Giáo án dạy thêm Ngữ văn 9 Chân trời bài 8: Nỗi nhớ thương của người chinh phụ (Nguyên tác chữ Hán - Đặng Trần Côn, bản diễn Nôm - Phan Huy Ích)

Ngày soạn: …/…/…

Ngày dạy: …/…/…

BÀI 8: NHỮNG CUNG BẬC TÌNH CẢM

ÔN TẬP VĂN BẢN 1: NỖI NHỚ THƯƠNG CỦA NGƯỜI CHINH PHỤ

1. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

• Ôn tập một số yếu tố về thi luật của thơ song thất lục bát như: vần, nhịp, số chữ, số dòng trong một khổ thơ, sự khác biệt so với thơ lục bát.
• Nhận biết và phân tích được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của người viết thể hiện qua VB.
• Nhận biết và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà VB muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của VB; phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề.

2. Năng lực 

Năng lực chung

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
• Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

• Ôn tập một số yếu tố về thi luật của thơ song thất lục bát như: vần, nhịp, số chữ, số dòng trong một khổ thơ, sự khác biệt so với thơ lục bát.
• Nhận biết và phân tích được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của người viết thể hiện qua VB.
• Nhận biết và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà VB muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của VB; phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề.

3. Về phẩm chất

• Đồng cảm và tôn trọng cảm xúc của người khác.

II. PHƯƠNG TIỆN VÀ HỌC LIỆU

1. Chuẩn bị của giáo viên

• Giáo án;
• Phiếu bài tập;
• Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;
• Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;
• Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

1. Chuẩn bị của HS: SGK, SBT Ngữ Văn 9, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn bài học, bảng phân công nhiệm vụ đã chuẩn bị ở nhà, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH ÔN TẬP

A. KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS kết nối với kiến thức đã học buổi sáng để trả lời nhanh câu hỏi tự luận nhắc lại kiến thức buổi sáng.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân kể tên những tác phẩm văn học trung đại viết về người phụ nữ mà em biết.

c. Sản phẩm: Những chia sẻ của học sinh.

d. Tổ chức thực hiện

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập 

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, thực hiện yêu cầu: Hãy kể tên những tác phẩm văn học trung đại viết về người phụ nữ mà em đã học hoặc đã đọc.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân và chia sẻ trong nhóm.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày trước lớp. 

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá.

- GV gợi mở: “Truyện Kiều” (Nguyễn Du), “Chuyện người con gái Nam Xương” (Nguyễn Dữ), “Vân Cát thần nữ” (Đoàn Thị Điểm), 

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Trong bài học hôm nay, chúng ta sẽ ôn tập về tác phẩm Nỗi nhớ thương của người chinh phụ để hiểu hơn về tâm trạng và thân phận của người phụ nữ trong xã hội xưa nhé!

B. NHẮC LẠI KIẾN THỨC BÀI HỌC

a. Mục tiêu: Giúp HS ôn tập, nắm chắc các đơn vị kiến thức, rèn luyện kĩ năng đọc hiểu văn bản Nỗi nhớ thương của người chinh phụ.

b. Nội dung: Nhắc lại các kiến thức văn bản Nỗi nhớ thương của người chinh phụ.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của cá nhân hoặc sản phẩm nhóm. 

d. Tổ chức thực hiện

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS củng cố, mở rộng kiến thức đã học về văn bản Nỗi nhớ thương của người chinh phụ.

b. Nội dung:

- GV đưa ra câu hỏi để HS củng cố kiến thức bài Nỗi nhớ thương của người chinh phụ.

- GV hướng dẫn HS thực hiện phần Luyện tập theo văn bản đọc. 

c. Sản phẩm:

- Phiếu bài tập của HS.

- Câu trả lời các câu hỏi vận dụng.

d. Tổ chức thực hiện

Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV phát Phiếu bài tập cho HS thực hiện nhanh tại lớp. 

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ:

- HS vận dụng kiến thức đã học về văn bản hoàn thành Phiếu bài tập. 

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS đọc đáp án trước lớp theo Phiếu bài tập. 

- GV mời một số HS khác đọc đáp án khác (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn đáp án:

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

Nhiệm vụ 2: Luyện tập theo văn bản 

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn làm bài vào vở, cho HS luyện tập theo những nhiệm vụ cụ thể sau:

Câu 1: Qua đoạn trích, em hiểu như thế nào về những bất công và đau khổ mà người phụ nữ phải chịu trong xã hội phong kiến?

Câu 2: Theo em, người chinh phụ trong đoạn trích Nỗi nhớ thương của người chinh phụ có thể hiện sự phản kháng nào trước số phận của mình không? Lý giải câu trả lời của em.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học để hoàn thành bài luyện tập vào vở.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện một số HS trình bày trước lớp. 

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV gợi ý:

Câu 1: 

Trong đoạn trích “Nỗi nhớ thương của người chinh phụ”, ta cảm nhận sâu sắc nỗi đau khổ và bất công mà người phụ nữ phải chịu đựng trong xã hội phong kiến. Đó là một xã hội với những luật lệ hà khắc và tư tưởng trọng nam khinh nữ, coi thường quyền lợi và hạnh phúc của người phụ nữ. Cuộc sống của người phụ nữ trong xã hội này phụ thuộc hoàn toàn vào người đàn ông và bị áp đặt theo những khuôn mẫu mà họ không thể tự do lựa chọn.

Người chinh phụ trong đoạn trích phải xa chồng, một mình ở lại chịu cảnh cô đơn, sầu muộn, và phải chịu đựng nỗi nhớ thương da diết khi người chồng đi chinh chiến nơi chiến trường xa. Bất công lớn nhất ở đây là người phụ nữ không có quyền quyết định số phận của mình. Vì chiến tranh do người đàn ông quyết định, người phụ nữ phải gánh chịu hậu quả, chấp nhận cuộc sống cô độc, đau khổ trong cảnh “chăn đơn gối chiếc”.

----------------------------------

----------------------- Còn tiếp -------------------------