Giáo án dạy thêm Ngữ văn 12 Cánh diều bài 6: Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh – Cuộc đời và sự nghiệp

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ: Nhắc lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm nhỏ (4 – 6 HS) thực hiện các nhiệm vụ:

+ Hoàn thành Phiếu học tập về cuộc đời của chủ tịch Hồ Chí Minh.

+ Văn nghị luận của Hồ Chí Minh viết ra nhằm mục đích gì? Nêu những nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của những sáng tác văn nghị luận của Người. Liệt kê những tác phẩm tiêu biểu.

+ Nêu hoàn cảnh ra đời, nội dung, nghệ thuật chính của tập thơ Nhật kí trong tù và những bài thơ Người viết ở Việt Bắc, viết trong thời kì chống Pháp, chống Mỹ. Thống kê các tác phẩm tiêu biểu.

+ Vì sao có thể nói: Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh là một phong cách đa dạng mà thống nhất?

+ Nêu tổng kết nội dung và nghệ thuật văn bản Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh cuộc đời và sự nghiệp.

• HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

• HS làm việc theo nhóm để hoàn thành nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

• GV mời 2-3 HS trình bày trước lớp yêu cầu cả lớp nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét đánh giá chốt kiến thức.

1. Cuộc đời của tác gia Hồ Chí Minh

- Phiếu học tập.

2. Sự nghiệp sáng tác của Hồ Chí Minh

a. Văn nghị luận

- Mục đích: đấu tranh chính trị, phục vụ cách mạng qua các chặng đường lịch sử.

- Nội dung: Vạch trần chính sách vô nhân đạo, tội ác và sự lừa dối của thực dân Pháp đối với nhân dân các nước thuộc địa, kêu gọi nhân dân cả nước đứng lên bảo vệ nền độc lập, thể hiện tầm nhìn sâu rộng, tình yêu thương mênh mông vô tận với đồng bào, đồng chí,…

- Nghệ thuật: là những văn kiện lịch sử quý giá, những áng văn nghị luận mẫu mực, lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, lời văn hào hùng, tha thiết, tác động mạnh mẽ đến trái tim và khối óc của hàng trăm triệu con người.

- Tác phẩm tiêu biểu: Bản án chế độ thực dân Pháp (1925), Tuyên ngôn Độc lập (1945), Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (1946), Không có gì quý hơn độc lập, tự do (1966), Di chúc (1969),…

b. Tập thơ Nhật kí trong tù

- Mục đích: đấu tranh chính trị, phục vụ cách mạng qua các chặng đường lịch sử.

- Nội dung: Vạch trần chính sách vô nhân đạo, tội ác và sự lừa dối của thực dân Pháp đối với nhân dân các nước thuộc địa, kêu gọi nhân dân cả nước đứng lên bảo vệ nền độc lập, thể hiện tầm nhìn sâu rộng, tình yêu thương mênh mông vô tận với đồng bào, đồng chí,…

- Nghệ thuật: là những văn kiện lịch sử quý giá, những áng văn nghị luận mẫu mực, lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, lời văn hào hùng, tha thiết, tác động mạnh mẽ đến trái tim và khối óc của hàng trăm triệu con người.

- Tác phẩm tiêu biểu: Bản án chế độ thực dân Pháp (1925), Tuyên ngôn Độc lập (1945), Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (1946), Không có gì quý hơn độc lập, tự do (1966), Di chúc (1969),…

3. Một phong cách nghệ thuật đa dạng mà thống nhất

* Phong cách nghệ thuật đa dạng thể hiện ở đề  tài, mục đích, nội dung, thể loại và cách viết rất khác nhau:

- Truyện và kí: giàu chất hiện đại, thể hiện tính chiến đấu mạnh mẽ và nghệ thuật trào phúng nhẹ nhàng, hóm hỉnh mà thâm thúy, sâu cay.

- Văn nghị luận: ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng chứng thuyết phục, giàu tính luận chiến, lời văn hào sảng, mạnh mẽ, đanh thép và truyền cảm.

