Giáo án gộp Tiếng Việt 4 cánh diều kì II

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu

- GV nhắc lại một số quy ước cho HS về học Tiếng Việt.

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS và từng bước làm quen bài học.

b. Tổ chức thực hiện

- GV giao nhiệm vụ cho HS: Các em thấy những gì trong tranh?

- GV mời HS chia sẻ.

- GV nhận xét và gợi ý: Cảnh rực rỡ của những lá cờ trước cửa mỗi ngôi nhà, trên tay mỗi người, đổ về bến chợ cùng tiếng hò reo, mừng rỡ.

- GV dẫn dắt, giới thiệu vào bài mới: Tháng 8 – 1945, Cách mạng tháng Tám thành công đã chấm dứt ách nô lệ của thực dân Pháp và phát xít Nhật, giành lại độc lập, tự do cho dân tộc ta. Sự kiện đó làm nức lòng mọi người dân Việt Nam. Trong truyện Dòng sông thơ ấu, nhà văn Nguyễn Quang Sáng đã kể về buổi mít tinh mừng độc lập mà ông được chứng kiến và tham gia khi còn là một cậu bé. Bài đọc Mít tinh mừng độc lập mà các em sẽ tìm hiểu sau đây được trích từ truyện Dòng sông thơ ấu.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện cảm xúc của nhân vật. 

- Tự luyện đọc theo hướng dẫn. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc mẫu toàn bài với giọng nhanh, hồ hởi. Chú ý thể hiện:

+ Lời của nhân vật háo hức; lời hô trên khán đài mạnh mẽ, dứt khoát, đầy nhiệt huyết.

+ Các hình ảnh miêu tả khung cảnh cuộc mít tỉnh: giọng đọc vui.

+ Đoạn cuối: giọng đọc thể hiện cảm xúc xúc động, say sưa.

- GV hướng dẫn HS đọc chú giải trong SGK và tra Sổ tay từ ngữ Tiếng Việt 4 (từ điển) để tìm hiểu nghĩa của một số từ ngữ (mít tinh, bót cò, san sát, Cách mạng tháng Tám, dậy lên,...).

- GV tổ chức cho HS luyện đọc như đã hướng dẫn ở các bài trước.

Hoạt động 2: Đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Thảo luận nhóm đôi theo các câu hỏi tìm hiểu bài.  Trả lời câu hỏi bằng trò chơi phỏng vấn.

- Hiểu được nội dung của bài đọc.

b. Tổ chức thực hiện.

- GV mời 5 HS tiếp nối nhau đọc 5 CH trong SGK. Cả lớp đọc thầm theo:

+ Câu 1. Hình ảnh cờ đỏ sao vàng bay trước bối cô nói lên điều gì?

+ Câu 2. Tìm những hình ảnh người dân nô nức về dự cuộc mít tinh.

+ Câu 3. Những chi tiết nào thể hiện niềm vui vô bờ bến của người dân mừng nước nhà độc lập?

+ Câu 4. Tiếng hét vang của mọi người được so sánh với gi?

+ Câu 5. Theo em, vì sao “bãi hát” ấy chỉ cất lên một lần mà “vang mãi với đòi người

- GV tổ chức cho HS làm việc theo nhóm đôi để trả lời các CH.

- GV mời các nhóm báo cáo kết quả. 

- GV chốt đáp án đúng và gạch dưới từ ngữ phù hợp (1) Hình ảnh đó cho thấy Cách mạng tháng Tám đã thành công, chính quyền đã được giành lại từ tay địch; đất nước ta đã hoàn toàn độc lập, nhân dân đã được sống cuộc đời tự do.

(2) Đó là các hình ảnh: mỗi người trên tay một lá cờ, lần lượt đổ ra sân chợ; những chiếc xuồng với lá cờ mỗi lúc mỗi gần nhau, đổ về bến chợ. Xuồng nối nhau, san sát, kết thành một chiếc bè đầy cờ; người từ các nơi đổ về đứng chật cả sân chợ.

(3 Đó là các chi tiết: Tiếng hộ từ trên khán đài vang lên... Mọi người như dậy lên. Ai cũng muốn cất tiếng hát, nhưng không biết hát bài gì; không có một bài hát nào đủ cho con người được hả hê mừng ngày chấm dứt đời nô lệ; mạnh ai nấy hét, vừa hét vừa giơ cao tay vẫy cờ. Rồi tất cả cùng cất tiếng hoà theo.

(4) Tiếng hét vang được so sánh với một bài hát không được soạn trước, không có lời. 

+ GV hỏi thêm: Theo em, vì sao tác giả so sánh như vậy?

