Giáo án Toán 4 cánh diều Bài 77: Trừ các phân số khác mẫu số

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú, kích thích sự tò mò của HS trước khi vào bài học.

b. Cách thức tiến hành:

- GV kiểm tra bài cũ:

+ Em hãy phát biểu quy tắc trừ hai phân số có cùng mẫu số?

+ Tính:  =?

- GV gọi một HS phát biểu lại quy tắc trừ hai phân số có cùng mẫu số và  thực hiện phép tính.

- GV nhận xét, đánh giá

- GV giới thiệu bài mới: “ Hôm nay, chúng ta sẽ học sang bài mới “Bài 77: Trừ các phân số khác mẫu số”

- GV chiếu hình ảnh khởi động:

Và yêu cầu HS thảo luận, nói cho bạn nghe những điều quan sát được từ bức tranh.

- GV đặt câu hỏi:

+ Bài toán cho biết gì?

+ Để biết diện tích trồng bắp cải lớn hơn diện tích trồng cà rốt bao nhiều phần.

Chúng ta thực hiện phép tính gì?

- GV dẫn dắt vào bài học: “Sau đây, cô trò mình sẽ cùng tìm hiểu quy tắc trừ các  phân số khác mẫu số trong “Bài 77: Trừ các phân số khác mẫu số”

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

a. Mục tiêu: Biết trừ hai phân số khác mẫu số.

b. Cách thức tiến hành

- GV tổ chức HS hoạt động nhóm đôi, thực hiện lần lượt các hoạt động sau:

+ Lấy ra một băng giấy hình chữ nhật chia sẵn thành 10 phần bằng nhau.

+ Hai bạn cùng bàn tô màu vào băng giấy đã chuẩn bị. Một bạn tô   (tức là ) băng giấy. Sau đó, bạn kia cắt đi  trong  băng giấy đã tô màu.

- GV đặt câu hỏi:

+ Muốn biết được số phần còn lại của băng giấy đã được tô màu ta làm như thế nào?

+ Hãy cho biết  bằng bao nhiêu?

- GV gợi mở:

+Em hãy nhận xét về mẫu số của hai phân số trên?

- GV cho HS thảo luận để tìm cách thực hiện phép trừ.

- GV lưu ý cho HS:

“Dựa vào cách thực hiện cộng hai phân số khác mẫu để tìm cách trừ hai phân số khác mẫu.”

- GV mời một bạn lên bảng trình bày.

- GV gọi HS nhận xét bài làm của bạn.

Và nhận xét, tuyên dương HS.

- GV kết luận: .

- GV dẫn dắt: Vậy muốn trừ hai phân số cùng mẫu số, ta làm như thế nào?

- GV đính tấm bìa ghi sẵn quy tắc lên bảng: Muốn trừ hai phân số khác mẫu số, ta quy đồng mẫu số của hai phân số, rồi trừ hai phân số đó.

- GV cho HS thực hiện ví dụ củng cố.

Ví dụ:

Và lưu ý HS cách trình bày.

C. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH, LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Thực hiện phép trừ hai phân số khác mẫu số. Củng cố kiến thức về rút gọn phân số.

b. Cách thức tiến hành

Nhiệm vụ 1: Hoàn thành BT1

Tính:

- GV cho HS làm bài cá nhân vào vở ghi.

- Một HS nêu cách thực hiện phép tính (lên bảng chữa bài), chẳng hạn:

 =

- Cả lớp làm tiếp các câu còn lại của bài 1, sau đó chữa bài. Cả lớp thống nhất kết quả.

- GV gọi một HS phát biểu lại quy tắc trừ hai phân số khác mẫu số.

Nhiệm vụ 2: Hoàn thành BT2

Rút gọn rồi tính:

a)

b)

c)

d)

- GV cho HS làm bài cá nhân vào vở ghi.

- GV cùng HS phân tích mẫu, một HS nêu cách thực hiện phép tính, chẳng hạn với câu a.

a)

 Rút gọn:

Vậy,

- Cả lớp làm tiếp các câu còn lại, sau đó chữa bài. Cả lớp thống nhất kết quả.

- GV gọi một HS phát biểu lại quy tắc trừ hai phân số khác mẫu số.

Nhiệm vụ 3: Hoàn thành BT3

Người ta tiến hàng sửa chữa vỉa hè của một đoạn đường. Ngày thứ nhất sửa được  đoạn vỉa hè, ngày thứ 2 sửa được  đoạn vỉa hè.

Hỏi ngày thứ nhất sửa được nhiều hơn ngày thứ hai bao nhiêu phần đoạn vỉa hè?

- GV cho HS làm bài cá nhân, đọc đề, nhận biết bài toán cho biết gì, bài toán hỏi gì, suy nghĩ lựa chọn cách giải và trình bày bài giải.

- GV đặt câu hỏi: Muốn biết ngày thứ nhất sửa nhiều hơn ngày thứ hai bao nhiêu phần đoạn vỉa hè, ta tính như thế nào?

- GV mời 1 HS lên bảng trình bày kết quả. Cả lớp đối chiếu, nhận xét.

- GV chữa bài, lưu ý HS cách trình bày.

