Phân tích và đánh giá được tác dụng của các yếu tố hình thức (bao gồm phương tiện phi ngôn ngữ) trong việc làm tăng hiệu quả biểu đạt của văn bản thông tin.
Biết tạo lập một văn bản thông tin liên quan đến những nội dung được học dưới dạng infographic.

Năng lực

Năng lực chung

Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

Phân tích và đánh giá được tác dụng của các yếu tố hình thức (bao gồm phương tiện phi ngôn ngữ) trong việc làm tăng hiệu quả biểu đạt của văn bản thông tin.
Biết tạo lập một văn bản thông tin liên quan đến những nội dung được học dưới dang infographic.

Phẩm chất

Chăm chỉ, có ý thức vận dụng kiến thức vào giao tiếp và tạo lập văn bản thông tin dưới dạng

THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Đối với giáo viên

Giáo án;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;

Đối với học sinh

SGK, SBT Ngữ văn 11.
Soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, huy động tri thức nền, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập tạo tâm thế tích cực cho HS khi vào bài học.
Nội dung: GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, thực hiện yêu cầu: Trình bày hiểu biết của bạn về vai trò phương tiện phi ngôn ngữ trong các văn bản thông tin.
Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS thảo luận cặp đôi, thực hiện yêu cầu: Trình bày hiểu biết của bạn về vai trò phương tiện phi ngôn ngữ trong các văn bản thông tin.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS huy động tri thức nền, trải nghiệm cá nhân thực hiện yêu cầu được giao.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS đại diện trả lời.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá.

- Gợi mở:

Vai trò của phương tiện phi ngôn ngữ trong các văn bản thông tin:

+ Biến những thông tin phức tạp trở nên đơn giản, trực quan, gần gũi với đời sống và dễ hình dung.

+ Thể hiện, cung cấp thông tin ngắn gọn, trực quan. Bằng các kí hiệu, hình tượng, giúp người đọc khai thác nội dung cần thiết một cách nhanh chóng và dễ nhớ.

+ Tổ chức thông tin theo một trình tự logic hợp lí, liên kết các phần.

- GV dẫn dắt vào bài học mới:

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về lý thuyết

Mục tiêu: Phân tích và đánh giá tác dụng của việc sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ trong văn bản thông tin, cụ thể là văn bản dạng infographic.
Nội dung: HS sử dụng SGK, quan sát, chắt lọc kiến thức trả lời những câu hỏi liên quan đến bài học.
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.
Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu lý thuyết về đặc điểm của văn bản dạng infographic

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS thảo luận nhóm nhỏ (4 – 6 HS), thực hiện yêu cầu sau:

· Trình bày khái niệm infographic là gì?

· Có những dạng infographic nào?

· Theo bạn, để thiết kế một infographic cần những bước cơ bản nào?

· Bạn thường dùng web hoặc ứng dụng nào để thiết kế infographic?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình bày kết quả chuẩn bị.

+ Dự kiến khó khăn: Học sinh chưa đọc phần Tri thức ngữ văn, gặp khó khăn trong việc tổng hợp

+ Tháo gỡ khó khăn: Câu hỏi gợi mở để HS trả lời; gọi HS khác giúp đỡ bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

I. Đặc điểm của infographic

1. Khái niệm

- Infographic còn được gọi là đồ hoạ thông tin – một văn bản có sự kết hợp hài hoà giữa ngôn ngữ với hình ảnh, sơ đồ, bảng biểu...Theo cách thiết kế của infographic, những thông tin cốt lõi sẽ được hiển thị thành những kí hiệu, sơ đồ, biểu đồ, biểu tượng,... Infographic có thể truyền tải các ý tưởng đầy đủ và hiệu quả, tác động trực tiếp đến người đọc, người xem.

2. Một số dạng infographic cơ bản

- Infographic thông tin (được dùng để giải thích một khái niệm hoặc mô tả tổng quan về một chủ đề).

- Infographic dòng thời gian (mô tả các mốc thời gian của một sự kiện).

- Infographic so sánh (đối chiếu thông tin về hai đối tượng theo một số tiêu chí nhất định).

- Infographic phân cấp (sắp xếp thông tin theo cấp độ từ cao nhất đến thấp nhất).

- Infographic sơ yếu lí lịch (tóm tắt thông tin về một cá nhân phục vụ cho một mục đích cụ thể).

3. Những bước khi thiết kế infographic

- Xác định chủ đề: Dựa trên đối tượng, mục đích và nội dung muốn truyền tải tới người đọc.

- Lên ý tưởng thực hiện: Lựa chọn dạng infographic, phác thảo sơ bộ bố cục trình bày.

- Thu thập các thông tin: Tìm kiếm thông tin về đối tượng, lựa chọn các thông tin cần thiết phù hợp với dạng infographic.

- Thiết kế: Lựa chọn yếu tố ngôn ngữ và phi ngôn ngữ (hình ảnh, sơ đồ, kí hiệu,...) phù hợp, màu sắc hài hoà, bố cục cân đối. Có thể thiết kế trên giấy hoặc sử dụng các phần mềm để thiết kế trên máy tính.

- Quảng bá và chia sẻ: Tùy vào đối tượng và mục đích thiết kế để chia sẻ trong lớp hoặc trên các phương tiện truyền thông.

4. Những web hoặc phần mềm thiết kế infographic

- Canva.

- Powerpoint.

- Easel.ly.

- Venngage.

- Vizualize.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG
Mục tiêu: HS củng cố, mở rộng kiến thức đã học về phương tiện phi ngôn ngữ.
Nội dung: Sử dụng SGK, kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi liên quan đến phương tiện phi ngôn ngữ.
Sản phẩm: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.
Tổ chức thực hiện

Nhiệm vụ 1: Luyện tập về phương tiện phi ngôn ngữ.

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm những bài tập sau:

Bài 1: Trong những văn bản đọc của Bài 8 – Cấu trúc của văn bản thông tin, ngoài việc biểu đạt bằng ngôn ngữ, còn có các phương tiện biểu đạt nào khác? Nêu ví dụ và cho biết mỗi phương tiện đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung của văn bản.

Bài 2: Quan sát hai văn bản sau và trả lời các câu hỏi:

Những thông tin chính nào được trình bày trong văn bản Ứng dụng của trí tuệ nhân tạo? Các thông tin được sắp xếp theo trình tự và bố cục như thế nào? Phân tích hiệu quả sử dụng phối hợp giữa phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ trong văn bản (đối chiếu với cách thể hiện thông tin của văn bản Trí thông minh nhân tạo).
Văn bản Huy Cận: Nhà thơ lớn của thơ Việt Nam hiện đại trình bày những thông tin chính nào về tác giả Huy Cận? So với nội dung trình bày về Huy Cận ở Bài 2 – Cấu tử và hình ảnh trong thơ trữ tình (sách giáo khoa Ngữ văn 11, tập một), cách thể hiện thông tin của văn bản này có điểm gì khác biệt?

Hai văn bản trên được gọi là infographic (đồ hoạ thông tin). Theo bạn, có thể sử dụng hình thức trình bày này vào những hoạt động nào trong học tập?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ:

- HS tiếp nhận nhiệm vụ và hoàn thành bài tập.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 HS trả lời câu hỏi.

- GV mời một số HS khác đọc đáp án khác (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn đáp án:

- Gợi ý trả lời:

Bài 1:

- Văn bản “Nữ phóng viên đầu tiên”: hình ảnh của Manh Manh nữ sĩ giúp người đọc hình dung cụ thể và chân thực hơn về chân dung của nữ phóng viên mạnh mẽ, tài giỏi ấy.

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II