Giáo án dạy thêm Ngữ văn 9 Chân trời bài 9: Ôn tập thực hành tiếng Việt

Ngày soạn: …/…/…

Ngày dạy: …/…/…

BÀI 9: NHỮNG BÀI HỌC TỪ TRẢI NGHIỆM ĐAU THƯƠNG

ÔN TẬP THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: BIẾN ĐỔI VÀ MỞ RỘNG CẤU TRÚC CÂU: ĐẶC ĐIỂM VÀ TÁC DỤNG

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

• Ôn tập mục đích, ý nghĩa của việc làm biến đổi và mở rộng cấu trúc câu khi tạo lập VB.
• Ôn tập cách biến đổi và mở rộng cấu trúc câu trong quá trình viết và lựa chọn các hình thức thể hiện để đạt được hiệu quả tối đa trong truyền đạt thông tin.

2. Năng lực

Năng lực chung

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
• Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

• Nhận biết được mục đích, ý nghĩa của việc làm biến đổi và mở rộng cấu trúc câu khi tạo lập VB.
• Biết làm biến đổi và mở rộng cấu trúc câu trong quá trình viết và lựa chọn các hình thức thể hiện để đạt được hiệu quả tối đa trong truyền đạt thông tin.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ, có ý thức tự học và hoàn thành bài tập đầy đủ, vận dụng kiến thức vào giao tiếp và tạo lập văn bản.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• Giáo án;
• Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
• Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;
• Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Ngữ văn 9.
• Soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair – Share để trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair – Share trả lời câu hỏi: Theo em, vì sao cần biến đổi và mở rộng cấu trúc câu?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân và cùng tham gia trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 HS của mỗi nhóm trình bày đáp án trước lớp. 

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá.

- Gợi ý:

+ Việc sử dụng nhiều cấu trúc câu khác nhau giúp tránh lặp đi lặp lại một dạng câu đơn giản, làm cho văn bản trở nên đa dạng, sinh động và thú vị hơn. Người đọc hoặc người nghe sẽ cảm thấy ít nhàm chán hơn khi thấy sự biến đổi trong cách diễn đạt.

+ Sử dụng đa dạng cấu trúc câu cho thấy khả năng làm chủ ngôn ngữ tốt, đặc biệt quan trọng trong các bài viết học thuật, luận văn hay các tác phẩm văn học. Người viết hoặc người nói có thể thể hiện tư duy linh hoạt, sự sáng tạo và vốn ngôn ngữ phong phú của mình.

+ Khi biến đổi cấu trúc câu, bạn có thể sử dụng các câu ghép, câu phức để liên kết các ý tưởng lại với nhau, tạo nên mạch lạc cho toàn bộ văn bản. Nhờ đó, các ý tưởng trong văn bản được liên kết chặt chẽ và dễ hiểu hơn.

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Trong bài học hôm nay, chúng ta sẽ ôn tập về đặc điểm và tác dụng của việc biến đổi và mở rộng cấu trúc câu.

B. CỦNG CỐ KIẾN THỨC BÀI HỌC

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố lại kiến thức biến đổi và mở rộng cấu trúc câu.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS ôn tập biến đổi và mở rộng cấu trúc câu.

c. Sản phẩm học tập: HS nhắc lại kiến thức chung về biến đổi và mở rộng cấu trúc câu và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS củng cố, mở rộng kiến thức tiếng Việt đã học về biến đổi và mở rộng cấu trúc câu.

b. Nội dung: 

- GV phát Phiếu bài tập cho HS thực hiện nhanh tại lớp.

- GV hướng dẫn HS thực hiện phần Luyện tập biến đổi và mở rộng cấu trúc câu.

c. Sản phẩm:

- Phiếu bài tập của HS.

- Phân tích tác dụng của biến đổi và mở rộng cấu trúc câu.

d. Tổ chức thực hiện

Nhiệm 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV phát Phiếu bài tập cho HS thực hiện nhanh tại lớp. 

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ:

- HS vận dụng kiến thức đã học về Cách dẫn trực tiếp, cách dẫn gián tiếp và việc sử dụng dấu câu hoàn thành Phiếu bài tập. 

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS đọc đáp án trước lớp theo Phiếu bài tập. 

- GV mời một số HS khác đọc đáp án khác (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn đáp án:

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

Nhiệm vụ 2: Luyện tập vận dụng

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn làm bài vào vở, cho HS luyện tập theo những nhiệm vụ cụ thể sau:

Câu 1: Xếp đặt các từ ngữ theo trật tự khác hoặc chuyển cụm chủ ngữ – vị ngữ - thành cụm danh từ trong những câu dưới đây và nhận xét về sự biến đổi nghĩa có thể có ở từng câu sau việc làm đó.

a. Các bạn tán thưởng bài thuyết minh của em về danh lam thắng cảnh.

b. Con người đã phá vỡ sự toàn vẹn của cảnh quan vì tiến hành một số hoạt động vô ý thức.

c. Tác phẩm ấy ra đời đã đánh dấu một thành tựu mới của truyện ngắn Việt Nam hiện đại.

 ----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------