Giáo án dạy thêm Ngữ văn 12 Cánh diều bài 3: Viết bài nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm kí

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy: …/…/…

ÔN TẬP VIẾT: VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN SO SÁNH, ĐÁNH GIÁ HAI TÁC PHẨM KÍ 

1. MỤC TIÊU

2. Kiến thức

• Ôn tập những kiến thức về cách viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm kí.

• Kết hợp so sánh với nhận xét, đánh giá về giá trị của hai tác phẩm, phân tích sự tương đồng/ khác biệt giữa hai tác phẩm.

• Xác định được bố cục bài viết so sánh đánh giá hai tác phẩm kí.

1. Năng lực 

• Năng lực chung

• Năng lực tự học và tự chủ: Tìm kiếm thông tin, đọc sách giáo khoa để tìm hiểu về kiểu bài viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm kí.

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thảo luận nhóm để thực hiện phiếu học tập, hợp tác để giải quyết vấn đề về cách viết bài văn nghị luận so sánh đánh giá hai tác phẩm kí.

• Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thu thập và làm rõ các thông tin liên quan đến bài học; biết đề xuất và phân tích được một số giải pháp giải quyết vấn đề.

• Năng lực đặc thù

• Năng lực thu thập thông tin liên quan đến viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm kí.

• Năng lực so sánh, nhận xét đánh giá về gia trị của hai tác phẩm.

• Năng lực trình bày, sử dụng lí lẽ và bằng chứng khi thực hành viết bài văn nghị luận.

• Năng lực cảm thụ văn học: bình luận, nêu cảm nhận riêng về những chi tiết tiêu biểu trong việc thể hiện chủ đề của hai tác phẩm.

• Năng lực phân tích, so sánh và diễn đạt rõ ràng mạch lạc.

1. Về phẩm chất

• Củng cố kĩ năng phân tích, đánh giá và so sánh hai tác phẩm kí.

II. PHƯƠNG TIỆN VÀ HỌC LIỆU

1. Chuẩn bị của giáo viên

• Giáo án;

• Phiếu bài tập;

• Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;

• Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;

• Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

1. Chuẩn bị của HS: SGK, SBT Ngữ Văn 12, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn bài học, vở ghi, bảng nhiệm vụ học tập đã thực hiện tại nhà.

III.TIẾN TRÌNH ÔN TẬP

1.  KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS kết nối với kiến thức đã học buổi sáng để trả lời nhanh các câu hỏi Giáo viên giao.

b. Nội dung: GV đặt câu hỏi để HS nghiên cứu trả lời.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d. Tổ chức thực hiện

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập 

• GV đặt câu hỏi: Tại sao chúng ta nên viết bài đánh giá, so sánh về hai tác phẩm kí? Mục đích của việc này là gì?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

• HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

• GV mời một số HS đứng dậy trả lời câu hỏi

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

• GV nhận xét chốt đáp án: Việc tiến hành viết bài văn nghị luận so sánh hai tác phẩm kí có tác dụng củng cố kiến thức bài học đồng thời có thể phát hiện những điểm tương đồng và khác biệt trong quan điểm nghệ thuật, cảm hứng cũng như cách khai thác của hai tác giả.

- GV dẫn dắt vào bài: Trong tiết học buổi sáng chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về cách viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm kí. Đây chính là cách giúp các em có thể củng cố kiến thức bài học đồng thời phát hiện những điểm tương đồng và khác biệt trong quan điểm nghệ thuật cũng như cảm hứng, cách tiếp cận vấn đề của tác giả. Để củng cố thêm cho bài học này chúng ta sẽ cùng nhau vào tiết ôn tập.

B. ÔN TẬP KIẾN THỨC 

a. Mục tiêu: Giúp HS ôn tập, nắm chắc các đơn vị kiến thức, rèn luyện kĩ năng đọc hiểu so sánh, đánh giá hai tác phẩm kí.

1. Nội dung: Vận dụng các phương pháp đàm thoại gợi mở, hoạt động nhóm để ôn tập. 

2. Sản phẩm: Câu trả lời của cá nhân hoặc sản phẩm nhóm. 

3. Tổ chức thực hiện

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP – VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: HS củng cố và mở rộng kiến thức về cách viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm kí.

b. Nội dung:

- GV đưa ra bài tập vận dụng để HS củng cố kiến thức bài viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm kí.

- GV hướng dẫn HS thực hiện phần Luyện tập – vận dụng củng cố bài học. 

c. Sản phẩm:

- Câu trả lời các câu hỏi vận dụng.

d. Tổ chức thực hiện

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân và thực hiện nhiệm vụ sau: 

Câu 1: So sánh vẻ đẹp của sông Đà trong Người lái đò Sông Đà của Nguyễn Tuân và sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường?

Câu 2: Hãy so sánh nghệ thuật trần thuật của các tác giả qua hai đoạn trích “Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm” (Đặng Thuỳ Trâm) và “Một lít nước mắt” (Ki-tô A-ya).

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc văn bản, liên hệ bản thân để thực hiện các yêu cầu.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày trước lớp.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và gợi mở:

Gợi ý:

Câu 1:

1. Mở bài

Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân và Hoàng Phủ Ngọc Tường, hai tác phẩm Người lái đò sông đà, Ai đã đặt tên cho dòng sông và hình tượng dòng sông Đà và sông Hương.

1. Thân bài

2. Điểm giống nhau

+ Hai con sông đều có vẻ đẹp hùng vĩ, dữ dội.

+ Hai con sông đều mang vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình.

1. Điểm khác nhau

• Sông Đà

+ Vẻ đẹp hung bạo:

• Cảnh vách đá hai bên sông dựng đứng như vách thành và ở quãng sông hẹp. Có vách đá chẹt dòng sông Đà như một cái yết hầu. Đứng bên này bờ nhẹ tay ném hòn đá qua bên kia vách. Có quãng con nai con hổ đã có lần vọt từ bên bờ này sang bên kia. Mặt sông chỗ ấy chỉ lúc đúng ngọ mới có mặt trời.

• Cảnh ở quãng mặt ghềnh Hát Loóng: Dài hàng cây số nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm như lúc nào cũng đòi nợ xuýt bất cứ người lái đò sông Đà… Quãng này mà khinh suất tay lái thì cũng dễ lật ngửa bụng thuyền ra.

• Cảnh ở quãng Tà Mường Vát: Trên sông bỗng có những cái hút nước giống như cái giếng bê tông thả xuống dòng sông để chuẩn bị làm móng cầu. Nước ở đây thở và kêu như cái cửa cống bị sặc… những cái giếng sâu nước ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi vào. Nhiều thuyền bè gỗ đi nghênh ngang vô ý là những cái giếng hút nước ấy nó lôi tụt xuống.

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------