Nhân vật lão Hạc

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

Dựa vào văn bản cùng với phần chuẩn bị ở nhà chia lớp thành 3 nhóm (mỗi nhóm 2 câu: nhóm 1 trả lời 2 câu đầu, nhóm 2 trả lời hai câu tiếp theo và nhóm 3 trả lời các câu còn lại) hoàn thành các câu hỏi sau:

+ Tác giả đã giới thiệu như thế nào về hoàn cảnh lão Hạc?

+ Người đọc biết được hoàn cảnh của lão Hạc qua lời kể của ai?

+ Phân tích diễn biến hành động, tâm trạng của lão Hạc khi bán con chó Vàng

+ Theo em , nguyên nhân nào khiến lão Hạc có hành động và tâm trạng như vậy?

+ Trước khi chết, lão Hạc đã chuẩn bị những gì Tìm những chi tiết miêu tả diễn biến cái chết của lão Hạc

+ Em có nhận xét gì về nhân vật này?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

Hs làm việc theo cặp đôi hoặc đọc lại văn bản theo yêu cầu suy nghĩ để hoàn thành nhiệm vụ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

GV mời 2-3 HS trình bày trước lớp yêu cầu cả lớp nhận xét, bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét đánh giá chốt kiến thức

- GV cho HS đại diện các nhóm lên báo cáo kết quả

I.  Tóm tắt, nhân vật và ngôn ngữ kể chuyện

1. Tóm tắt

Vợ đã mất, con trai vì nghèo mà không lấy được vợ nên phẫn chí xin đi mộ phu đồn điền cao su, một mình lão Hạc thui thủi bầu bạn cùng cậu Vàng, vốn là con chó mà con trai từng nuôi. Thế nhưng cuối cùng lão vẫn phải tính toán để bán cậu Vàng đi vì tình cảnh ngặt nghèo khó lòng nuôi nổi nó. Sau khi bán chó, lão Hạc tính trước tương lai khi gửi gắm ông giáo tiền bạc và nhờ ông giáo giúp trông nom nhà cửa. Những ngày khốn khó ập đến, lão Hạc dần xa cách mọi người, đặc biệt là ông giáo. Cuối cùng, lão Hạc tử từ bằng bả chó, gây bất ngờ cho mọi người và để lại nhiều xót xa, ngậm ngùi cho ông giáo

- Phần (1) vả (2) mở đầu văn bản có vai trò giới thiệu hoàn cảnh khốn khổ của lão Hạc; từ đó tô đậm thêm những ngang trái đã đến với lão Hạc trong phần (3) cũng như góp phần làm rõ nguyên nhân dẫn đến sự lựa chọn kết cục đầy bi thảm của lão Hạc ở cuối văn bản

2. Nhân vật

- Những nhân vật sau đáng chú ý: lão Hạc, ông giáo

- Các nhân vật được miêu tả qua các phương diện: cảm xúc, suy nghĩ, hành động, lời nói, …

II. Tìm hiểu chi tiết

1. Nhân vật lão Hạc

a. Hoàn cảnh

b. Việc bán con chó Vàng

- Hành động sau khi bán chó: