Giáo án Ngữ văn 9 Kết nối bài 7: Thực hành tiếng Việt (2)

Ngày soạn: …/…/…

Ngày dạy: …/…/….

TIẾT: THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TỪ VỰNG; BIỆN PHÁP TU TỪ

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

• Biết cách xác định nghĩa mới của từ ngữ và từ ngữ mới, phát triển từ vựng trong tiếng Việt.

• Nhận biết và nêu được tác dụng của các biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa.

2. Năng lực

Năng lực chung

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.

• Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

• Biết cách xác định nghĩa mới của từ ngữ và từ ngữ mới, phát triển từ vựng trong tiếng Việt.

• Nhận biết và nêu được tác dụng của các biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ, có ý thức tự học và hoàn thành bài tập đầy đủ, vận dụng kiến thức tạo lập văn bản.

• Yêu quý tiếng Việt.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• Giáo án; 

• SGK, SGV Ngữ văn 9;

• Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;

• Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;

• Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Ngữ văn 9.

• Sách tham khảo, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học…

• Bảng giao nhiệm vụ học tập đã chuẩn bị ở nhà.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, huy động tri thức nền, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập tạo tâm thế tích cực cho HS khi vào bài học. 

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân giải nghĩa các từ ngữ.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân giải nghĩa các từ ngữ sau: “đu trend”, “sốt đất”, “thưởng nóng”.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS huy động tri thức nền, trải nghiệm cá nhân thực hiện yêu cầu được giao.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày kết quả.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá.

- Gợi mở: 

+ Đu trend: Từ đu có nghĩa gốc là di chuyển thân thể lơ lửng trong khoảng không chỉ với điểm tựa ở bàn tay. Từ “trend”, tiếng Anh, nghĩa là xu hướng. “Đu trend” là cách kết hợp một từ tiếng Việt và một từ tiếng Anh, chỉ hiện tượng với theo trào lưu hay một xu hướng đang thịnh hành.

+ Sốt đất:  Từ “sốt” nghĩa gốc chỉ tình trạng nhiệt độ cơ thể tăng cao. Hiện nay, từ “sốt kết” hợp với “đất” thành “sốt đất”, chỉ sự tăng giá trong thị trường đất đai.

+ Thưởng nóng: Từ “nóng” nghĩa gốc chỉ nhiệt độ cao. Hiện nay, từ “nóng” kết hợp với “thưởng” thành “thưởng nóng”, chỉ hoạt động thưởng nhanh, ngay lập tức. Từ này lấy nét nghĩa nhiệt độ cao của từ nóng trong trường hợp đồ ăn mới nấu, còn nóng, ăn ngay.

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Trong bài học ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về sự phát triển của từ vựng để hiểu được nhữung nét nghĩa mới và cách sử dụng các từ ngữ mới trong giao tiếp và tạo lập văn bản, cùng với đó là củng cố kiến thức về các biện pháp tu từ để hiểu được hiệu quả nghệ thuật mà những biện pháp này mang lại cho các tác phẩm văn học nhé!

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

a. Mục tiêu: Nhận biết được cách xác định nghĩa mới của từ ngữ và nêu được tác dụng của biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa.

b. Nội dung: Sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời các câu hỏi liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được liên quan đến bài học và chuẩn kiến thức GV.

d. Tổ chức thực hiện:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS củng cố, mở rộng kiến thức đã học về sự phát triển của từ vựng, biện pháp tu từ.

b. Nội dung: Sử dụng SGK, kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện

Nhiệm vụ 1: Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV phát Phiếu bài tập cho HS thực hiện nhanh tại lớp.

--------------- Còn tiếp ---------------