Giáo án dạy thêm Ngữ văn 9 Chân trời bài 9: Tình yêu và thù hận (Uy-li-am Sếch-xpia)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ: Nhắc lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trả lời:

+ Nhắc lại một số hiểu biết về tác giả Uy-li-am Sếch-xpia và tác phẩm Rô-mê-ô và Giu-i-ét.

+ Nêu nội dung chính, đề tài và xung đột kịch trong văn bản “Tình yêu và thù hận”.

+ Nhận xét về ngôn ngữ độc thoại và đối thoại của văn bản bi kịch “Tình yêu và thù hận”.

+ Nhân vật Rô-mê-ô và Giu-li-ét mang những đặc điểm nào của nhân vật bi kịch?

+ Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản “Tình yêu và thù hận”.

• HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

• HS làm việc theo cặp đôi hoặc đọc lại văn bản theo yêu cầu suy nghĩ để hoàn thành nhiệm vụ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

• GV mời 2-3 HS trình bày trước lớp yêu cầu cả lớp nhận xét, bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét đánh giá chốt kiến thức.

1. Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm

a. Tác giả

- Uy-li-am Sếch-xpia (1564 - 1616) là nhà viết kịch kiệt xuất ở Anh thời đại Phục hưng. 

- Sáng tác của ông thấm đẫm tình yêu và lòng tin đối với con người. Đặc điểm nổi bật trong sáng tác của ông là nội dung đa dạng, tư tưởng lớn lao, hình tượng sắc nét, ngôn ngữ điêu luyện. 

- Ông được coi là “nhà pháp sư” của ngôn ngữ Anh. Sếch-xpia đã sáng tác gần 40 vở kịch thuộc nhiều thể loại, nổi bật nhất là bi kịch. 

- Các vở bi kịch nổi tiếng của ông được cả thế giới biết đến: Rô-mê-ô và Giu-li-ét, Hăm-lét (Hamlet), Mắc-bét (Macbeth), Vua Lia (Lear), Ô-ten-lô (Othello),...

b. Tác phẩm

- Rô-mê-ô và Giu-li-ét được sáng tác vào khoảng năm 1594-1595, là vở kịch năm hồi viết bằng thơ xen lẫn văn xuôi, dựa trên một câu chuyện có thật từng xảy ra ở I-ta-li-a thời trung cổ. 

- Vở kịch được coi là bản tình ca say đắm nhất, ca ngợi tình yêu trong sáng, chân thành, thuỷ chung, dám vượt lên hận thù để giành lấy quyền tự do và hưởng hạnh phúc.

- Đoạn trích Tình yêu và thù hận thuộc Cảnh 2 – Hồi II của vở kịch này.

2. Nội dung chính, đề tài, xung đột kịch trong văn bản Tình yêu và thù hận

a. Đề tài và nội dung bao quát

- Đề tài: tình yêu và thù hận.

- Nội dung bao quát: câu chuyện Rô-mê-ô, Giu-li-ét gặp nhau, chủ động bày tỏ tình yêu của mình, bất chấp uy quyền và sự ngăn cấm của dòng họ.

b. Xung đột kịch

- Xung đột kịch ở đây là xung đột giữa tình yêu trong sáng, hồn nhiên của đôi trẻ với lòng thù hận lâu đời giữa hai dòng họ. Tuy nhiên, VB đặc biệt tập trung vào những biểu hiện cụ thể của xung đột giữa những cảm xúc yêu thương mãnh liệt với niềm dự cảm, lo ngại tình yêu có thể bị cấm đoán, cản trở một cách ngang trái.

- Kiểu xung đột: giữa cái cao cả (tình yêu) với cái thấp kém (hận thù dòng họ).

3. Ngôn ngữ

a. Ngôn ngữ đối thoại

- Ngôn ngữ đối thoại trong Tình yêu và thù hận thường ngắn gọn, dồn dập và chứa nhiều sắc thái cảm xúc, từ yêu thương, khao khát cho đến giận dữ, tuyệt vọng. Điều này giúp làm nổi bật sự căng thẳng và xung đột kịch tính giữa các nhân vật.

-  Đối thoại giữa các nhân vật chính không chỉ bộc lộ tình yêu mãnh liệt mà còn phản ánh rõ những mâu thuẫn về danh dự, gia đình và thù hận. Những cuộc trò chuyện giữa hai người yêu nhau nhưng lại bị chia rẽ bởi gia đình thường lẫn lộn giữa yêu thương và đau khổ, thể hiện rõ sự giằng xé nội tâm.

b. Ngôn ngữ độc thoại

- Ngôn ngữ độc thoại trong tác phẩm có vai trò quan trọng trong việc diễn tả những suy nghĩ, cảm xúc thầm kín của nhân vật, giúp người đọc hiểu rõ hơn tâm trạng và động lực hành động của họ. Độc thoại thể hiện sự giằng xé giữa tình yêu và thù hận, đặc biệt là trong những khoảnh khắc nhân vật phải đưa ra lựa chọn khó khăn.

- Qua những đoạn độc thoại, nhân vật có cơ hội bộc lộ sự đau đớn, sự mâu thuẫn giữa lý trí và cảm xúc, giữa lòng trung thành với gia đình và khát khao tình yêu. Những độc thoại này giúp khán giả cảm nhận được sự yếu đuối và khát khao giải thoát của nhân vật, tạo nên chiều sâu tâm lý và cảm giác bi thương.

