Kênh giáo viên » Giáo án ngữ văn 11 cánh diều

Giáo án Ngữ văn 11 cánh diều Bài 5 Kiến thức ngữ văn

Giáo án Bài 5 Kiến thức ngữ văn sách Ngữ văn 11 cánh diều. Được thiết kế theo công văn 5512, chi tiết, đầy đủ. Giáo án là bản word, có thể tải về và dễ dàng chỉnh sửa. Bộ giáo án có đầy đủ các bài trong học kì 1 + học kì 2 của Ngữ văn 11 cánh diều. Kéo xuống dưới để tham khảo chi tiết.

Xem: => Giáo án ngữ văn 11 cánh diều

Xem video về mẫu Giáo án Ngữ văn 11 cánh diều Bài 5 Kiến thức ngữ văn

Hướng dẫn tải giáo án

Các tài liệu bổ trợ khác

Giáo án Ngữ văn 11 cánh diều Bài 5 Kiến thức ngữ văn

Giáo án điện tử Ngữ văn 11 cánh diều Bài 5: Kiến thức ngữ văn

Nội dung chính Ngữ văn 11 cánh diều Bài 5: Kiến thức ngữ văn

Xem toàn bộ: Giáo án ngữ văn 11 cánh diều đủ cả năm

Ngày soạn: .../.../...

Ngày dạy: .../.../....

BÀI 5: TRUYỆN NGẮN

……………………………………..

Môn: Ngữ văn - Lớp 11

Số tiết: tiết

MỤC TIÊU CHUNG BÀI 5

- Phân tích và đánh giá được một số yếu tố về hình thức (các chi tiết tiêu biểu, sự kết nối giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật,…); nội dung (đề tài, chủ đề tư tưởng, triết lí nhân sinh,…) của truyện ngắn hiện đại.

- Nêu được ý nghĩa, tác động của văn bản văn học trong việc làm thay đổi suy nghĩ, tình cảm, cách nhìn và cách đánh giá của cá nhân đối với văn học và đời sống.

- Nhận biết và phân tích được tác dụng của một số hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường trong khi nói và viết, từ đó có ý thức và bước đầu viết vận dụng quy tắc ngôn ngữ một cách hiệu quả, sáng tạo.

- Viết được bài nghị luận về một tác phẩm truyện.

- Biết giới thiệu một tác phẩm truyện theo lựa chọn cá nhân.

- Biết giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp; tin tưởng vào phẩm chất trong sáng, cao thượng, tình yêu và lòng can đảm của con người.

Ngày soạn: .../.../...

Ngày dạy: .../.../...

TIẾT: KIẾN THỨC NGỮ VĂN

MỤC TIÊU
Kiến thức

- Viết được bài nghị luận về một tác phẩm truyện.

- Biết giới thiệu một tác phẩm truyện theo lựa chọn cá nhân.

Năng lực
Năng lực chung:

- Rèn luyện được kĩ năng chia sẻ, hợp tác với mọi người trong quá trình trao đổi, làm việc nhóm để thực hiện các công việc được giao.

- Tìm kiếm, đánh giá và lựa chọn góc độ phù hợp để tiếp nhận ý kiến, bảo vệ quan điểm của bản thân trước những ý kiến trái chiều.

Năng lực đặc thù

- Vận dụng các yếu tố về hình thức, nội dung của truyện ngắn để viết các bài phân tích tác phẩm truyện.

- Học sinh thuyết trình (giới thiệu, đánh giá) về một văn bản truyện ngắn.

Phẩm chất

- HS chăm chỉ và có trách nhiệm với việc học.

THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Chuẩn bị của giáo viên

- Giáo án

- Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi

- Tranh ảnh về nhà văn hình ảnh

- Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp

- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà

Chuẩn bị của HS: SGK, SBT Ngữ Văn 11, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn bài học, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu hoạt động: Tạo tâm thế thoải mái và gợi dẫn cho học sinh về nội dung bài “Kiến thức ngữ văn”
Nội dung thực hiện:

- GV chuẩn bị slide khởi động: Hs quan sát các bức hình

- Học sinh trả lời câu hỏi

Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh
Tổ chức hoạt động

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV lần lượt trình chiếu các hình ảnh về một số truyện ngắn nổi tiếng của văn học Việt Nam và nêu câu hỏi: “Đây là những tác phẩm nào? Xác định thể loại của tác phẩm ấy?”

(Truyện ngắn “Chí Phèo” – Nam Cao)

(Truyện ngắn “Vợ nhặt” – Kim Lân)

(Truyện ngắn “Chữ người tử tù” – Nguyễn Tuân)

(Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” – Nguyễn Quang Sáng)

(Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” – Nguyễn Thành Long)

- HS quan sát trả lời

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS lắng nghe yêu cầu của GV, suy nghĩ, trả lời

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

GV mời một số HS trả lời

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV dẫn dắt vào bài: Nhắc đến văn học Việt Nam hiện đại, bên cạnh sự phát triển của thơ ca, không thể không nhắc tới thể loại truyện ngắn. Truyện ngắn hiện đại Việt Nam mang tới cái nhìn đa thanh, đa chiều và dựng nên một bức tranh sống động về xã hội, con người Việt Nam qua từng thời kì. Yếu tố nào làm nên sức sống của truyện ngắn từ khi nó ra đời cho đến nay? Bài học “Kiến thức ngữ văn” hôm nay sẽ giúp các em trả lời câu hỏi ấy.