- Thơ ca: 

+ Những bài thơ tuyên truyền lời lẽ giản dị, mộc mạc mang màu sắc dân gian hiện đại, dễ thuộc, dễ nhớ, có sức tác động lớn. 

+ Những bài thơ nghệ thuật hàm súc, có sự kết hợp độc đáo giữa bút pháp cổ điển và hiện đại, chất trữ tình và tính chiến đấu.

* Phong cách nghệ thuật đa dạng mà thống nhất:

- Mục đích sáng tác: chủ yếu vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, vì hạnh phúc nhân dân.

- Nội dung: các sáng tác chủ yếu tập trung vào đề tài “chống thực dân đế quốc, chống phong kiến địa chủ, tuyên truyền cho độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội”.  

- Hình thức, cách viết: Lối viết ngắn gọn, trong sáng, giản dị, phù hợp với đối tượng; rất linh hoạt, sáng tạo trong việc sử dụng các thể loại, ngôn ngữ và bút pháp nghệ thuật đa dạng để có được hiệu quả biểu đạt cao nhất.

4. Tổng kết

a. Nội dung: 

- Giới thiệu Nguyễn Ái Quốc- HCM, người anh hùng của dân tộc, Danh nhân văn hóa kiệt xuất. 

- Học tập tinh thần yêu nước, vì dân và đề cao công lao của Người. 

b. nghệ thuật:

- Cách trình bày khoa học, luận điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ, lí lẽ và dẫn chứng tiêu biểu, giàu sức thuyết phục.

- Kết hợp hài hòa các phương thức thuyết minh, nghị luận.

PHIẾU HỌC TẬP 

GỢI Ý PHIẾU HỌC TẬP 

Trường THPT:………………………

Lớp:…………………………………..

Họ và tên:……………………………..

PHIẾU BÀI TẬP

VĂN BẢN: NGUYỄN ÁI QUỐC – HỒ CHÍ MINH 

 CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP

Khoanh tròn vào đáp án đặt trước câu trả lời đúng:

Câu 1: Sự kiện được nhắc tới trong đoạn thơ sau diễn ra vào ngày nào?

Đất nước đẹp vô cùng. Nhưng Bác phải ra đi

Cho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn Bác.

Chế Lan Viên

A. 03/09/1969.

B. 02/09/1969.

C. 03/09/1959.

D. 02/06/1969.

Câu 2: Đoạn thơ dưới đây nhắc đến hoạt động nào của Chủ tịch Hồ Chí Minh?

Người đi hỏi khắp bóng cờ châu Mĩ, châu Phi

Những đất tự do, những trời nô lệ

Những con đường cách mạng đang tìm đi.

Chế Lan Viên

A. Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn độc lập.

B. Chặng đường ba mươi năm hoạt động cách mạng ở nước ngoài của Người.

C. Bác Hồ thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.

D. Bác Hồ tham gia Quốc tế Cộng sản.

Câu 3: Đoạn thơ dưới đây nhắc đến sự kiện nào?

Trời bỗng xanh hơn, nắng chói loà

Ta nhìn lên Bác, Bác nhìn ta

Bốn phương chắc cũng nhìn ta đó

Nước Việt Nam dân chủ cộng hoà.

Tố Hữu

A. Kháng chiến chống Pháp kết thúc thắng lợi.

B. Cách mạng tháng 8 thành công.

C. Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.

D. Kí hiện định Giơ-ne-vơ.

Câu 4: Tác phẩm nào sau đây không phải của Hồ Chí Minh?

A. Tuyên ngôn độc lập.

B. Đường Kách Mệnh.

C. Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến.

D. Vợ chồng A Phủ.

Câu 5: Trong Nhật ký trong tù, thể thơ chủ yếu mà Hồ Chí Minh sử dụng là gì?
A. Thơ tự do.
B. Thất ngôn bát cú Đường luật.
C. Lục bát.
D. Ngũ ngôn tứ tuyệt.