4. Nhân vật bi kich

- Romeo và Juliet yêu nhau một cách mãnh liệt, dâng hiến hết mình cho tình yêu đầu đời. Sự yêu thương của họ không chỉ thuần túy là cảm xúc lứa đôi mà còn vượt qua mọi rào cản xã hội, gia đình. Điều này thể hiện qua những lời hẹn ước, sự sẵn sàng hy sinh và đương đầu với mọi nguy hiểm để được ở bên nhau.

-  Tuy nhiên, tình yêu của họ lại bị ngăn cản bởi mối thù địch giữa hai gia đình – một yếu tố không thể thay đổi trong xã hội thời bấy giờ. Vì thế, tình yêu của họ là một thứ tình yêu đẹp nhưng định sẵn sẽ không có kết thúc hạnh phúc, tạo nên tính chất bi thương đặc trưng cho nhân vật bi kịch.

- Rô-mê-ô và Giu-li-ét phải đối mặt với sự xung đột giữa khát khao yêu thương cá nhân và những quy tắc, áp lực xã hội mà gia đình và truyền thống áp đặt lên họ. Cả hai dòng họ Montague và Capulet đều căm thù lẫn nhau, khiến cho tình yêu của Rô-mê-ô và Giu-li-ét trở thành điều không thể chấp nhận được.

-  Sự xung đột này khiến họ bị đẩy vào hoàn cảnh khó khăn, nơi mà sự lựa chọn duy nhất là yêu trong bí mật, đối mặt với nguy hiểm, hoặc từ bỏ tình yêu. Điều này thể hiện tính chất bi kịch của hai nhân vật, khi họ phải chọn lựa giữa tình yêu và nghĩa vụ với gia đình nhưng không có con đường nào thực sự trọn vẹn.

- Cả Rô-mê-ô và Giu-li-ét đều là những nhân vật bị mắc kẹt trong một số phận bi thảm không thể thay đổi. Dù họ có cố gắng thế nào, mối thù hận giữa hai dòng họ vẫn luôn cản trở họ đến với nhau. Ngay cả khi tìm đến cái chết, họ vẫn không thể tránh khỏi bi kịch, vì điều này chính là kết quả của những định kiến và sự thù hận lâu đời.

5. Tổng kết

a. Nội dung

- Đoạn trích thể hiện tình yêu say đắm, mãnh liệt của Rô-mê-ô và Giu-li-ét trong hoàn cảnh hai dòng họ có mối thâm thù. Tình yêu của họ dù kết thúc bi thảm nhưng đã hoá giải được hận thù. Vở kịch hướng người đọc (người xem) đến những giá trị nhân văn cao cả.

b. Nghệ thuật

- Đoạn trích cho thấy đặc điểm lời thoại của bi kịch, đó là tính chất mĩ lệ, trau chuốt.

Trường THCS:………………………

Lớp:…………………………………..

Họ và tên:……………………………..

PHIẾU BÀI TẬP

VĂN BẢN: TÌNH YÊU VÀ THÙ HẬN

Khoanh tròn vào đáp án đặt trước câu trả lời đúng:

Câu 1: Xung đột kịch trong vở kịch “Rô-mê-ô và Giu-li-ét” là gì?

A. Xung đột giữa hai dòng họ.

B. Xung đột giữa tình yêu của đôi trẻ và lòng thù hận giữa hai dòng họ.

C. Xung đột giữa Rô-mê-ô và Giu-li-ét.

D. Xung đột giữa cha mẹ và con cái.

Câu 2: Nội dung chính vở kịch “Rô-mê-ô và Giu-li-ét” là gì?

A. Cuộc chiến gay gắt giữa hai dòng họ Montague và Capulet.

B. Mối tình trong trắng, chân thành giữa Rô-mê-ô và Giu-li-ét trong sự xung đột với hận thù của hai dòng họ.

C. Quá trình đàm phán hòa giải giữa hai gia đình.

D. Những khó khăn trong cuộc sống hàng ngày của Rô-mê-ô và Giu-li-ét.

Câu 3: Trong vở kịch, “bức tường” có ý nghĩa biểu tượng là gì?

A. Sự bảo vệ an toàn cho Giu-li-ét.

B. Vật cản vật lý đơn thuần.

C. Vùng cấm, đường biên ngăn cách giữa hai dòng họ và giữa hai người.

D. Nơi hẹn hò bí mật của đôi tình nhân.

Câu 4: Trong vở kịch, “lưỡi kiếm” có ý nghĩa biểu tượng là gì?

A. Vũ khí bảo vệ danh dự gia đình của hai dòng họ Ca-piu-lét và Môn-ta-ghiu.

B. Biểu tượng của quyền lực trong dòng họ Môn-ta-ghiu.

C. Hình phạt và sự trả giá đau thương nếu vi phạm đường biên, vùng cấm, bất chấp hận thù.

Câu 5: Trong bối cảnh xã hội của vở kịch, hành động của Rô-mê-ô và Giu-li-ét thể hiện điều gì về mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội thời bấy giờ?

A. Sự tuân thủ tuyệt đối của cá nhân đối với quy tắc xã hội.

B. Sự khởi đầu của phong trào đấu tranh cho quyền tự do cá nhân.

C. Xung đột giữa khát vọng cá nhân và những ràng buộc xã hội truyền thống.

D. Sự thay đổi hoàn toàn trong cấu trúc xã hội phong kiến.