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Mục tiêu hoạt động: Giúp HS khắc sâu kiến thức về sự kết nối giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật, hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường.
Nội dung thực hiện:

- GV yêu cầu HS đọc, suy nghĩ kết hợp tìm hiểu trước ở nhà để trả lời các câu hỏi.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, suy nghĩ và trả lời.

Sản phẩm dự kiến: Câu trả lời của học sinh.
Tổ chức thực hiện

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu kiến thức ngữ văn

Bước 1. Giao nhiệm vụ học tập

- Giáo viên yêu cầu HS đọc phần Kiến thức ngữ văn và trả lời các câu hỏi:

+ Chỉ ra sự kết nối giữa lời người kể chuyện và lời nhân vật?

+ Hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường là gì? Biểu hiện của nó?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ học tập

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh thảo luận tìm câu trả lời

Thời gian: 10 phút

Chia sẻ: 3 phút

Phản biện và trao đổi: 2 phút

Bước 3. Báo cáo, thảo luận

- Học sinh chia sẻ bài làm và báo cáo phần tìm hiểu

Bước 4. Kết luận, nhận định

- Giáo viên chốt những kiến thức cơ bản về kiến thức ngữ văn.

Kiến thức ngữ văn

1. Sự kết nối gữa lời người kể chuyện và lời nhân vật

- Trong truyện ngắn, lời người kể chuyện nhằm giới thiệu, miêu tả nhân vật, bối cảnh, dẫn dắt câu chuyện, tạo thành giọng chủ đạo của truyện.

- Lời nhân vật là phương tiện bộc lộ ý nghĩ, tâm trạng, cá tính của nhân vật trong từng tình huống cụ thể, góp phần thể hiện phẩm chất, tính cách nhân vật.

- Lời nhân vật thường có sự phối hợp hài hòa với lời của người kể chuyện

=> Tạo nên sự nối tiếp của mạch truyện và thúc đẩy câu chuyện phát triển.

2. Hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường

- Quy tắc ngôn ngữ: Chuẩn mực chung về cách phát âm, dùng từ, cấu tạo cụm từ, cấu tạo câu, dấu câu,…được mọi người trong cộng đồng thống nhất sử dụng để đảm bảo hiệu quả giao tiếp.

- Tuy nhiên trong một số trường hợp để thể hiện những sự vật, hiện tượng, cảm xúc, nhận xét đặc biệt người nói và người viết có thể phá vỡ những quy tắc này

=> Tăng hiệu quả giao tiếp

- Một số trường hợp phá vỡ quy tắc thông thường

Trường hợp	Ví dụ
Tách rời các tiếng trong từ	Dù ai nói ngả* nói nghiêng/Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân* (Cao dao)
Kết hợp từ bất bình thường	Mấy ông bà này rất tiết kiệm nụ cười và lời nói đùa. (Quý Thể)
Chuyển từ loại	Năm nay, ta lại nhớ bốn câu thơ của Bác Hồ, vừa rất thơ, vừa rất thép. (Phạm Văn Đồng)
Thay đổi trật tự từ trong cụm từ	*Củi một cành* khô lạc mấy dòng (Huy Cận)
Thay đổi trật tự từ trong câu	*Xiên ngang mặt đất,* rêu từng đám/Đâm toạc chân mây* đá mấy hòn.* (Hồ Xuân Hương)
Tỉnh lược thành phần chính của câu	Người con trai đầu của cô Hiền vừa tốt nghiệp trung học, tình nguyện đăng kí xin đi đánh Mỹ. Tháng 4 năm 1965, lên Thái Nguyên huấn luyện. Tháng 7 rời Thái Nguyên vào Nam. (Nguyễn Khải)
Tách một bộ phận câu thành câu	Không ai nói gì, người ta lảng dần đi. Vì nể cụ bá cũng có, nhưng vì nghĩ đến sự yên ổn của mình cũng có. (Nam Cao)
Sử dụng câu đặc biệt	*Chập tối.* Gió ở bến sông Châu thổi quằn quặn. (Sương Nguyệt Minh)

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Mục tiêu: HS hiểu được kiến thức trong bài học để thực hiện bài tập giáo viên giao.
Nội dung: HS làm việc cá nhân hoàn thành phiếu KWL và sơ đồ tư duy bài học.
Sản phẩm:

- Mục L trong phiếu KWL

- Sơ đồ tư duy cá nhân về nội dung bài học.