Giáo án Toán 4 cánh diều Bài 87: Dãy số liệu thống kê

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú, kích thích sự tò mò của HS trước khi vào bài học.

b. Cách thức tiến hành:

- GV chiều hình ảnh khởi động:

- GV cho HS hoạt động theo nhóm (bàn) và lần lượt trả lời các câu hỏi sau:

+ “Có bao nhiêu đội thi đấu?”

+ “Số điểm của từng đội như thế nào?”

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu bài học mới "Bài 87: Dãy số liệu thống kê".

B. HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ, HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

a. Mục tiêu:

- HS nhận biết dãy số liệu thống kê; thứ tự các số liệu trong dãy

b. Cách thức tiến hành:

- GV cho HS quan sát Ví dụ 1, 2 trong SGK

Ví dụ 1 : Đội bóng rổ của Khôi tham gia giải bóng rổ thành phố với số điểm trong mỗi trận đấu của mùa giải được liệt kê như sau :

12 ; 16 ; 19 ; 7 ; 20.

- GV cho HS hoạt động theo nhóm (bàn), đọc kĩ ví dụ 1 và trả lời câu hỏi :

+ Liệt kê số điểm theo thứ tự của các trận đấu ở đội của Khôi 

+ Nhận xét về số liệu vừa liệt kê ở trên

- GV cho HS nhận xét:

“Các số liệu thống kê như trên cho ta một dãy số liệu thống kê”.

Ví dụ 2 : Số đo chiều cao của 10 bạn học sinh được liệt kê như sau :

132 cm ; 129cm ; 130 cm ; 125 cm ; 130 cm ; 122 cm ; 138 cm ; 137 cm ; 135 cm ; 145 cm.

- GV cho HS hoạt động theo nhóm (bàn), đọc kĩ ví dụ 2 và trả lời câu hỏi :

+ Liệt kê số đo chiều cao của 10 học sinh

+ Nhận xét về số liệu vừa liệt kê ở trên

- GV cho HS nhận xét:

“Các số liệu thống kê như trên cho ta một dãy số liệu thống kê”

Vậy, dãy số liệu thống kê là gì ?

- GV nêu khái quát :

“Các số liệu thống kê, được sắp xếp theo một thứ tự nhất định cho ta một dãy số liệu thống kê”

- GV cho HS lấy ví dụ về dãy số thống kê để hiểu rõ hơn.

Nhiệm vụ 1 : HS hoàn thành BT1

Một cửa hàng bán đồ chơi trẻ em đã bán được số lượng thú nhồi bông như sau :

Chó bông : 10 con ; thỏ bông : 11 con ; mèo bông : 5 con ; gấu bông : 15 con.

Hãy lập dãy số liệu thống kê về số lượng đã bán của lần lượt mỗi loại thú nhồi bông theo thứ tự ở trên.

- GV cho HS làm bài cá nhân, ghi chép đầy đủ vào vở.

- GV hướng dẫn :

+ Liệt kê số lượng thú nhồi bông mà cửa hàng bán được ?

+ Sắp xếp các số liệu đó theo thứ tự : chó bông ; thỏ bông ; mèo bông ; gấu bông.

- GV mời HS trình bày bài làm, cả lớp theo dõi và nhận xét

- GV chốt đáp án và lưu ý cách trình bày cho HS.

Nhiệm vụ 2 : HS hoàn thành BT2

Số sách mà một cửa hàng đã bán được trong 4 tháng như sau :

Tháng Ba : 250 cuốn ; tháng Tư : 180 cuốn ; tháng Năm : 400 cuốn ; tháng Sáu : 350 cuốn.

a) Hãy lập danh sách số liệu thống kê về số sách mà cửa hàng bán được lần lượt theo thứ tự các tháng ở trên.

b) Cửa hàng bán được nhiều sách nhất vào tháng nào ? Cửa hàng bán được ít sách nhất vào tháng nào ?

c) Trung bình mỗi tháng, cửa hàng bán được bao nhiêu quyển sách ?

- GV cho HS thực hiện theo nhóm đôi, đọc kĩ đề, phân tích để giải bài tập.

- GV gợi mở :

+ câu a) : HS thực hiện các bước như bài tập 1 (có thể lập bảng)

+ câu b) : dựa vào dãy số liệu để chỉ ra tháng thấp nhất/ cao nhất

+ câu c) : để biết được trung bình mỗi tháng bán được bao nhiêu sách, ta thực hiện phép tính gì ?

- GV mời HS trình bày bài làm, cả lớp lắng nghe và đối chiếu kết quả.

- GV nhận xét, chốt đáp án và lưu ý cách trình bày cho HS.

Nhiệm vụ 3 : HS hoàn thành BT3

Số học sinh ở các khối lớp của Trường Tiểu học Phú Xá như sau :

Khối Một : 95 nữ, 105 nam ; khối Hai : 70 nữ ; 80 nam ; khối Ba : 82 nữ, 90 nam ; khối Bốn : 91 nữ, 98 nam ; khối Năm : 79 nữ, 85 nam.

a) Hãy lập :

- Dãy số liệu thống kê về số học sinh nữ ở lần lượt mỗi khối lớp của Trường Tiểu học Phú Xá.

- Dãy số liệu thống kê về số học sinh nam ở lần lượt mỗi khối lớp của Trường Tiểu học Phú Xá.

b) Trả lời các câu hỏi :

- Khối Bốn của trường có tất cả bao nhiêu học sinh ?

- Ở khối Một, số học sinh nam nhiều hơn số học sinh nữ là bao nhiêu ?

- Trường Tiểu học Phú Xá có tất cả bao nhiêu học sinh ?

- GV cho HS thực hiện theo nhóm (bàn), đọc kĩ đề, tìm cách giải và tham khảo đáp án cho nhau.

- GV mời HS trình bày bài làm, cả lớp chú ý đối chiếu kết quả

- GV nhận xét và chốt đáp án.

Nhiệm vụ 4 : HS hoàn thành BT4

Một trạm đo khí tượng ghi lại nhiệt độ các buổi sáng trong một tuần như sau :

Trả lời các câu hỏi :

-       Sáng thứ Tư, nhiệt độ là bao nhiêu độ C ?

-       Nhiệt độ buổi sáng thấp nhất trong tuần vào thứ mấy ?

-       Nhiệt độ buổi sáng cao nhất trong tuần vào thứ mấy ?

-       Nhiệt độ trung bình các buổi sáng trong tuần là bao nhiêu độ C ?

- GV cho HS thực hiện theo nhóm (bàn), đọc kĩ đề và trình bày bài làm vào vở.

- GV mời HS trình bày cách giải, cả lớp đối chiếu kết quả.

- GV chữa bài.

Nhiệm vụ 5 : HS hoàn thành BT5

Một đoàn du lịch xuyên Việt đã ghi lại số km di chuyển trong mỗi ngày như sau :

Ngày 1 : 158 km ; ngày 2 : 60 km ; ngày 3 : 104 km ; ngày 4 : 37 km ; ngày 5 : 182 km ; ngày 6 : 90 km ; ngày 7 : 55 km.

a) Hãy hoàn thiện bảng thống kê về số km đoàn du lịch đã di chuyển trong các ngày trên ?

b) Trả lời câu hỏi :

- Trong ngày 5, đoàn du lịch đã di chuyển bao nhiều km ?

- Tổng chiều dài quãng đường đoàn du lịch đã di chuyển trong ngày 6 và ngày 7 là bao nhiêu km ?

- Đoàn du lịch di chuyển nhiều nhất vào ngày nào ?

- Trung bình mỗi ngày, đoàn du lịch đi chuyển bao nhiêu km ?

- GV cho HS thực hiện theo nhóm (bàn), đọc kĩ đề, trả lời câu hỏi trong bài.

- GV mời HS trình bày cách giải, cả lớp đối chiếu kết quả.

- GV chữa bài và lưu ý cách trình bày cho HS.

C. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH, LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu:

- HS nhận biết được dãy số liệu thống kê và thực hành lập dãy số liệu thống kê

b. Cách thức tiến hành:

Nhiệm vụ 1 : HS hoàn thành BT6

Dân số (ước tính) của Việt Nam ở một số năm trog giai đoạn từ năm 1979 đến năm 2019 được liệt kê như sau :

Năm 1979 : 53 triệu ; năm 1989 : 67 triệu ; năm 1999 : 79 triệu ; năm 2009 : 97 triệu ; năm 2019 : 96 triệu.

Trả lời câu hỏi :

- Năm 2019 dân số (ước tính) của Việt Nam là bao nhiêu triệu người ?

- Từ năm 1979 đến năm 2019, dân số của Việt Nam tăng thêm bao nhiêu triệu người ?

- GV cho HS thực hiện theo nhóm (bàn), đọc kĩ đề, trả lời câu hỏi trong bài.

- GV mời HS trình bày cách giải, cả lớp đối chiếu kết quả.

- GV chữa bài và lưu ý cách trình bày cho HS.

Nhiệm vụ 2 : HS trả lời nhanh câu hỏi TN

Câu 1 : Một cửa hàng đồ chơi đã bán được số lượng thú bông như bảng sau :

Số lượng thú bông bán được nhiều nhất là :

A.   Chó bông

B.   Gấu bông

C.   Thỏ bông

D.   Mèo bông

Câu 2 : Số ngày chạy bộ của bạn Nam trong 4 tháng được ghi lại như sau :

Tháng có số ngày chạy bộ ít nhất là :

A.   Tháng 1

B.   Tháng 2

C.   Tháng 3

D.   Tháng 4

Câu 3 : Danh sách các bạn được khen thưởng trong tuần của lớp 4A được ghi lại ở bảng sau :

Tổ nào có số bạn được khen thưởng nhiều nhất?

 Dưới đây là hình ảnh cây cà chưa được mỗi lớp trồng ở vườn trường:

Đếm số lượng quả trên mỗi cây cà chua và trả lời các câu hỏi sau:

Câu 4: Lớp nào trồng được cây cà chua có nhiều quả nhất?

A.   Lớp 4A

B.   Lớp 4B

C.   Lớp 4C

D.   Lớp 4D

Câu 5: Hai lớp trồng cây cà chua có số quả bằng nhau là:

A.   Lớp 4A và lớp 4E

B.   Lớp 4B và lớp 4C

C.   Lớp 4C và lớp 4D

D.   Lớp 4D và lớp 4E

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- Ôn tập kiến thức đã học.

- Hoàn thành bài tập trong SBT.

- Đọc và chuẩn bị trước Bài 88 – Biểu đồ cột

- Cả lớp quan sát, chú ý lắng nghe và thực hiện theo yêu cầu.

- HS trả lời câu hỏi:

+ Có hai đội đang thi đấu bóng rổ

+ Đội áo xanh có 15 điểm, đội áo vàng có 14 điểm

- HS chú ý lắng nghe và hình thành động cơ học tập

- Trả lời:

+ Số điểm theo thứ tự của các trận đấu là:

12 ; 16 ; 19 ; 7 ; 20.

+ Các số liệu được sắp xếp theo một thứ tự nhất định (theo thứ tự của các trận đấu).

- Trả lời:

+ Số đo chiều cao của học sinh theo thứ tự đo từng em là:

132 cm ; 129cm ; 130 cm ; 125 cm ; 130 cm ; 122 cm ; 138 cm ; 137 cm ; 135 cm ; 145 cm.

+ Các số liệu được sắp xếp theo một thứ tự nhất định (theo thứ tự đo chiều cao từng học sinh).

- HS chú ý lắng nghe

- HS thực hiện yêu cầu

- Ví dụ tham khảo:

+ Số cân nặng của một em bé 2 tuổi được bác sĩ theo dõi (từ tháng 1 đến tháng 5) và thống kê như sau:

+ Các số liệu trên được sắp xếp theo một thứ tự nhất định (theo tháng) cho ta một dãy số liệu thống kê.

- Trả lời:

 + Số liệu thống kê số lượng thú nhồi bông đã bán là:

+ Nhận xét:

·      Thú bông cửa hàng bán được nhiều nhất là Gấu bông.

·      Thú bông cửa hàng bán được ít nhất là Mèo bông.

·      Cửa hàng bán được tất cả: 44 con

- HS đối chiếu kết quả, sửa bài.

-  HS quan sát và chú ý lắng nghe.

- HS thảo luận, trao đổi suy nghĩ và điền vào bảng:

- Trả lời:

a)

b) Dựa vào bảng số liệu thống kê, ta thấy: + Tháng 5 bán được nhiều sách nhất.

+ Tháng 4 bán được ít sách nhất.

c) Trung bình mỗi tháng bán được số sách là:

 (cuốn)

- HS đối chiếu kết quả, sửa bài.

- HS thảo luận, trao đổi và chia sẻ đáp án cho bạn.

- Trả lời:

a) Số liệu thống kê số học sinh nữ:

Số liệu thống kê số học sinh nam:

b)

+ Khối Bốn có số học sinh là:

91 + 98 = 189 (học sinh)

+ Ở khối Một, số học sinh nam nhiều hơn số học sinh nữ là:

105 – 95 = 10 (học sinh)

+ Trường Tiểu học Phú Xá có tất cả:

95 + 70 + 82 + 91 + 79 + 105 + 80 + 90 + 98 + 85 = 875 (học sinh)

- HS đối chiếu kết quả, sửa bài.

- HS thực hiện yêu cầu

- Trả lời:

+ Sáng thứ Tư, nhiệt độ là 38

+ Nhiệt độ buổi sáng cao nhất trong tuần là 39vào Chủ nhật

+ Nhiệt độ buổi sáng thấp nhất trong tuần là 33

vào thứ Hai.

+ Nhiệt độ trung bình các buổi sáng trong tuần là:

= 36 (

- HS đối chiếu kết quả, sửa bài.

- HS thảo luận nhóm và tìm hiểu yêu cầu đề bài.

- HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi của GV.

- HS hoàn thành bài vào vở và chia sẻ với bạn.

- Trả lời:

a) Bảng thống kê về số km đoàn du lịch đã đi

b)

+ Trong ngày thứ 5, đoàn đã di chuyển 182 km.

+ Tổng chiều dài quãng đường đoàn du lịch di chuyển trong ngày thứ 6 và thứ 7 là:    90 + 55 = 145 (km)

+ Đoàn du lịch di chuyển nhiều nhất vào ngày thứ năm: 182 km.

+ Trung bình, mối ngày đoàn di chuyển được:

- HS đối chiếu hết quả và sửa sai.

- HS lắng nghe và suy nghĩ trả lời câu hỏi.

- Trả lời:

+ Bảng thống kê số liệu dân số Việt Nam từ năm 1979 đến năm 2019

+ Năm 2019 dân số Việt Nam (ước tính) là: 96 triệu người.

+ Từ năm 1979 đến năm 2019, dân số Việt Nam tăng thêm:

96 – 53 = 43 (triệu người).

- HS đối chiếu kết quả, sửa bài.

Đáp án:

- HS lắng nghe, rút kinh nghiệm cho lần sau.

- HS chú ý nghe và ghi vào vở.