Giáo án Ngữ văn 6 cánh diều Bài 9: Điều không tính trước

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- GV đặt câu hỏi, nêu vấn đề: Trong cuộc sống, đã bao giờ em ân hận vì hiểu nhầm lòng tốt của người khác chưa? Hãy kể vắn tắt truyện ấy.

HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

+ HS nghe và trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

+ HS trình bày sản phẩm thảo luận. Các nhóm thuyết minh sản phẩm của nhóm mình.

+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

+ GV dẫn dắt: Đôi khi những việc tốt của bạn bè, người thân lại khiến chúng ta hiểu nhầm. Truyện Điều không tính trước là một câu chuyện cảm động về sự hiểu nhầm ấy

- HS chia sẻ

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Tìm hiểu văn bản

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS: Từ phần chuẩn bị ở nhà, hãy tình bày những hiểu biết về tác giả và xuất xứ của văn bản?

 - GV đặt tiếp câu hỏi: 

+ Xác định thể loại của truyện?

+ Truyện có những nhân vật nào?

+ Truyện được kể theo ngôi kể nào? Vai trò và tác dụng của cách kể đó? Việc tg lựa chọn lời kể của chính người đó có ý nghĩa ntn?

+ Dựa vào phần chuẩn bị bài ở nhà, hãy tóm tắt văn bản Điều không tính trước? Văn bản thuộc thể loại văn học nào? Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

+ HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi

Dự kiến sản phẩm:

- HS tóm tắt văn bản

- Bố cục: 2 phần

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

+ HS trình bày sản phẩm thảo luận

+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức => Ghi lên bảng

GV lưu ý HS: Đây là một truyện ngắn hiện đại, cần chú ý đến các chi tiết miêu tả tâm lí nhân vật, cách tạo mâu thuẫn xung đột, cách giải quyết mâu thuẫn, bút pháp miêu tả trong truyện.

I. Tìm hiểu chung

1 Tác giả

- Tên: Nguyễn Nhật Ánh

- Quê quán: Quảng Nam.

- Là nhà văn của thiếu nhi.

2. Tác phẩm

- Xuất bản năm 1988

- In trong tập Út Quyên và tôi.

3. Đọc-  tóm tắt

- Thể loại: truyện ngắn

- Ngôi kể: Ngôi thứ nhất

- PTBĐ: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.

3.Bố cục: 2 phần

+ Phần 1 (Từ đầu đến lăn đùng ra đất): Nguyên nhân và sự chuẩn bị cho trận đánh nhau.

+ Phần 2 (Còn lại): Điều không lường trước khi giải quyết mâu thuẫn.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Tìm hiểu nhân vật Tôi

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu Hs đọc văn vản và trả lời câu hỏi:

+ Nguyên nhân dẫn đến sự việc “ tôi chuẩn bị đánh nhau” là gì?

+ Trước sự việc đó, nhân vật Tôi đã có tâm trạng, suy nghĩ và hành động gì?Em có nhận xét gì về nhân vật Tôi

- GV tiếp tục cho HS đọc tiếp văn bản   khi nhân vật Tôi và Phước tìm gặp Nghi. GV dẫn dắt HS tìm hiểu qua các câu hỏi:

+ Tình huống bất ngờ nào đã xảy ra khi nhân vật Tôi gặp Nghi? Tình huống đó khiến nhân vật Tôi có tâm trạng như thế nào?

+ Khi Phước có ý định căng sợi thun, chuẩn bị bắn, nhân vật Tôi đã có hành động gì? Qua đó, chúng ta thấy được nét tính cách nào của nhân vật Tôi?

- GV đặt câu hỏi tổng kết vấn đề: 

+ Em có nhận xét gì về nhân vật Tôi trong câu chuyện?

+ Nhận xét về cách tạo tình huống của tác giả trong câu chuyện và miêu tả tâm lí nhân vật

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

+ HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

+ HS trình bày sản phẩm thảo luận

+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

+ GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức => Ghi lên bảng

Gv bổ sung: Nhân vật tôi thể hiện những nét tính cách rất trẻ con, rất “con trai” khi muốn giải quyết vấn đề bằng chân tay. Trong đầu của cậu bé đã hinh dung ra một trận đánh nhau dữ dội, quyết liệt với đối thủ. Tuy nhiên, khi gặp đối thủ, trước những hành động đẹp của bạn đã cảm hóa được nhân vật Tôi, bỏ vũ khí và cùng bạn đi xem phim. Mọi mâu thuẫn, hận thù được hóa giải bởi tình bạn cao đẹp. Truyện đã để lại cho chúng ta một tiếng cười bởi sự kết thúc bất ngờ và thú vị đó.

II. Tìm hiểu chi tiết

1. Nhân vật Tôi

- Nguyên nhân của sự việc đánh nhau: pha bóng việt vị

- Tâm trạng: Ước chế vì không được công nhận bàn thắng, giận tím mặt.

- Suy nghĩ: đánh nhau để cho đối phương “biết tay”

- Hành động:

+ Tìm vũ khí (chiếc kềm)

+ Rủ Phước cùng gia nhập

+ Lên kế hoạch đầy đủ

à Nhân vật Tôi là người nóng giận, nông nổi, hiếu chiếu, muốn giải quyết mọi việc bằng bạo lực

- Khi gặp Nghi, nhâ vật Tôi đã rơi vào tình huống “không tính trước”

+ Tâm trang: ngơ ngác, bất ngờ, lúng túng.

+ Bỏ vũ khí và ý định đánh nhau.

+ Khi Phước chuẩn bị bắn, đã “hoảng hốt vội nhảy tới một bước” để đứng chắn giữa Phước và Nghi

à tính cách nhân hậu, vị tha 

- Nhận xét: nhân vật tôi là một người nóng nảy, bốc đồng, hiếu thắng nhưng cũng là người nhân hậu, vị tha.

- Tác giả thể hiện ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, am hiểu tâm lí lứa tuổi và cách tạo tình huống bất ngờ, hồi hộp và thú vị.