- GV nhận xét, đánh giá.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG, TRẢI NGHIỆM

a. Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết bài toán thực tế.

b. Cách thức tiến hành

Nhiệm vụ 1: Hoàn thành BT4

a) Trong một ngày thời gian để học và ngủ của bạn Dũng là  ngày, trong đó thời gian học của Dũng là  ngày. Hỏi thời gian ngủ của bạn Dũng là bao nhiêu phần một ngày?

b) Em đã dành bao nhiêu phần thời gian của một ngày để học?

Thời gian cho các hoạt động khác là bao nhiêu phần một ngày?

- GV cho HS làm bài cá nhân, đọc đề, nhận biết bài toán cho biết gì, bài toán hỏi gì, suy nghĩ lựa chọn cách giải và trình bày bài giải.

- GV mời 1 HS lên bảng trình bày kết quả. Cả lớp đối chiếu, nhận xét

- GV nhận xét, đánh giá.

-  GV tổ chức HS hoạt động nhóm đôi, một bạn hỏi một bạn trả lời và ngược lại.

- GV nhận xét, tuyên dương HS.

Nhiệm vụ 2: Hoàn thành BT

Bạn Huy có  cái bánh, Huy chia cho em trai  cái bánh. Hỏi bạn Huy còn lại mấy phần của cái bánh?  

- GV cho HS làm bài cá nhân, đọc đề, nhận biết bài toán cho biết gì, bài toán hỏi gì, suy nghĩ lựa chọn cách giải và trình bày bài giải.

- GV đặt câu hỏi: “Với bài toán này, ta cần thực hiện phép tính gì?”

- GV mời 1 HS trình bày kết quả. Cả lớp đối chiếu, nhận xét.

- GV chữa bài, chốt đáp án đúng.

Nhiệm vụ 2: HS trả lời nhanh câu hỏi trắc nghiệm.

Câu 1 :  = …

Số thích hợp điền vào dấu chấm là :

Câu 2 :

Số thích hợp điền vào dấu hỏi chấm là :

Câu 3 : Nga xin mẹ một số tiền để mua vở và bút. Biết rằng, bạn ấy dành  số tiền để mua vở và  để mua bút. Hỏi số tiền mua vở nhiều hơn số tiền mua bút  là bao nhiêu?

Câu 4 : Phép tính đúng là :

Câu 5 : Phép tính nào sai ?

- GV cho HS làm bài cá nhân.

- GV mời 1 HS trình bày kết quả, giải thích tại sao lại chọn phương án đó.

- GV chữa bài, chốt đáp án đúng.

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- Ôn tập kiến thức đã học.

- Hoàn thành bài tập trong SBT.

- Đọc và chuẩn bị trước Bài 78 – Luyện tập

- HS lắng nghe, chú ý trả lời câu hỏi

+ Trả lời:

Muốn trừ hai phân số có cùng mẫu số, ta lấy tử số của phân số thứ nhất trừ đi tử số của phân số thứ hai và giữ nguyên mẫu số.

.

- HS quan sát hình.

- HS lắng nghe, thực hiện theo yêu cầu

Trả lời:

+ Diện tích trồng cà rốt là , diện tích trồng bắp cải là .

+ Ta thực hiện phép tính trừ:

- HS chú ý nghe, hình thành động cơ học tập.

- HS lắng nghe, hình thành theo yêu cầu.

- HS trả lời:

+ Hai phân số có tử số khác nhau.

- HS thảo luận cặp đôi, quy đồng mẫu số của hai phân số rồi thực hiện phép trừ.

+ Quy đồng mẫu số phân số , giữ nguyên phân số .

+ Trừ hai phân số có cùng mẫu số:

Vậy,

 =

- HS lắng nghe, ghi vở, đồng thanh.

+ Cá nhân – cặp đôi – đồng thanh.

- Trả lời:

+ Quy đồng mẫu số phân số , giữ nguyên  phân số .

 =

Vậy,

-Trả lời:

  =

  =

 =

 =

 =

- HS đối chiếu kết quả, sửa bài.

- Trả lời:

b)

c)

d)  =

- HS đối chiếu kết quả, sửa bài.

- Trả lời:

Bài giải

Ngày thứ nhất sửa được nhiều hơn ngày thứ hai số phần đoạn vỉa hè là:

  (đoạn vỉa hè)

Đáp số:    đoạn vỉa hè.

- HS đối chiếu kết quả, sửa bài.

- Trả lời:

a)

    Bài giải

Thời gian ngủ của bạn Dũng chiếm số phần của một ngày là:

  (ngày)

Đáp số:   ngày.

b)

- HS trả lời theo ý kiến cá nhân

+ Ví dụ: Em dành  thời gian của một ngày (tức là 8 giờ) để học bài;  thời gian còn lại (tức là 16 giờ) dành cho các hoạt động khác.

- HS đối chiếu kết quả, sửa bài.

- Trả lời:

Bài giải

 Số bánh còn lại chiếm số phần  là:

 (cái bánh)

Đáp số:  cái bánh

- HS đối chiếu kết quả, sửa bài.

Đáp án

- HS đối chiếu kết quả, sửa bài.

- HS chú ý lắng nghe và rút kinh nghiệm

- HS chú ý nghe, quan sát bảng và ghi vở.