+  HS trả lời theo suy nghĩ cá nhân dựa trên gợi ý của GV, VD: Tác giả so sánh như vậy vì tiếng hò hét của mọi người hoà vào nhau như một dàn đồng ca. / Vì những tiếng hét ấy thể hiện tình cảm vui sướng của người dân được chấm dễ đời nô lệ. / Đó là những tiếng hét được ngân vang, kéo dài như những bài hát thực sự./ ... 

* GV bổ sung thêm cho HS hiểu hơn về bài: Những tiếng hò hét đó thể hiện cảm xúc sung sướng tột bậc của những người dân mừng đất nước độc lập, người dân thoát khỏi kiếp nô lệ. Cảm xúc đó không lời nào tả xiết, không giai điệu nhạc nào lột tả hết được. Mỗi người tự hết lên, nhưng tiếng hét của tất cả hoà vào nhau, mọi người hoà niềm vui của riêng mình vào niềm vui chung. Tiếng hét đó vô cùng đặc biệt, thể hiện niềm hạnh phúc vô bờ bến của tất cả mọi người. Chính vì thế, tác giả gọi đó là “một bài hát không được soạn trước, một bài hát không lời, phát ra từ sức mạnh trong lồng ngực của mỗi người. Một bài hát không thể hát lại lần thứ hai mà vang mãi với đời người”.

(5) HS trả lời theo suy nghĩ cá nhân dựa trên gợi ý của GV, VD: Vị “bài hát” ấy thể hiện cảm xúc vô cùng vui sướng của mọi người trong một sự kiện đặc biệt không thể nào quên.

* GV nói thêm: “Bài hát” đó được cất lên trong một khung cảnh đặc biệt, gắn với sự kiện đặc biệt: Đất nước ta giành lại độc lập sau nhiều năm bị thực dân Pháp, phát xít Nhật đô hộ, nhân dân ta được sống cuộc đời tự do. Đó quả thật là niềm vui được ghi nhớ mãi trong đời người. Chính vì vậy, “bài hát” mừng độc lập đặc biệt ấy chỉ cất lên một lần mà “vang mãi với đời người”.

Hoạt động 3: Đọc nâng cao

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Đọc diễn cảm với hình thức đọc cá nhân.

- Biết cách thay đổi giọng đọc cho phù hợp với tình tiết chuyện.

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS luyện đọc và thi đọc diễn cảm như đã hướng dẫn ở các bài trước.

- GV hướng dẫn HS luyện đọc kĩ 1 – 2 đoạn, sau đó khuyến khích HS tiếp tục luyện đọc diễn cảm toàn bài. Chú ý hướng dẫn HS đọc với giọng hồ hởi, nhấn giọng ở những từ ngữ, câu văn giàu hình ảnh, cảm xúc. VD, có thể luyện đọc 1 – 2 đoạn trích dưới đây:

“Tôi thấy rồi.// Cờ!// Cờ đỏ sao vàng trên cột cờ trước bót bay phấp phới.// Tôi lặng đi trước màu đỏ rực rỡ / với ngôi sao vàng năm cảnh / trên nền trời xanh mênh mông của buổi sáng.

Như mùa hoa đến ngày nở rộ,/ cờ đỏ sao vàng/ mọc dần lên trước của mỗi ngôi nhà.// Rồi mỗi người trên tay một lá cờ,/ lần lượt đổ ra sân chợ,// Trên dòng sông mênh mông,/ những chiếc xuồng với lá cở mỗi lúc mỗi gần nhau,/ đổ về bến chợ.// Xuồng nối nhau,/ san sát,/ kết thành một chiếc bè đầy cờ,/ bập bềnh trên mặt sông.

- Cách mạng tháng Tám thành công!//

- Chấm dứt một trăm năm nô lệ!//

- Việt Nam Độc lập,/ Tự do,/ Hạnh phúc muôn năm!//

Mọi người như dậy lên.// Ai cũng muốn cất tiếng hải,/ nhưng không biết hát bài gì.// Bấy giờ,/ không có một bài hát nào/ đủ cho con người được hả hê mừng ngày chấm dứt đời nô lệ.// Thế là mạnh ai nấy hét,/ vừa hét,/ vừa giơ cao tay vẫy cờ.// Rồi tất cả cùng cất tiếng hoà theo.// Đó là một bài hát không được soạn trước,/ một bài hát không lời,/ phát ra từ sức mạnh trong lồng ngực của mỗi người.// Một bài hát không thể hát lại lần thứ hai/ mà vang mãi với đời người".

* CỦNG CỐ, DẶN DÒ

- GV nhận xét tiết học, khen ngợi biểu dương những HS học tốt.

- Khuyến khích HS tìm đọc những bài viết về chủ điểm.

- HS lắng nghe, chuẩn bị.

- HS chia sẻ.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài mới.

- HS lắng nghe.

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS luyện đọc.

- HS đọc câu hỏi.

- HS hoạt động nhóm.

- HS báo cáo kết quả.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS luyện đọc.

- HS luyện đọc.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe, thực hiện.